Σε εξήντα μέρες έχουμε ευρωεκλογές και τα πολιτικά κόμματα δεν ασχολούνται με το τι συμβαίνει στην Ευρώπη. Ο δημόσιος διάλογος για την Ευρώπη και για το ρόλο της Ελλάδας στην Ευρώπη είναι μηδαμινός.
Και όμως η Ευρώπη βρίσκεται σε μεγάλη κρίση για μια σειρά από λόγους:
Πρώτον, η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία συνεχίζεται για τρίτο χρόνο. Οι Ρώσοι κρατάνε τα εδάφη που έχουν κατακτήσει από τον πρώτο χρόνο και δείχνουν ότι μπορεί να εκμεταλλευτούν την αστάθεια στην Ευρώπη και στις Ηνωμένες Πολιτείες για μία νέα αντεπίθεση. Αυτό προκαλεί αυξανόμενο φόβο στις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης ότι αν η Ρωσία τα καταφέρει στην Ουκρανία θα είναι το επόμενο θύμα της.
Δεύτερον, η πιθανότητα εκλογής του Ντόναλντ Τραμπ στις ΗΠΑ προκαλεί φόβο ότι θα περιορίσει σε σημαντικό βαθμό την συμμετοχή των Ηνωμένων Πολιτειών στο ΝΑΤΟ. Αυτό θα υποχρεώσει τους ευρωπαίους, και σε ένα βαθμό ήδη κάποιοι αρχίζουν και το συζητούν, να συγκροτήσουν μία κοινή αμυντική δύναμη.
“αντιμετωπίζαμε απόμακρα την ευρωπαϊκή πολιτική σκηνή και γι’ αυτό και το επίπεδο των ευρωβουλευτών μας, εκτός από εξαιρέσεις, ήταν αντίστοιχα χαμηλό.”
Η Τουρκία, το ΝΑΤΟ, η ΕΕ και η Ελλάδα
Αυτό όπως έχουμε πει δεκάδες φορές για μας είναι αποφασιστικής σημασίας. Μια τέτοια αμυντική συμμαχία στο βαθμό που ακόμα παραμένει η Τουρκία εκτός Ευρώπης και δεν υπάρχει άμεσα προοπτική εισόδου της, –παρότι η Γερμανία την θέλει, αλλά οι η Γαλλία και άλλοι δεν το συζητούν καν–, δίνει μία δυνατότητα στην Ελλάδα, να υπάρξει μία αμυντική ασπίδα απέναντι στην Τουρκία. Πράγμα που δεν μπορεί να κάνει το ΝΑΤΟ δεδομένου ότι η Τουρκία είναι χώρα του ΝΑΤΟ. Εμείς θέλουμε μία Ευρώπη ισχυρότερη αμυντικά και αυτή η κατεύθυνση ενισχύεται όλο και περισσότερο στην Ένωση. Επί παραδείγματι η Πολωνία που παίζει πλέον σημαντικό ρόλο στην Ευρωπαϊκή Ένωση, παρότι είναι μία χώρα με ενισχυμένη την εθνική ταυτότητα, ταυτόχρονα ζητάει μια παραπέρα ενίσχυση της ευρωπαϊκής συνοχής στην άμυνα και στην εξωτερική πολιτική.
Η περίπτωση Μελόνι
Αυτά τα είναι ζητήματα ενδιαφέρουν πρωτίστως εμάς και βλέπουμε ότι υπάρχουν θετικές εξελίξεις παντού. Εντυπωσιακή, ως προς αυτό, είναι η εξέλιξη της Τζόρτζια Μελόνι. Η Μελόνι που αναρριχήθηκε στην πρωθυπουργία της Ιταλίας, χωρίς κανείς να το περιμένει, ξεκινώντας από ένα μικρό φασιστοειδές γκρουπούσκουλο του 3%-3,50% αναδείχθηκε σε σημαντική πολιτική προσωπικότητα της Ευρώπης και σε πολλά θέματα, όπως το μεταναστευτικό, τους πόρους που κατευθύνονται στον ευρωπαϊκό νότο κ.λπ. είναι αυτή που καθορίζει την ατζέντα.
