Ο Ντόναλντ Τραμπ, μετά τη συνάντησή του την Παρασκευή στην Αλάσκα με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν, ενημέρωσε Ευρωπαίους ηγέτες ότι στηρίζει ένα σχέδιο για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία. Το σχέδιο προβλέπει παραχώρηση ουκρανικών εδαφών, ακόμα και τμημάτων που δεν έχουν καταληφθεί από ρωσικές δυνάμεις, αντί για άμεση εκεχειρία, σύμφωνα με τους New York Times.
Δύο υψηλόβαθμοι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι, που είχαν άμεση ενημέρωση για τις συνομιλίες, επιβεβαίωσαν την πληροφορία. Ο Τραμπ σκοπεύει να συζητήσει το σχέδιο τη Δευτέρα (18/8) στον Λευκό Οίκο με τον πρόεδρο της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, καλώντας παράλληλα και Ευρωπαίους ηγέτες να συμμετάσχουν στη συνάντηση, θέλοντας να δείξει ότι η πρόταση δεν αφορά μόνο τις ΗΠΑ αλλά και την ευρωπαϊκή σφαίρα επιρροής.
Η στάση Τραμπ μετά τη συνάντηση με Πούτιν
Μετά τη συνάντηση με τον Πούτιν, ο Τραμπ εγκατέλειψε την προηγούμενη απαίτηση για άμεση κατάπαυση του πυρός και εκτίμησε ότι μια ειρηνευτική συμφωνία μπορεί να επιτευχθεί γρήγορα, εφόσον ο Ζελένσκι συμφωνήσει να παραχωρήσει στη Ρωσία το υπόλοιπο του Ντονμπάς, ακόμη και περιοχές που σήμερα δεν ελέγχονται από ρωσικά στρατεύματα.
Η προσέγγιση Τραμπ φαίνεται να βασίζεται στην ιδέα ότι η αποδοχή περιορισμένων παραχωρήσεων από την Ουκρανία μπορεί να επιτρέψει μια συνολική ειρήνη και να αποτρέψει περαιτέρω κλιμάκωση, κάτι που ωστόσο έρχεται σε αντίθεση με τις θέσεις του Κιέβου και των Ευρωπαίων συμμάχων.
Αντίδραση Κιέβου και Ευρωπαϊκών χωρών
Η αντίδραση της Ουκρανίας είναι κατηγορηματική: ο Ζελένσκι επαναλαμβάνει ότι η Ουκρανία δεν προτίθεται να παραχωρήσει τον Ντονμπάς στη Ρωσία. Ουκρανοί αξιωματούχοι τονίζουν ότι οποιαδήποτε συμφωνία που θα περιλαμβάνει μόνιμη απώλεια εδαφών θα παραβίαζε το Σύνταγμα της χώρας και θα θεωρούνταν πολιτική και νομική αθέτηση των κυριαρχικών δικαιωμάτων.
Παράλληλα, οι Ευρωπαίοι ηγέτες τόνισαν στον Τραμπ ότι μόνο το Κίεβο μπορεί να αποφασίσει για την τύχη των εδαφών του και ότι τα διεθνή σύνορα δεν πρέπει να αλλάζουν με βία. Πρόκειται για μια σημαντική ένδειξη ότι οι Ευρωπαίοι δεν πρόκειται να υποστηρίξουν παραχωρήσεις που αντιβαίνουν στο διεθνές δίκαιο και τις κυριαρχικές αρχές της Ουκρανίας.
Πιθανές εγγυήσεις ασφαλείας
Ο Τραμπ μετέφερε επίσης ότι ο Πούτιν φέρεται να δέχθηκε η Ουκρανία να έχει ισχυρές εγγυήσεις ασφαλείας μετά από μια συμφωνία, χωρίς όμως ένταξη στο ΝΑΤΟ. Στο σχέδιο αυτό ενδέχεται να προβλέπεται αμερικανική στρατιωτική συμμετοχή, ως τρόπο να διασφαλιστεί η εφαρμογή της συμφωνίας και η προστασία των ουκρανικών εδαφών.
Η πρόταση αυτή επιχειρεί να δημιουργήσει μια ισορροπία μεταξύ της ανάγκης για ειρήνη και της διατήρησης της κυριαρχίας της Ουκρανίας, αν και παραμένει αμφίβολο αν το Κίεβο θα δεχθεί όρους που περιλαμβάνουν ουσιαστικές παραχωρήσεις.
Η σκληρή στάση Τραμπ και η «μεγάλη δύναμη» Ρωσία
Ο Τραμπ έχει ξεκαθαρίσει ότι θεωρεί τη Ρωσία μεγάλη δύναμη και την Ουκρανία μικρότερη σε στρατιωτική ισχύ, στέλνοντας σαφές μήνυμα για ανάγκη συμβιβασμού. Σύμφωνα με δημοσιεύματα των Financial Times, ο Πούτιν πρότεινε κατάπαυση του πυρός στις τρέχουσες γραμμές και γραπτή δέσμευση ότι δεν θα επιτεθεί ξανά, με αντάλλαγμα να παραμείνει υπό ρωσικό έλεγχο η επαρχία του Ντονέτσκ.
Ωστόσο, οι Ευρωπαίοι υπενθύμισαν στον Τραμπ ότι η Ρωσία έχει ιστορικά αθετήσει επανειλημμένα τις δεσμεύσεις της, γεγονός που καθιστά το σχέδιο επισφαλές και αμφιλεγόμενο.
Η θέση Ζελένσκι παραμένει αμετακίνητη
Ο πρόεδρος της Ουκρανίας επαναλαμβάνει ότι το Κίεβο δεν θα παραδώσει την περιοχή του Ντονμπάς στη Ρωσία, αρνούμενος οποιαδήποτε μόνιμη παραχώρηση. Παρά τις προτάσεις Τραμπ και Πούτιν, η στάση του Ζελένσκι παραμένει σταθερή, γεγονός που δημιουργεί ένταση στις διαπραγματεύσεις και καθιστά δύσκολη την επίτευξη συμφωνίας.
Οι Ουκρανοί αξιωματούχοι τονίζουν ότι η χώρα τους μπορεί να επιτύχει ειρήνη μόνο μέσω συμφωνίας που σέβεται την εδαφική ακεραιότητα και την κυριαρχία της.
