Θα έλεγε κανείς πως, εκ πρώτης όψεως, τα γκρίζα μαλλιά και το μελάνωμα (καρκίνος του δέρματος) δεν συνδέονται- ωστόσο νέα έρευνα από το Πανεπιστήμιο του Τόκιο δείχνει πως και τα δύο μπορεί να προκύπτουν από την ίδια «πηγή»: To πώς τα βλαστοκύτταρα που παράγουν χρωστικές αντιδρούν στη ζημιά στο DNA.
Τα κύτταρα αυτά, τα οποία βρίσκονται στους θύλακες των τριχών, όταν δέχονται μεγάλο γενοτοξικό stress, βρίσκονται μπροστά σε δύο επιλογές: Είτε να διαφοροποιηθούν και να φύγουν από το σύστημα στο οποίο βρίσκονται (με αποτέλεσμα τα γκρίζα μαλλιά) είτε να συνεχίσουν να διαιρούνται, κάτι που μπορεί να οδηγήσει σε σχηματισμό όγκου.
Σε όλη τη διάρκεια της ζωής μας τα κύτταρά μας εκτίθενται συνεχώς σε περιβαλλοντικούς και εσωτερικούς παράγοντες, που μπορούν να προκαλέσουν βλάβες στο DNA μας. Είναι γνωστό πως αυτές οι βλάβες στο DNA μπορούν να παίξουν ρόλο τόσο στη γήρανση όσο και στον καρκίνο, ωστόσο η ακριβής σύνδεση (το πώς δηλαδή τα βλαστοκύτταρα που έχουν υποστεί ζημιά διαμορφώνουν μακροπρόθεσμα την υγεία των ιστών μας) δεν έχει αποσαφηνιστεί.
Τα αποκαλούμενα McSC (melanocyte stem cells- μελανοκυτταρικά ή μελανινοκυτταρικά βλαστοκύτταρα) είναι βλαστοκύτταρα στον ιστό που λειτουργούν ως πηγή των ώριμων μελανινοκυττάρων- των κυττάρων δηλαδή που είναι υπεύθυνα για το χρώμα των μαλλιών και του δέρματος. Στα θηλαστικά, αυτά τα βλαστοκύτταρα βρίσκονται σε έναν τομέα των θυλάκων των τριχών όπου διατηρούν το χρώμα μέσω κυκλικής αναγέννησης.
Στην έρευνα που δημοσιεύτηκε στο Nature Cell Biology και της οποίας ηγήθηκαν οι Έμι Νισιμούρα και Γιασουάκι Μόρι, χρησιμοποιήθηκαν εξελιγμένες τεχνικές για να διαπιστωθεί πώς τα McSC σε ποντίκια αντιδρούσαν σε διαφορετικά είδη βλάβης στο DNA. Όπως διαπιστώθηκε, υπήρχε μια συγκεκριμένη αντίδραση στα σπασίματα στη διπλή έλικα του DNA- το αποκαλούμενο seno-differentiation (senescence-coupled differentiation), μια διαδικασία κατά την οποία τα McSC υφίστανται μη αναστρέψιμη διαφοροποίηση και μετά χάνονται, οδηγώντας στο γκριζάρισμα των μαλλιών.
Αντίθετα, όταν υπήρχε έκθεση σε συγκεκριμένα καρκινογόνα, τα McSC προσπερνούσαν αυτή την προστατευτική διαδικασία, ακόμα και όταν υπήρχε ζημιά στο DNA. Αντ’αυτού, συνέχιζαν να ανανεώνονται και να επεκτείνονται, αυξάνοντας τον κίνδυνο καρκίνου.
Σύμφωνα με την Έμι Νισιμούρα, «τα ευρήματα αυτά αποκαλύπτουν πως ο ίδιος πληθυσμός βλαστοκυττάρων μπορεί να ακολουθήσει ανταγωνιστικές πορείες- εξάντληση ή επέκταση- ανάλογα με τον τύπο του stress και τα σήματα του μικροπεριβάλλοντος…επαναπροσδιορίζει το γκριζάρισμα των μαλλιών και το μελάνωμα όχι ως άσχετα μεταξύ τους φαινόμενα, μα ως διαφορετικά αποτελέσματα των αντιδράσεων των βλαστοκυττάρων στο stress».
Είναι σημαντικό να τονιστεί το ότι η έρερυνα δεν λέει πως τα γκρίζα μαλλιά αποτρέπουν τον καρκίνο, μα ότι ο συγκεκριμένος μηχανισμός (seno-differentiation) αποτελεί μία προστατευτική διαδικασία που διώχνει τα εν δυνάμει επιβλαβή κύτταρα- και όταν αυτός παρακάμπτεται, τότε η επιμονή των προβληματικών McSC μπορεί να ανοίξει τον δρόμο στον καρκίνο.
