Μηνύματα προς την Τουρκία, το ΝΑΤΟ και τους Ευρωπαίους εταίρους έστειλε από την Κοπεγχάγη ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, Νίκος Χριστοδουλίδης. «Χώρες που παραβιάζουν το διεθνές δίκαιο δεν μπορούν να επωφελούνται από χρηματοδοτικά εργαλεία της ΕΕ, όπως το SAFE», δήλωσε, προσθέτοντας ότι η στρατηγική σχέση ΕΕ–ΝΑΤΟ πρέπει να εξελίσσεται χωρίς περιορισμούς για τα 27 κράτη-μέλη της Ένωσης.
Η παρέμβαση Χριστοδουλίδη απέκτησε ιδιαίτερο βάρος, καθώς στην Ευρωπαϊκή Πολιτική Κοινότητα συμμετείχαν τόσο ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν όσο και ο νέος ΓΓ του ΝΑΤΟ Μαρκ Ρούτε. Δεν είναι τυχαίο ότι ο Κύπριος Πρόεδρος επέλεξε να αναφερθεί στη Συμμαχία, καθώς για την Άγκυρα παραμένει αδιανόητη οποιαδήποτε θεσμοθετημένη σχέση της Κυπριακής Δημοκρατίας με το ΝΑΤΟ. Παρά ταύτα, ο κ. Χριστοδουλίδης άνοιξε τη συζήτηση για ένα πλαίσιο συνεργασίας Λευκωσίας–ΝΑΤΟ, σε μια περίοδο που οι Ηνωμένες Πολιτείες ενθαρρύνουν την Ευρώπη να αναλάβει μεγαλύτερες ευθύνες στην ασφάλειά της.
Δεν είναι η πρώτη φορά που ο κ. Χριστοδουλίδης κάνει αναφορά στο ΝΑΤΟ. Το 2024 είχε αναφερθεί στην πιθανότητα κάποια στιγμή στο μέλλον, όταν οι συνθήκες το επιτρέψουν, η Κυπριακή Δημοκρατία να μπορέσει να αξιοποιήσει τις όποιες ευκαιρίες προκειμένου να γίνει κράτος μέλος της Συμμαχίας, προκαλώντας τις αντιδράσεις της Τουρκίας.
Αναλυτές εκτιμούν ότι ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας επιχειρεί να αξιοποιήσει το «χαρτί» του SAFE και το βέτο για τη συμμετοχή της Τουρκίας σε αυτό, ώστε να διαπραγματευθεί μια πιο στενή σχέση με τη Συμμαχία.
Μάλιστα ο Κύπριος πρόεδρος είχε συνάντηση σήμερα και με τον Ρούτε.
«Συζητήσαμε το θέμα της συμμετοχής κρατών-μελών του ΝΑΤΟ στο εργαλείο SAFE της ΕΕ και επανέλαβα ότι χώρες που παραβιάζουν την κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα κρατών-μελών δεν μπορούν να επωφεληθούν. Για την Τουρκία, προϋπόθεση είναι να υπάρξουν συγκεκριμένες θετικές εξελίξεις στο Κυπριακό», σημείωσε, τονίζοντας ότι τα επόμενα βήματα εναπόκεινται στην Άγκυρα.
Ο κ. Χριστοδουλίδης, η χώρα του οποίου θα αναλάβει την επερχόμενη προεδρία του Συμβουλίου της ΕΕ, υπογράμμισε επίσης ότι η ενίσχυση της αποτρεπτικής ισχύος της Κυπριακής Δημοκρατίας είναι βασική προτεραιότητα. «Σε εθνικό επίπεδο, ο στόχος της άμυνας και της ασφάλειας είναι ξεκάθαρος», είπε, ανακοινώνοντας ότι η Λευκωσία θα αξιοποιήσει το εργαλείο SAFE –με χρηματοδότηση που ξεπερνά το 1 δισ. ευρώ– και θα προχωρήσει σε συνεργασίες με στρατηγικούς εταίρους, όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες. Παράλληλα, έθεσε ως προϋπόθεση οι αγορές εξοπλιστικών προγραμμάτων να περιλαμβάνουν συμμετοχή της κυπριακής αμυντικής βιομηχανίας σε ποσοστό τουλάχιστον 15%.
Τέλος, αναφέρθηκε στην ανάγκη μιας «οπτικής 360 μοιρών» της ΕΕ σε ζητήματα άμυνας και ασφάλειας, πέρα από την Ουκρανία, με αναφορά στην ευρύτερη Μέση Ανατολή. Ιδιαίτερη μνεία έκανε στην ενίσχυση της αεροπορικής βάσης «Ανδρέας Παπανδρέου» και της Ναυτικής Βάσης στο Μαρί, για την οποία είχε ήδη συζητήσεις με την Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων, τονίζοντας ότι η ΕΤΕπ έχει πλέον εντάξει και την άμυνα στα χρηματοδοτικά της εργαλεία.
