array(0) {
}
                            

Όταν ο Άγιος Βασίλης ολοκληρώνει τη διανομή των δώρων την παραμονή των Χριστουγέννων, πρέπει να επιστρέψει στο σπίτι του, στον Βόρειο Πόλο ακόμη κι αν χιονίζει τόσο πολύ που οι τάρανδοι δεν μπορούν να δουν τον δρόμο.

Θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει μια πυξίδα, αλλά τότε προκύπτει ένα πρόβλημα: πρέπει να είναι σε θέση να βρει τον σωστό Βόρειο Πόλο.

Στην πραγματικότητα υπάρχουν δύο Βόρειοι Πόλοι: ο γεωγραφικός Βόρειος Πόλος που βλέπουμε στους χάρτες και ο μαγνητικός Βόρειος Πόλος, στον οποίο βασίζεται η πυξίδα. Και οι δύο δεν βρίσκονται στο ίδιο σημείο.

Οι δύο Βόρειοι Πόλοι

Ο γεωγραφικός Βόρειος Πόλος, γνωστός και ως αληθινός βορράς, είναι το σημείο στο ένα άκρο του άξονα περιστροφής της Γης.

Φανταστείτε ότι κρατάτε μια μπάλα του τένις στο δεξί σας χέρι, με τον αντίχειρα στο κάτω μέρος και το μεσαίο δάχτυλο στο επάνω, και περιστρέφετε την μπάλα με τα δάχτυλα του αριστερού σας χεριού. Τα σημεία επαφής του αντίχειρα και του μεσαίου δαχτύλου ορίζουν τον άξονα περιστροφής. Ο άξονας αυτός εκτείνεται από τον Νότιο Πόλο έως τον Βόρειο Πόλο, περνώντας από το κέντρο της Γης.

Ο μαγνητικός Βόρειος Πόλος είναι διαφορετικός.

Πριν από περισσότερα από 1.000 χρόνια, οι εξερευνητές άρχισαν να χρησιμοποιούν πυξίδες, συνήθως έναν μαγνητισμένο δείκτη τοποθετημένο σε φελλό ή ξύλο που επιπλέει, για να προσανατολίζονται. Η Γη διαθέτει μαγνητικό πεδίο που λειτουργεί σαν ένας γιγάντιος μαγνήτης, και η βελόνα της πυξίδας ευθυγραμμίζεται με αυτό.

Ο μαγνητικός Βόρειος Πόλος χρησιμοποιείται και από σύγχρονες συσκευές πλοήγησης, όπως τα smartphones και μάλιστα μετακινείται με την πάροδο του χρόνου.

Γιατί μετακινείται ο μαγνητικός Βόρειος Πόλος

Η κίνηση του μαγνητικού Βόρειου Πόλου οφείλεται στο ότι η Γη διαθέτει ενεργό πυρήνα. Ο εσωτερικός πυρήνας, που ξεκινά περίπου 5.100 χιλιόμετρα κάτω από τα πόδια μας, είναι στερεός και υπό τόσο μεγάλη πίεση που δεν μπορεί να λιώσει. Αντίθετα, ο εξωτερικός πυρήνας είναι υγρός και αποτελείται από λιωμένο σίδηρο και νικέλιο.

Η θερμότητα από τον εσωτερικό πυρήνα προκαλεί την κίνηση του λιωμένου σιδήρου και νικελίου στον εξωτερικό πυρήνα, όπως ακριβώς κινείται μια σούπα σε μια κατσαρόλα πάνω στο μάτι της κουζίνας. Αυτή η κίνηση δημιουργεί το μαγνητικό πεδίο της Γης, το οποίο καλύπτει ολόκληρο τον πλανήτη.

Καθώς ο υγρός σίδηρος κινείται, ο μαγνητικός Βόρειος Πόλος «περιπλανιέται».

Για το μεγαλύτερο μέρος των τελευταίων 600 ετών, ο μαγνητικός πόλος κινούνταν πάνω από τον βόρειο Καναδά. Η ταχύτητά του ήταν σχετικά μικρή, περίπου 10 έως 15 χιλιόμετρα τον χρόνο, μέχρι το 1990, όταν αυξήθηκε θεαματικά, φτάνοντας τα 55 χιλιόμετρα ετησίως.

Πριν από περίπου έναν αιώνα άρχισε να κινείται γενικά προς την κατεύθυνση του γεωγραφικού Βόρειου Πόλου. Οι επιστήμονες της Γης δεν μπορούν να εξηγήσουν με ακρίβεια το γιατί, πέρα από το ότι αντανακλά αλλαγές στη ροή του υλικού στον εξωτερικό πυρήνα.

Πώς επιστρέφει ο Άγιος Βασίλης στο σπίτι

Αν λοιπόν το σπίτι του Άγιου Βασίλη βρίσκεται στον γεωγραφικό Βόρειο Πόλο ο οποίος, παρεμπιπτόντως, βρίσκεται στον παγωμένο Αρκτικό Ωκεανό πώς διορθώνει την πορεία του όταν οι δύο Βόρειοι Πόλοι δεν συμπίπτουν;

Όποια συσκευή κι αν χρησιμοποιεί, πυξίδα ή smartphone, βασίζεται στον μαγνητικό βορρά για να υπολογίσει την κατεύθυνση που πρέπει να ακολουθήσει.

Αν χρησιμοποιεί μια παραδοσιακή πυξίδα, πρέπει να λάβει υπόψη τη μαγνητική απόκλιση: τη γωνία μεταξύ του αληθινού και του μαγνητικού βορρά στο σημείο όπου βρίσκεται. Για τον υπολογισμό αυτής της διόρθωσης, η Εθνική Υπηρεσία Ωκεανών και Ατμόσφαιρας των ΗΠΑ (NOAA) διαθέτει σχετικό διαδικτυακό εργαλείο.

Αν χρησιμοποιεί smartphone, το ενσωματωμένο μαγνητόμετρο μετρά το μαγνητικό πεδίο της Γης και, σε συνδυασμό με το Παγκόσμιο Μαγνητικό Μοντέλο, κάνει αυτόματα τις απαραίτητες διορθώσεις.

Όποια μέθοδο κι αν επιλέξει, ο Άγιος Βασίλης πιθανότατα βασίζεται στον μαγνητικό βορρά για να βρει τον δρόμο προς το σπίτι σας και πίσω στο δικό του. Ή ίσως οι τάρανδοι απλώς ξέρουν τον δρόμο.

Αυτό το άρθρο αναδημοσιεύεται από το The Conversation υπό άδεια Creative Commons. Διαβάστε το πρωτότυπο άρθρο.