NULL
                            

Για πρώτη φορά, επιστήμονες παρατήρησαν ότι ο σκόρος Bogong (Agrotis infusa), ένα μικροσκοπικό νυκτόβιο αυστραλιανό έντομο, χρησιμοποιεί τα αστέρια ως οδηγό για να μεταναστεύσει σε μεγάλες αποστάσεις – καθιστώντας τον το πρώτο ασπόνδυλο που καταγράφεται να χρησιμοποιεί αστρική πυξίδα.

Εδώ και καιρό γνωρίζουμε ότι πλάσματα όπως τα πουλιά – ακόμα και οι άνθρωποι– βασίζονται σε ουράνια σήματα για να προσανατολιστούν σε μακρινά ταξίδια. Τώρα, αποκαλύφθηκε ότι και οι νυχτοπεταλούδες Bogong αξιοποιούν τον νυχτερινό ουρανό για καθοδήγηση.

«Οι νυχτοπεταλούδες Bogong είναι απίστευτα ακριβείς. Χρησιμοποιούν τα αστέρια σαν πυξίδα, προσαρμόζοντας την κατεύθυνσή τους ανάλογα με την εποχή και την ώρα της νύχτας», εξηγεί ο Έρικ Γουόραντ, καθηγητής Ζωολογίας στο Πανεπιστήμιο του Λουντ.

Η ανακάλυψη προήλθε από μια διεθνή ερευνητική προσπάθεια, στην οποία συμμετείχαν το Πανεπιστήμιο του Λουντ, το Εθνικό Πανεπιστήμιο Αυστραλίας (ANU), το Πανεπιστήμιο της Νότιας Αυστραλίας (UniSA) και άλλα επιστημονικά ιδρύματα.

Κάθε άνοιξη, τεράστια σμήνη σκόρων Bogong ταξιδεύουν έως και 1.000 χιλιόμετρα από τα σημεία αναπαραγωγής τους στη νοτιοανατολική Αυστραλία, με κατεύθυνση τις δροσερές, σκοτεινές σπηλιές των Αυστραλιανών Άλπεων. Εκεί περνούν το καλοκαίρι σε κατάσταση χειμερίας νάρκης για να αποφύγουν τη ζέστη.

Όταν έρχεται το φθινόπωρο, ξεκινούν την επίπονη επιστροφή, για να ολοκληρώσουν τον κύκλο ζωής τους μέσω αναπαραγωγής πριν πεθάνουν, αναφέρει ο Guardian.

Αν και για χρόνια η πορεία αυτής της μετανάστευσης παρέμενε αίνιγμα, νέα ευρήματα αποκαλύπτουν ότι οι νυχτοπεταλούδες συνδυάζουν πληροφορίες από τον έναστρο ουρανό με το μαγνητικό πεδίο της Γης για να προσανατολιστούν με ακρίβεια – ακόμα και προς περιοχές που δεν έχουν επισκεφτεί ποτέ ξανά.

Για να επιβεβαιωθεί αυτή η ικανότητα, οι ερευνητές τοποθέτησαν τους σκόρους σε προσομοιωτές πτήσης, μέσα σε μια ειδική διάταξη που έμοιαζε με μικροσκοπικό πλανητάριο κατασκευασμένο με μαύρη τσόχα. Οι σκόροι πιάστηκαν κατά τη μετανάστευσή τους στα Χιονισμένα Όρη και τοποθετήθηκαν προσεκτικά στο κέντρο της διάταξης.

 

 

Παρά το ότι ήταν σταθεροποιημένοι, οι νυχτοπεταλούδες προσπαθούσαν έντονα να πετάξουν, δίνοντας στους επιστήμονες τη δυνατότητα να παρατηρήσουν τις αντιδράσεις τους και τις αλλαγές πορείας τους.

Όταν ο νυχτερινός ουρανός ήταν καθαρός, οι σκόροι κινούνταν με ακρίβεια προς τη σωστή κατεύθυνση: νότια την άνοιξη και βόρεια το φθινόπωρο. Αν όμως τα αστέρια ήταν κρυμμένα από σύννεφα, ενεργοποιούσαν ένα εναλλακτικό σύστημα πλοήγησης, βασισμένο στο μαγνητικό πεδίο της Γης.

Αυτή η «διπλή πυξίδα» εξασφαλίζει την επιτυχή πλοήγηση ανεξαρτήτως καιρικών συνθηκών.

Σε ένα ξεχωριστό πείραμα, οι επιστήμονες εμφύτευσαν μικροσκοπικά ηλεκτρόδια στον εγκέφαλο του σκόρου για να καταγράψουν τη νευρική δραστηριότητα κατά την πλοήγηση. Εντόπισαν εξειδικευμένους νευρώνες σε περιοχές του εγκεφάλου που σχετίζονται με τον προσανατολισμό και τον έλεγχο πτήσης. Οι νευρώνες αυτοί ενεργοποιούνταν πιο έντονα όταν ο σκόρος ήταν στραμμένος προς τα νότια.

Αυτό αποδεικνύει ότι ο εγκέφαλος των σκόρων επεξεργάζεται τα ουράνια σήματα με εκπληκτική πολυπλοκότητα – παρόμοια με αυτήν που παρατηρείται στα μεταναστευτικά πουλιά.

Τα ακριβή ουράνια μοτίβα που χρησιμοποιούν οι σκόροι για πλοήγηση παραμένουν άγνωστα, αλλά πιθανές ενδείξεις περιλαμβάνουν τον Γαλαξία, νεφελώματα ή άλλα φωτεινά σημεία του νυχτερινού ουρανού.

Αυτή η ανακάλυψη δεν ρίχνει μόνο φως σε ένα από τα μεγαλύτερα μυστήρια της μετανάστευσης στη φύση, αλλά ενδέχεται επίσης να εμπνεύσει νέες τεχνολογίες στην πλοήγηση ρομπότ και drones, καθώς και να ενισχύσει τις προσπάθειες διατήρησης της βιοποικιλότητας.

Τα ευρήματα δημοσιεύθηκαν στο επιστημονικό περιοδικό Nature.