Εμείς στην Ελλάδα επειδή το ενδιαφέρον της κοινής γνώμης για τα ευρωπαϊκά ζητήματα περιοριζόταν στο ύψος της χρηματοδότησης που θα λάβουν από την ΚΑΠ οι αγρότες και τα ποσά που θα λάβει η χώρα από το Ταμείο Ανάκαμψης αντιμετωπίζαμε απόμακρα την ευρωπαϊκή πολιτική σκηνή και γι’ αυτό και το επίπεδο των ευρωβουλευτών μας, εκτός από εξαιρέσεις, ήταν αντίστοιχα χαμηλό.
“η συζήτηση στην Ελλάδα για τις ευρωεκλογές είναι άλλη μια ευκαιρία για τα κόμματα να αλληλοφαγωθούν κατεξοχήν για εσωτερικά ζητήματα, ενώ πια η καθημερινότητά μας καθορίζεται πια σε μεγάλο βαθμό από την Ευρώπη”
Ελλάδα και Κύπρος οι ακρίτες της ΕΕ
Αλλά η Ελλάδα σήμερα, επειδή η Ευρώπη πιέζεται εκτός από την Ρωσία και από τον ισλαμικό κόσμο, έχει ανάγκη στα νότια σύνορά της, δηλαδή την Ελλάδα και την Κύπρο, από ενισχυμένη αμυντική και πολιτική παρουσία. Άρα τα δύο ελληνικά κράτη θα μπορούσαν να παίξουν κεντρικό ρόλο στην Ευρώπη, παρά τα μεγέθη τους και αυτό θα όφειλε να είναι το μήνυμα των σοβαρών πολιτικών κομμάτων, πώς θα αναλάβουμε αυτόν τον ρόλο, αλλά, δυστυχώς, αυτή η συζήτηση δεν υπάρχει στον δημόσιο διάλογο.
Και όμως ακόμα και ψηφοθηρικά να αντιμετώπιζαν τα κόμματα το θέμα θα προσέλκυαν και ψηφοφόρους, γιατί όλοι αναγνωρίζουν ότι αργά ή γρήγορα τα προβλήματα με την Τουρκία θα επιστρέψουν, ίσως και χειρότερα από ότι στα προηγούμενα χρόνια.
“Το βάρος της Ελλάδας στην Ευρώπη είναι μεγαλύτερο από όσο το αντιλαμβάνεται το πολιτικό σύστημα. Γιατί στο ευρωπαϊκό επίπεδο δεν μετράει μόνο το οικονομικό βάρος, αλλά μετρά εξίσου ή και περισσότερο το γεωπολιτικό βάρος, μετρά το brand name Ελλάδα, το οποίο παραμένει ακόμα υψηλό, επομένως έχουμε τη δυνατότητα να διαδραματίσουμε πολιτικό ρόλο στην Ευρώπη”
Έχει η Ελλάδα πολιτικό ρόλο στην Ευρώπη;
Το βάρος της Ελλάδας στην Ευρώπη είναι μεγαλύτερο από όσο το αντιλαμβάνεται το πολιτικό σύστημα. Γιατί στο ευρωπαϊκό επίπεδο δεν μετράει μόνο το οικονομικό βάρος, αλλά μετρά εξίσου ή και περισσότερο το γεωπολιτικό βάρος, μετρά το brand name Ελλάδα, το οποίο παραμένει ακόμα υψηλό, επομένως έχουμε τη δυνατότητα να διαδραματίσουμε πολιτικό ρόλο στην Ευρώπη. Για παράδειγμα στα πολυδιαφημισμένα ενεργειακά δίκτυα που η Ελλάδα έχει κεντρικό ρόλο για την διασύνδεση με την Αίγυπτο ή με το Ισραήλ κ.ά. δυστυχώς στην πράξη λίγα πράγματα έχουν υλοποιηθεί. Στον βορρά ακόμα και ως προς την αξιοποίηση της Αλεξανδρούπολης ως κεντρικού κόμβου για την επικοινωνία με την Ανατολική Ευρώπη τα πράγματα δεν προχωρούν με την απαιτούμενη ταχύτητα.. Βλέπουμε και σε αυτόν τον τομέα να παρατηρείται η ιδιά καθυστέρηση όπως παρατηρείται σε όλους τους τομείς, ιδιαίτερα μετά την επανεκλογή της ΝΔ τον περασμένο Ιούνιο.
