Την παραπομπή του προέδρου της Μαδαγασκάρης Άντρι Ρατζοελίνα, ο οποίος διέφυγε στο εξωτερικό μετά τις μαζικές διαδηλώσεις της περίφημης Gen Z και του στρατού, αποφάσισε η Εθνοσυνέλευση, λίγες ώρες αφότου ο 51χρονος πρόεδρος επιδίωξε να διαλύσει την Εθνοσυνέλευση με διάταγμα, επιδεινώνοντας την πολιτική κρίση στο νησί του Ινδικού Ωκεανού.
Την εξουσία ανέλαβε σήμερα ο στρατός, ο οποίος εώθηκε το Σαββατοκύριακο με τους διαδηλωτές, αρνούμενος να πυροβολήσει εναντίον τους και συνοδεύοντας χιλιάδες διαδηλωτές στην κεντρική πλατεία της πρωτεύουσας Ανταναναρίβο.
Ο Ρατζοελίνα, ο οποίος κατέλαβε την εξουσία με πραξικόπημα το 2009 με τη βοήθεια του στρατού, δήλωσε ότι έχει μετακομίσει σε ασφαλές μέρος λόγω απειλών κατά της ζωής του. Ένας αξιωματούχος της αντιπολίτευσης, μια στρατιωτική πηγή και ένας ξένος διπλωμάτης δήλωσαν στο Reuters ότι είχε εγκαταλείψει τη χώρα την Κυριακή με γαλλικό στρατιωτικό αεροπλάνο.
Σε μια ανάρτηση στο X, ο Rajoelina δήλωσε ότι η απόφαση διάλυσης της εθνοσυνέλευσης, ανοίγοντας τον δρόμο για εκλογές το νωρίτερο σε 60 ημέρες, ήταν «απαραίτητη για την αποκατάσταση της τάξης» στη Μαδαγασκάρη. «Ο λαός πρέπει να ακουστεί ξανά. Ήρθε η ώρα για τη νεολαία», είπε.
Ωστόσο, ο ηγέτης της αντιπολίτευσης το αμφισβήτησε λέγοντας ότι «το διάταγμα δεν είναι νομικά έγκυρο καθώς δεν ζητήθηκε η γνώμη του», δήλωσε ο Siteny Randrianasoloniaiko, ο οποίος είναι επίσης αντιπρόεδρος της εθνοσυνέλευσης.
Διαδηλώσεις ξέσπασαν στη χώρα στις 25 Σεπτεμβρίου για ελλείψεις νερού και ηλεκτρικού ρεύματος και γρήγορα κλιμακώθηκαν σε εξέγερση για ευρύτερα παράπονα, όπως η διαφθορά, η κακοδιαχείριση και η έλλειψη βασικών υπηρεσιών.
Χθες, στην πλατεία 13ης Μαΐου, κατά μήκος της κεντρικής οδού με τους φοίνικες και τα γαλλικά αποικιακά κτίρια, χιλιάδες διαδηλωτές διαμαρτηρήθηκαν ειρηνικά, χορεύοντας, τραγουδώντας και κατηγορώντας τον Ρατζοελίνα ως Γάλλο ανδρείκελο λόγω της διπλής υπηκοότητάς του και της υποστήριξης που έχει δεχθεί από την Γαλλία, της οποία η Μαδαγασκάρη υπήρξε αποικία.
Ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν δήλωσε την Τρίτη ότι η συνταγματική τάξη πρέπει να διατηρηθεί και ότι ενώ η Γαλλία κατανοεί τα παράπονα των νέων, δεν πρέπει να γίνονται αντικείμενο εκμετάλλευσης από στρατιωτικές παρατάξεις.
Η Μαδαγασκάρη, όπου η μέση ηλικία των περίπου 30 εκατ, πολιτών της είναι κάτω των 20 ετών, έχει τεράστια ποσοστά φτώχιας καθώς τα 3/4 ζουν κάτω από το όριο. Το κατά κεφαλήν ΑΕΠ μειώθηκε κατά 45% από το 1960, την εποχή της ανεξαρτησίας του νησιού από τη Γαλλία, έως το 2020, σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα.
