Ανησυχία έχει προκαλέσει η εμφάνιση ενός βαρέος γερανοφόρου φορτηγού στο εσωτερικό της Αγίας Σοφίας, καθώς φωτογραφίες το δείχνουν να βρίσκεται πάνω στο δάπεδο του ναού, σταθμευμένο σε προσωρινές προστατευτικές πλάκες. Ένα ακόμη όχημα εντοπίζεται κοντά στη λεγόμενη Αυτοκρατορική Πύλη, την κατεξοχήν τελετουργική είσοδο του μνημείου. Οι εικόνες, που κυκλοφόρησαν ευρέως στα κοινωνικά δίκτυα, εγείρουν ερωτήματα για το κατά πόσο προστατεύεται επαρκώς το ιδιαίτερα ευαίσθητο δάπεδο κατά τη διάρκεια των εργασιών συντήρησης.
Το ζήτημα, όπως το παρουσίασε η Turkyie Today, άνοιξε δημόσια συζήτηση και οδήγησε το τουρκικό Υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού στην έκδοση επίσημης ανακοίνωσης. Ο υπουργός Μεχμέτ Νουρί Έρσοϊ είχε ήδη αναφέρει ότι οι εργασίες ενίσχυσης προχωρούν χωρίς να παρεμποδίζεται η λατρευτική λειτουργία, χαρακτηρίζοντας την Αγία Σοφία «1.486 ετών». Υπογράμμισε επίσης ότι η κύρια κόγχη και ο κεντρικός τρούλος εισέρχονται «στην ευρύτερη και πιο ολοκληρωμένη διαδικασία αποκατάστασης της ιστορίας τους», με στόχο τη μεγαλύτερη αντισεισμική αντοχή και τη διατήρηση του αυθεντικού χαρακτήρα του μνημείου.
Παρόλο που κάτω από τους τροχούς του γερανοφόρου οχήματος έχουν τοποθετηθεί προσωρινά προστατευτικά πάνελ, ειδικοί επισημαίνουν ότι το σύστημα που φαίνεται στις φωτογραφίες είναι μάλλον απλό: επίπεδες πλάκες που δεν εξασφαλίζουν πλήρη κατανομή του φορτίου. Ανώνυμη επιστημονική εκτίμηση αναφέρει ότι το δάπεδο της Αγίας Σοφίας δεν αποτελεί ενιαία στρώση· περιλαμβάνει μωσαϊκά, αρχαίες λίθινες πλάκες και σε ορισμένα σημεία κενά που θυμίζουν υποκείμενους θαλάμους. Μεγάλα φορτία ή κραδασμοί από βαριά οχήματα μπορούν, σύμφωνα με την ίδια εκτίμηση, να μεταφέρουν τάσεις στα βαθύτερα στρώματα, προκαλώντας πιθανή φθορά με την πάροδο του χρόνου.
Οι ειδικοί υπενθυμίζουν ότι σε μνημεία τέτοιας σημασίας απαιτούνται πιο σύνθετα συστήματα κατανομής φορτίου — παχύτερα, αλληλοσυνδεόμενα προστατευτικά πάνελ, σε συνδυασμό με δοκούς ή χαλύβδινες πλάκες που διαχέουν το βάρος σε μεγαλύτερη επιφάνεια.
Μετά τον δημόσιο διάλογο, η Γενική Διεύθυνση Βακουφιών, αρμόδια για τη διαχείριση των θρησκευτικών ιδρυμάτων, δημοσιοποίησε λεπτομερή στοιχεία για τις μεθόδους προστασίας που εφαρμόζονται. Σύμφωνα με το υπουργείο, πριν την είσοδο των οχημάτων πραγματοποιήθηκαν στατικές μελέτες φορτίου, ταξινόμηση εδάφους και μετρήσεις φέρουσας ικανότητας, τα οποία έδειξαν ότι το υποκείμενο δάπεδο μπορεί να αντέξει έως 25 τόνους ανά τετραγωνικό μέτρο. Για ενίσχυση της ασφάλειας, κατασκευάστηκε προσωρινή πλατφόρμα με αντοχή έως 30 τόνους ανά τετραγωνικό μέτρο.
Η ανακοίνωση διευκρινίζει ότι το βαρύτερο όχημα που θα χρησιμοποιηθεί, περίπου 45 τόνων, μεταφέρει στην πραγματικότητα μόλις 6 τόνους ανά τετραγωνικό μέτρο στο δάπεδο, χάρη στο ειδικό σύστημα κατανομής βάρους.
Με πληροφορίες από Turkiye Today
