Η Ρωσία είπε την Πέμπτη πως οποιοσδήποτε διάλογος με την Ιαπωνία σχετικά με επίσημη συνθήκη ειρήνης για το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου θα μπορούσε να αρχίσει μόνο εφόσον το Τόκιο εγκαταλείψει αυτό που η Μόσχα χαρακτήρισε ως επιζήμια «αντιρωσική» στάση.
Τα στρατεύματα της Σοβιετικής Ένωσης κατέλαβαν τέσσερα νησιά στα ανοιχτά του Χοκάιντο – γνωστά στη Ρωσία ως Κουρίλες και στην Ιαπωνία ως Βόρειες Περιοχές- στο τέλος του πολέμου και έκτοτε παραμένουν στα χέρια της Μόσχας. Η πρωθυπουργός της Ιαπωνίας, Σαναέ Τακαΐτσι, σε πρόσφατη ομιλία της αποδοκίμασε τη Ρωσία για αυτό που χαρακτήρισε ως επιθετικότητά της εναντίον της Ουκρανίας, μα επίσης είπε πως η Ιαπωνία διατηρεί την «πολιτική της για την επίλυση του εδαφικού ζητήματος και την υπογραφή συνθήκης ειρήνης».
Ο Μαρία Ζαχάροβα, εκπρόσωπος του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών, είπε ότι δεν είχε δει κάτι νέο στα σχόλια της Τακαΐτσι, και για να υπάρξει οποιαδήποτε πρόοδος το Τόκιο θα έπρεπε να αλλάξει τον τόνο του.
«Έχουμε επανειλημμένα δηλώσει πως η οδός για την επανέναρξη διαλόγου με την Ιαπωνία θα ανοίξει μόνο αφού το Τόκιο εγκαταλείψει ενεργά την αντιρωσική του πορεία με στόχο να βλάψει τη χώρα μας και τους πολίτες της» είπε η Ζαχάροβα σε δημοσιογράφους ερωτηθείσα από το Reuters για τις προοπτικές μια ειρηνευτικής συμφωνίας.
H Ζαχάροβα είπε πως η «μη φιλική» πολιτική της Ιαπωνίας προς τη Ρωσία έχει οδηγήσει τις σχέσεις σε αδιέξοδο. «Αυτή η μη φιλική, αδιέξοδη προσέγγιση επελέγη από την ιαπωνική πλευρά, όχι από εμάς» πρόσθεσε η Ζαχάροβα.
Οι σχέσεις της Ρωσίας και της Ιαπωνίας ήταν τεταμένες τον 20ό αιώνα: Η Ιαπωνία βύθισε μεγάλο μέρος του ρωσικού στόλου και νίκησε τη Ρωσία στον πόλεμο του 1904-1905 και εισέβαλε στη ρωσική Άπω Ανατολή κατά τον ρωσικό εμφύλιο. Μετά την ήττα της Ναζιστικής Γερμανίας η Σοβιετική Ένωση κήρυξε πόλεμο στην Ιαπωνία στο τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και έστειλε στρατεύματα να καταλάβουν τις Κουρίλες. Το Τόκιο και η Μόσχα υπέγραψαν διακήρυξη το 1956 με την οποία τερμάτιζαν την επίσημη εμπόλεμη κατάσταση, μα δεν υπέγραψαν συνθήκη ειρήνης.
Η Μόσχα υποστηρίζει ότι οι ΗΠΑ και η Βρετανία είχαν συμφωνήσει στη Γιάλτα το 1945 πως η Σοβιετική Ένωση θα έπρεπε να πάρει τις Κουρίλες, μα η Ιαπωνία λέει πως τα τέσσερα διαφιλονικούμενα νησιά δεν είναι οι Κουρίλες, μα οι Βόρειες Περιοχές. Σύμφωνα με την Ιαπωνία, οι Βόρειες Περιοχές είχαν καταληφθεί παράνομα από την ΕΣΣΔ και 17.000 Ιάπωνες κάτοικοι εκτοπίστηκαν βίαια από τα νησιά.
Με πληροφορίες από Reuters