Σρι Λάνκα
Η αρχή στην επανάσταση των νέων έγινε στη Σρι Λάνκα, το καλοκαίρι του 2022 όταν οι νέοι με την υπόλοιπη κοινωνία ξεσηκώθηκαν με αφορμή τη χειρότερη οικονομική κρίση στην ιστορία της χώρας.
Στις 9 Ιουλίου η οργή των πολιτών έφτασε στο αποκορύφωμα: δεκάδες χιλιάδες διαδηλωτές κατέκλυσαν την πρωτεύουσα Κολόμπο και εισέβαλαν στην προεδρική κατοικία, ενώ άλλοι εισέβαλαν και πυρπόλησαν την κατοικία του πρωθυπουργού.
Οι διαδηλωτές που κολυμπούσαν στην πισίνα του Προεδρικού Μεγάρου έκαναν τον γύρο του κόσμου, συμβολίζοντας την κατάρρευση της εξουσίας του προέδρου Γκοταμπάγια Ρατζαπάκσα που τράπηκε σε φυγή στο εξωτερικό πριν παραιτηθεί βάζοντας τέλος στη δυναστεία της οικογένειάς του. Την ίδια τύχη είχε και ο πρωθυπουργός Βικρεμεσίνγκε.
Η χώρα μπήκε σε περίοδο πολιτικών ζυμώσεων, με νέους εξοργισμένους για την οικονομική κακοδιαχείριση που καταστρέφει το μέλλον τους. Ήταν όμως έμπνευση για νεολαίες και σε άλλες χώρες.
Νεπάλ
Στο Νεπάλ, η φλόγα ξέσπασε τον περασμένο μήνα όταν οι νέοι έριξαν την κυβέρνηση σε μια ημέρα όταν ο πρωθυπουργός Κ.Π. Σαρμά Όλι αποφάσισε να επιβάλει ξαφνικά απαγόρευση πρόσβασης σε 26 πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης, από το Facebook και το YouTube μέχρι το TikTok, το Reddit και το Snapchat.
Επισήμως, το μέτρο αφορούσε την αδυναμία αυτών των πλατφορμών να συμμορφωθούν με τους τοπικούς κανονισμούς αδειοδότησης. Ωστόσο, πολλοί νέοι στο Νεπάλ το εξέλαβαν ως απόπειρα φίμωσης – ιδίως καθώς συνέπεσε με τη δημόσια κατακραυγή για την πολυτελή ζωή που επιδείκνυαν στο Διαδίκτυο τα παιδιά των πολιτικών («nepo kids»), σε μια χώρα όπου η νεανική ανεργία και η φτώχεια μαστίζουν μεγάλο μέρος της Γενιάς Z.
Στις 8 Σεπτεμβρίου χιλιάδες νέοι –κυρίως φοιτητές και πρόσφατα άνεργοι απόφοιτοι– κατέβηκαν στους δρόμους της πρωτεύουσας Κατμαντού, διαμαρτυρόμενοι κατά της πολιτικής ελίτ και της «ψηφιακής καταστολής» των social media.
Η κατάσταση ξέφυγε γρήγορα και πυρπόλησαν το κτίριο της Βουλής, το προεδρικό μέγαρο και γραφεία υπουργών. Στις 8 Σεπτεμβρίου τουλάχιστον 19 διαδηλωτές σκοτώθηκαν από τα πυρά των δυνάμεων ασφαλείας, ανάμεσά τους πολλοί νέοι.
Ο πρωθυπουργός Όλι αντιλήφθηκε ότι δεν υπήρχε τρόπος να επιβιώσει πολιτικά και μέσα σε λιγότερο από 24 ώρες από το ξέσπασμα των ταραχών, η κυβέρνησή του κατέρρευσε. Το κοινοβούλιο διαλύθηκε άμεσα και μέχρι το τέλος εκείνης της εβδομάδας είχε οριστεί μεταβατική πρωθυπουργός η δικαστής Σουσίλα Κάρκι με αποστολή να οδηγήσει τη χώρα σε νέες εκλογές.
Οι Νεπαλέζοι διαδηλωτές -που δεν είχαν κανέναν ηγέτη- εμπνεύστηκαν από τα αντίστοιχα κινήματα σε Μπαγκλαντές και αλλού. Πολλοί διαδηλωτές κρατούσαν μια μαύρη πειρατική σημαία από το άνιμε One Piece, το ίδιο λάβαρο με το χαμογελαστό κρανίο.
