Η απόφαση του Πενταγώνου, με την έγκριση του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ, να περιορίσει τη στρατιωτική βοήθεια προς τις χώρες της Βαλτικής –Λετονία, Λιθουανία και Εσθονία– θεωρείται από πολλούς ένδειξη αλλαγής στρατηγικής. Η ανακοίνωση έγινε στα τέλη Αυγούστου σε συνάντηση με Ευρωπαίους διπλωμάτες και έχει προκαλέσει ανησυχία ότι η Μόσχα μπορεί να εκμεταλλευτεί το κενό για νέες κινήσεις.

Σύμφωνα με το Reuters, πηγές που συμμετείχαν στις συζητήσεις ανέφεραν ότι ο Αμερικανός αξιωματούχος Ντέιβιντ Μπέικερ τόνισε πως «η Ευρώπη πρέπει να πάψει να εξαρτάται υπερβολικά από τις ΗΠΑ», υπογραμμίζοντας ότι η κυβέρνηση Τραμπ επικεντρώνεται πλέον κυρίως στην «άμυνα της πατρίδας».

Advertisement
Advertisement

Οι φόβοι για κλιμάκωση επιβεβαιώθηκαν σύντομα. Στις 19 Σεπτεμβρίου, το Ταλίν κατήγγειλε παραβίαση του εναέριου χώρου της Εσθονίας από ρωσικά MiG-31, τα οποία αναχαιτίστηκαν από ιταλικά F-35 έπειτα από δέκα λεπτά. Η Μόσχα αρνήθηκε την κατηγορία, υποστηρίζοντας ότι τα αεροσκάφη της πετούσαν πάνω από «ουδέτερα ύδατα».

Την ίδια ημέρα, η Πολωνία κατήγγειλε ότι ρωσικά μαχητικά πλησίασαν επικίνδυνα πετρελαϊκή πλατφόρμα, ενώ λίγες ημέρες νωρίτερα είχε καταρρίψει ρωσικά drones.

Ο Τραμπ προσπάθησε να ρίξει τους τόνους, αντιδρώντας αρκετές ώρες αργότερα και δηλώνοντας ότι η κατάσταση μπορεί να εξελιχθεί σε «μεγάλο πρόβλημα». Για το περιστατικό στην Πολωνία είχε περιοριστεί σε μια λιτή ανάρτηση στο Truth Social με τη λέξη «Πάμε!».

Παρατηρητές σημειώνουν ότι, ύστερα από ένα καλοκαίρι έντονης δραστηριότητας, ο Τραμπ φαίνεται να μειώνει τις διεθνείς του παρεμβάσεις, αφήνοντας στους συμμάχους την αντιμετώπιση των εντάσεων. Ο ίδιος εστιάζει κυρίως σε εσωτερικά θέματα, όπως η εγκληματικότητα, αυτό που χαρακτηρίζει «βίαιη αριστερή δράση» και οι μεταρρυθμίσεις στη διαδικασία χορήγησης βίζας.

Το καλοκαίρι είχε εμφανιστεί πιο δραστήριος: διέταξε πλήγματα σε ιρανικές πυρηνικές εγκαταστάσεις, παρείχε επιπλέον συστήματα Patriot στην Ουκρανία και υιοθέτησε σκληρή ρητορική κατά της Ρωσίας, απειλώντας με νέες κυρώσεις. Ωστόσο, η πολυαναμενόμενη συνάντηση με τον Βλαντίμιρ Πούτιν στην Αλάσκα δεν απέδωσε καρπούς, με τον Τραμπ να δηλώνει ότι «η εκεχειρία στην Ουκρανία δεν είναι προϋπόθεση για μόνιμη ειρήνη» – θέση που προσεγγίζει τη ρωσική πλευρά, αλλά απορρίπτεται από τους Ευρωπαίους.

Στη Μέση Ανατολή, η Ουάσινγκτον περιορίστηκε σε διαμαρτυρίες μετά τον βομβαρδισμό γραφείων της Χαμάς στο Κατάρ και κράτησε ουδέτερη στάση απέναντι στις επιχειρήσεις του Ισραήλ στη Γάζα, παρά τις διεθνείς επικρίσεις.

Advertisement

Σε τηλεδιάσκεψη στις 4 Σεπτεμβρίου, ο Τραμπ επέκρινε τις ευρωπαϊκές χώρες ότι «περιμένουν από τις ΗΠΑ να τις διασώσουν, ενώ συνεχίζουν να αγοράζουν ρωσικό πετρέλαιο». Λίγο αργότερα ζήτησε από την Ε.Ε. την επιβολή «100% δασμών σε Κίνα και Ινδία» για τις συναλλαγές τους με τη Ρωσία, χαρακτηρίζοντας το μέτρο προϋπόθεση για πιθανή αμερικανική στήριξη.

Διπλωμάτες επισημαίνουν ότι ένα τέτοιο αίτημα δύσκολα μπορεί να υλοποιηθεί, καθώς η Ε.Ε. προτιμά τις κυρώσεις αντί για δασμούς και υπενθυμίζουν ότι ο ίδιος ο Τραμπ έχει υποστηρίξει την άρση εμπορικών περιορισμών με την Ινδία.

Η Ουάσινγκτον δεν απάντησε στην επιστολή βουλευτών από τις Βαλτικές χώρες που ζητούσαν επανεξέταση των περικοπών. Όπως ανέφερε αξιωματούχος του Λευκού Οίκου, «πολλοί από τους Ευρωπαίους συμμάχους μας είναι ανάμεσα στις πλουσιότερες χώρες του κόσμου και μπορούν να χρηματοδοτήσουν οι ίδιοι αυτά τα προγράμματα, αν το επιλέξουν».

Advertisement