Αντ’ αυτών, η συζήτηση στην Ελλάδα για τις ευρωεκλογές είναι άλλη μια ευκαιρία για τα κόμματα να αλληλοφαγωθούν κατεξοχήν για εσωτερικά ζητήματα, άλλη μια ένδειξη του χαμηλού επιπέδου της εγχώριας πολιτικής σκηνής. Καταντά αστείο το φαινόμενο, ενώ πια η καθημερινότητά μας καθορίζεται πια σε μεγάλο βαθμό από την Ευρώπη, τους ευρωπαϊκούς κανονισμούς, τις χρηματοδοτήσεις που λαμβάνουμε από την ΕΕ κ.λπ. εμείς αναλωνόμαστε σε μικροκομματικές συγκρούσεις, στέλνουμε στην Ευρωβουλή ακατάλληλους εκπροσώπους και δεν συζητάμε για το πώς η χώρα μας θα έχει ενισχυμένο ρόλο στην Ευρώπη. Και όμως μπορούμε να έχουμε αυξημένο κύρος στην Ευρώπη και πρέπει να το ασκήσουμε.
Την ώρα που εμείς τρωγόμαστε η Τουρκία κάνει ανοίγματα προς την ΕΕ
Η Τουρκία έχει αυτή τη στιγμή μία γραμμή επαναπροσέγγισης με τη Δύση, τόσο για τους εξοπλισμούς της, όσο και στο οικονομικό επίπεδο ώστε να λάβει οικονομικά ανταλλάγματα απαραίτητα για την οικονομία της που βρίσκεται σε μεγάλη κρίση. Έτσι βλέπουμε να κάνει ανοίγματα προς την Ευρωπαϊκή Ένωση και υπάρχουν χώρες, όπως η Γερμάνια, η Ισπανία, ίσως και η Ολλανδία, που είναι διατεθειμένες να ανοίξουν νέα ενταξιακά κεφάλαια για την Τουρκία και να επαναφέρουν το ζήτημα της ένταξης της Τουρκίας στην Ευρώπη. Είναι κάτι που δεν πρέπει να γίνει και εμείς δεν πρέπει να συναινέσουμε, εξυπηρετώντας τον λύκο που έχει βάλει την προβιά σήμερα και εμφανίζεται ως φίλος. Αυτά που θα μας ζητήσουν οι Τούρκοι στην επόμενη διαπραγμάτευση κορυφής θα είναι ακριβώς αυτά τα ζητήματα, δηλαδή να ανοίξουν νέα ενταξιακά κεφάλαια με την Ευρώπη και να πάρουν βίζα για όλη την Ευρώπη, αφού εμείς τους ανοίξαμε τον δρόμο παραχωρώντας τους βίζα για τα νησιά μας.
Υπάρχουν ζητήματα τα οποία αφορούν και τα εθνικά μας θέματα και την καθημερινότητα μας, όπως η ακρίβεια, ή οι επενδύσεις σε παραγωγικούς τομείς της οικονομίας που παίζουν μεγάλο ρόλο στη ζωή μας και επομένως εμείς πρέπει να τα αναδείξουμε στην Ευρώπη, όπως κάνει η Μελόνι για την Ιταλία και ο Τουσκ για την Πολωνία.
Θα πρέπει λοιπόν να εκπονηθεί μία ευρωπαϊκή στρατηγική της Ελλάδας γιατί η Ευρώπη καθορίζει σε έναν βαθμό όλα τα κρίσιμα θέματα που απασχολούν την Ελλάδα και να αντιληφθούμε ότι δεν ψηφίζουμε στις ευρωεκλογές για τον Κασσελάκη, τον Ανδρουλάκη ή τον Μητσοτάκη.