Σε μία κίνηση που δεν έχει προηγούμενο προχώρησε τη Δευτέρα, ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ ανακοινώνοντας πως παύει από τα καθήκοντά της την κυβερνήτη της Ομοσπονδιακής Τράπεζας (Federal Reserve), Λίζα Κουκ, επικαλούμενος παρατυπίες στην απόκτηση στεγαστικών δανείων.
Η απόφαση αυτή, χωρίς προηγούμενο, αναμένεται να δοκιμάσει τα όρια της προεδρικής εξουσίας πάνω σε έναν ανεξάρτητο θεσμό νομισματικής πολιτικής, εάν αμφισβητηθεί δικαστικά, σύμφωνα με το Reuters.
Οι κατηγορίες του Τραμπ
Σε επιστολή του προς την Κουκ –η οποία ήταν η πρώτη Αφροαμερικανίδα γυναίκα που υπηρέτησε στο διοικητικό συμβούλιο της Fed– ο Τραμπ υποστήριξε ότι έχει «επαρκή στοιχεία για την απομάκρυνσή της». Ειδικότερα, την κατηγόρησε ότι το 2021 δήλωσε σε αιτήσεις στεγαστικών δανείων για ακίνητα στο Μίσιγκαν και στη Τζόρτζια ότι και τα δύο ήταν κύρια κατοικία της.
Ο Τραμπ σημείωσε ότι η πράξη αυτή συνιστά «δόλια και εγκληματική συμπεριφορά σε οικονομικό ζήτημα», προσθέτοντας ότι δεν εμπιστεύεται την «ακεραιότητα» της Κουκ. «Η συγκεκριμένη συμπεριφορά δείχνει τέτοιο βαθμό αμέλειας στις οικονομικές συναλλαγές, που θέτει υπό αμφισβήτηση την ικανότητά σας και την αξιοπιστία σας ως ρυθμιστή», έγραψε, επικαλούμενος την εξουσία του βάσει του Άρθρου 2 του αμερικανικού Συντάγματος και του Νόμου για την Ομοσπονδιακή Τράπεζα του 1913.
Η απάντηση της Κουκ και η νομική μάχη
Η Κουκ, σε δήλωσή της μέσω του δικηγόρου Άμπε Λόουελ, απάντησε ότι «κανένας λόγος δεν υφίσταται βάσει του νόμου και ο Τραμπ δεν έχει καμία αρμοδιότητα να με απομακρύνει». Τόνισε δε ότι θα συνεχίσει να ασκεί τα καθήκοντά της «για την αμερικανική οικονομία».
Ο Λόουελ κατηγόρησε τον Τραμπ ότι οι απαιτήσεις του «στερούνται διαδικασίας, βάσης και νομικής εξουσίας» και δήλωσε πως θα ληφθούν «όλες οι απαραίτητες ενέργειες για να αποτραπεί αυτή η απόπειρα».
Το υπόβαθρο των κατηγοριών
Τα ερωτήματα για τα στεγαστικά δάνεια της Κουκ προέκυψαν την περασμένη εβδομάδα, όταν ο επικεφαλής της Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας Στεγαστικών Δανείων, Ουίλιαμ Πούλτε, παρέπεμψε την υπόθεση στη Γενική Εισαγγελέα Πάμελα Μπόντι για έρευνα.
Η θητεία των μελών του Διοικητικού Συμβουλίου της Fed είναι σχεδιασμένη ώστε να υπερβαίνει τη διάρκεια μιας προεδρικής θητείας –η Κουκ έχει θητεία έως το 2038. Ο Νόμος για την Ομοσπονδιακή Τράπεζα επιτρέπει την απομάκρυνση «με αιτία», αλλά μέχρι σήμερα κανένας πρόεδρος δεν έχει επιχειρήσει κάτι τέτοιο.
Νομικοί εκτιμούν ότι η υπόθεση εγείρει πλήθος ερωτημάτων για τα όρια της εκτελεστικής εξουσίας, τη μοναδική νομική φύση της Fed και το αν οι πράξεις της Κουκ συνιστούν πραγματικά «λόγο» απομάκρυνσης.
Ο Πίτερ Κόντι-Μπράουν, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Πενσιλβάνια, τόνισε ότι οι στεγαστικές συναλλαγές της Κουκ προηγήθηκαν του διορισμού της και ήταν ήδη γνωστές στη Γερουσία κατά την επικύρωση της υποψηφιότητάς της. «Η ιδέα ότι μπορείς να επιστρέψεις στο παρελθόν και να χαρακτηρίσεις ως απομακρυντέες πράξεις που έγιναν πριν τον διορισμό είναι ασύμβατη με την έννοια της απομάκρυνσης ‘με αιτία’», σημείωσε.
Η ανακοίνωση του Τραμπ είχε άμεσο αντίκτυπο στις αγορές. Η καμπύλη αποδόσεων του αμερικανικού δημοσίου χρέους «άνοιξε»: οι αποδόσεις των 2ετών ομολόγων –ευαίσθητες στις βραχυπρόθεσμες κινήσεις της Fed– έπεσαν, ενώ οι αποδόσεις των 10ετών –που αντικατοπτρίζουν τις πληθωριστικές προσδοκίες– σημείωσαν άνοδο.
