Μύθοι και πραγματικότητα για τη μάχη της Γερμανίας με τον κορονοϊό

Εκτενές δημοσίευμα της Deutsche Welle.
picture alliance via Getty Images

Το χαμηλό ποσοστό θανάτων αναλογικά με τα κρούσματα κορονοϊού στη Γερμανία σχολιάζεται θετικά από τον διεθνή Τύπο. Τα θύματα ανέρχονται σε 1.861, με το σύνολο να φτάνει τα 103.228, σύμφωνα με τα στοιχεία που συγκεντρώνει και αναρτά στον ειδικό ιστότοπο που έχει δημιουργήσει το Robert Koch-Institut, το οποίο ειδικεύεται στην αντιμετώπιση μολυσματικών ασθενειών (αν και ο αριθμός των νέων αυξήθηκε για δεύτερη συνεχόμενη ημέρα, έπειτα από τέσσερις συναπτές ημέρες μείωσής τους).

Αναλογικά, οι θάνατοι στη χώρα είναι λίγοι (γύρω στο 1,5%), ειδικά σε σχέση με χώρες όπως η Ισπανία (9,5%) και η Ιταλία (12%). Διεθνή ΜΜΕ, μεταξύ των οποίων οι NY Times, η Washington Post, ο Guardian και κρατικά ΜΜΕ προβάλλον μια θετική εικόνα- ωστόσο η Deutsche Welle παρουσιάζει μια σειρά αφηγημάτων σχετικά με την αντίδραση της Γερμανίας, διαχωρίζοντας τους μύθους από την πραγματικότητα.

1: Η Γερμανία έχει έναν από τους υψηλότερους ρυθμούς κατά κεφαλήν τεστ στον κόσμο, και εξετάζει επίσης άτομα με ελαφρά ή καθόλου συμπτώματα

Το γερμανικό υπουργείο Υγείας έχει αναφέρει πως κάνει τεστ σε 300.000 άτομα την εβδομάδα, σε μια χώρα 82 εκατ. ανθρώπων. Ήδη έχουν γίνεται περισσότερα τεστ από ό,τι στην Ιταλία. Σίγουρα πρόκειται για μια τεραστίων διαστάσεων προσπάθεια, ωστόσο και πάλι θα χρειάζονταν τρία χρόνια για να εξεταστεί το σύνολο του πληθυσμού.

Η σύγκριση των κατά κεφαλήν ρυθμών τεστ ανά τον κόσμο είναι εξαιρετικά δύσκολη, καθώς κάποιες χώρες δεν έχουν κεντρικό μητρώο για την καταγραφή όλων των τεστ που γίνονται σε εθνικό επίπεδο (όπως οι ΗΠΑ). Επίσης, υπάρχουν αντικρουόμενα νούμερα ακόμα και μέσα σε κάθε χώρα, καθυστερήσεις κ.α. Οι παράγοντες αυτοί δυσχεραίνουν τις εκτιμήσεις τέτοιου είδους. Επίσης, το Ινστιτούτο Ρόμπερτ Κοχ, που είναι αρμόδιο για τη διαχείριση των επιδημιών, έχει επικρίνει τις μεθόδους της χώρας πάνω στο αντικείμενο, διαμαρτυρόμενο πως γίνονται πολλά τεστ σε ασυμπτωματικούς, με κίνδυνο η χώρα να ξεμείνει από τεστ.

2: Η Γερμανία φέρεται να εξετάζει το ενδεχόμενο έκδοσης πιστοποιητικών ανοσίας για να μπορούν όσοι έχουν νοσήσει και αναρρώσει να κυκλοφορούν ελεύθερα.

Η προέλευση αυτής της φήμης φαίνεται είναι μια δήλωση επιστήμονα στο Der Spiegel, στην οποία αναφέρθηκε και η Deutsche Welle, ο οποιος το πρότεινε σε συσχετισμό με ένα πιθανό ερευνητικό πρόγραμμα. Μετά το πήραν η Telegraph στη Βρετανία και το Business Insider στις ΗΠΑ και το παρουσίασαν ως πολιτική της γερμανικής κυβέρνησης.

Γερμανοί ιολόγοι δουλεύουν επί της παρούσης σε ένα τεστ που θα καθορίζει εάν κάποιος έχει αντισώματα που του παρέχουν ανοσία. Ωστόσο οι επιστήμονες σε γενικές γραμμές συμφωνούν πως δεν υπάρχει τρόπος να μετρηθεί η διάρκεια ή η ισχύς μιας τέτοιας ανοσίας, με τις εκτιμήσεις να ποικίλλουν- από μερικές εβδομάδες μέχρι έναν χρόνο. Ως εκ τούτου, τέτοια πιστοποιητικά δεν εξετάζονται σοβαρά από τη γερμανική κυβέρνηση ως μέσον αντιμετώπισης της νόσου.

