Είναι μια εντυπωσιακή επίδειξη της πονηριάς της φύσης: Ένας Ιάπωνας βοτανολόγος ανακάλυψε και περιέγραψε στο περιοδικό «Current Biology» ένα φυτό που προσελκύει έντομα επικονιαστές, μιμούμενο τη μυρωδιά τραυματισμένων μυρμηγκιών.
Πρόκειται για το Vincetoxicum nakaianum, ένα είδος της οικογένειας των αποκυνοειδών, η οποία περιλαμβάνει θαμνώδη, δενδρώδη ή αναρριχώμενα φυτά. Πρόκειται για το πρώτο γνωστό φυτό που αυξάνει τις πιθανότητες αναπαραγωγής του μιμούμενο τις φερομόνες συναγερμού που απελευθερώνουν τα μυρμήγκια όταν δέχονται επίθεση από αράχνες ή άλλους θηρευτές.
«Αυτή είναι η πρώτη τεκμηριωμένη περίπτωση μίμησης μυρμηγκιών στα φυτά. Χωρίς αυτή τη συγκεκριμένη μυρωδιά, το φυτό δεν θα μπορούσε να επιτύχει αναπαραγωγική επιτυχία», εξηγεί ο Κο Μοτσιζούκι, βοτανολόγος στο Πανεπιστήμιο του Τόκιο. Το Vincetoxicum nakaianum είναι ενδημικό στην Ιαπωνία. Η πρώτη ένδειξη αυτής της «παραπλανητικής» τακτικής παρατηρήθηκε όταν ο Μοτσιζούκι είδε μύγες φρούτου (Drosophila melanogaster) να συγκεντρώνονται γύρω από τα άνθη του φυτού στους κήπους Koishikawa του Τόκιο.
Οι μύγες φεύγουν από φυτό σε φυτό αναζητώντας τραυματισμένα μυρμήγκια ή κουφάρια που έχουν αφήσει πίσω τους οι αράχνες και, κατά τη διάρκεια αυτής της αναζήτησης, βοηθούν το φυτό στην επικονίαση. Αναλύοντας τα χημικά που απελευθερώνει το φυτό, ο Μοτσιζούκι ανακάλυψε ένα σύνθετο μείγμα πτητικών ουσιών, όπως νονάνιο, ουδεκάνιο και ενώσεις γνωστές ως 8Ac, 10Ac και 6-MMS. Η σύγκριση αυτών των ενώσεων με τις φερομόνες συναγερμού των μυρμηγκιών αποκάλυψε σημαντική ομοιότητα.
«Όταν τα μυρμήγκια δέχονται επίθεση, απελευθερώνουν φερομόνες που προειδοποιούν τα υπόλοιπα μέλη της φωλιάς. Οι αράχνες που εξειδικεύονται στο κυνήγι τους συνήθως καταναλώνουν τα εσωτερικά όργανα και αφήνουν μόνο τον εξωτερικό σκελετό», σημειώνει ο Μοτσιζούκι.
Σε πειράματα με λαβύρινθο σε σχήμα Υ, οι μύγες φρούτου κατευθύνονταν σαφώς προς μυρμήγκια που είχαν δεχθεί επίθεση, αντί για θρυμματισμένα κουφάρια, καθώς τρέφονται με τα σωματικά υγρά των τραυματισμένων εντόμων.
Ενώ έχει καταγραφεί ότι ορισμένα έντομα μιμούνται τις φερομόνες των μυρμηγκιών για να εισέλθουν στις φωλιές τους και να τρέφονται με προνύμφες, το Vincetoxicum nakaianum είναι το πρώτο φυτό που χρησιμοποιεί ανάλογη στρατηγική. «Η μυρωδιά των τραυματισμένων μυρμηγκιών που εκπέμπεται από τα άνθη του φυτού έχει εντυπωσιακή επίδραση στην προσέλκυση επικονιαστών», καταλήγει ο Μοτσιζούκι.
Πηγή: The Guardian