3: Οι θάνατοι παραμένουν χαμηλά λόγω έγκαιρων σχεδιασμών και εξαιρετικού συστήματος υγείας.

Η Γερμανία όντως έχει ένα ισχυρό σύστημα δημόσιας υγείας, που προς το παρόν φαίνεται να αντέχει. Ωστόσο, όπως σε πολλές χώρες, υγειονομικοί στην εντατική θεραπεία, στα αναπνευστικά νοσήματα κ.α. αναφέρουν μεγάλο φόρτο και κίνδυνο εξάντλησης του υλικού. Αν και η Γερμανία έχει αρκετά νοσοκομεία, λειτουργούν με λιγότερο προσωπικό από ό,τι θα έπρεπε, και φοιτητές Ιατρικής βοηθούν στις μονάδες που δέχονται τον μεγαλύτερο φόρτο.

Στατιστικά στοιχεία υποδεικνύουν τον αριθμό των κλινών ΜΕΘ στη χώρα ως απόδειξη της προετοιμασίας της Γερμανίας για τη διαχείριση της κρίσης. Ωστόσο Αξιωματούχοι δίνουν διαφορετικούς αριθμούς: Η Γερμανική Ένωση Νοσοκομείων κάνει λόγο για 40.000 κλίνες, δηλ 49 για κάθε 100.000. Το Μητρώο Κλινών Εντατικής Θεραπείας κάνει λόγο για 24.000, δηλαδή 29 για κάθε 100.000.

Όσον αφορά στους έγκαιρους σχεδιασμούς, τα γερμανικά μέτρα lockdown και κοινωνικής απόστασης τέθηκαν σε ισχύ πάνω από μια εβδομάδα μετά από αυτά της Γαλλίας, της Αυστρίας και της Ισπανίας. Παρά το τι συνέβαινε στην Ιταλία στις αρχές Μαρτίου, η Γερμανία άργησε να αντιδράσει σε σχέση με τους γείτονές της.

Πάντως, σύμφωνα με τη DW, πίσω από το χαμηλό ποσοστό θανάτων υπάρχουν πολλλοί παράγοντες, όπως το ομοσπονδιακό σύστημα κυβέρνησης της χώρας, που σημαίνει ότι εκατοντάδες αξιωματούχοι υγείας επιβλέπουν την αντιμετώπιση της πανδημίας ανά τα ομόσπονδα κρατίδια, αντί για μία κεντρική επίβλεψη του υπουργείου Υγείας.

4: Η αμερικανική κυβέρνηση προσπαθεί να αρπάξει γερμανικά εμβόλια.

Μία από τις ειδήσεις από τη Γερμανία που κυκλοφόρησαν ευρέως προήλθε από ένα άρθρο στη Welt am Sonntag, με δημοσίευμα όπου υποστηριζόταν πως η κυβέρνηση Τραμπ προσπαθούσε να αποκτήσει την CureVac: Η εφημερίδα επικαλέστηκε μια ανώνυμη πηγή η οποία υποστήριζε πως η Ουάσινγκτον πρόσφερε οικονομικά κίνητρα για την ανάπτυξη ενός εμβολίου «μόνο για τις ΗΠΑ».

Το δημοσίευμα αναπαράχθηκε από διεθνή ΜΜΕ. Ωστόσο έχει διαψευστεί από τον πρέσβη των ΗΠΑ στη Γερμανία, Ρίτσαρντ Γκρένελ, τον Γερμανό υπουργό Υγείας, Γενς Σπαν, και την ίδια την CureVac. Επίσης, η εταιρεία είναι μόνο μία από δεκάδες γερμανικές που προσπαθούν να αναπτύξουν εμβόλια, και η Γερμανία είναι μόνο μία από τις χώρες με επιστημονικές κοινότητες που εστιάζουν εκεί.

5: Το μικρό ποσοστό θανάτων οφείλεται στο ότι οι Γερμανοί τήρησαν αμέσως τους κανόνες κοινωνικής αποστασιοποίησης.

Πρόκειται για μια αβάσιμη φήμη που κυκλοφόρησε στα social media, πιθανότατα βασιζόμενη σε παλαιά στερεότυπα για τους Γερμανούς παρά σε πραγματικά στοιχεία. Δεν υπάρχουν στατιστικές, αλλά φαίνεται πως δεν συνέβη κάτι τέτοιο. Όταν η καγκελάριος Μέρκελ ζήτησε τηις 18 Μαρτίου να παραμείνουν οι Γερμανοί στα σπίτια τους όσο το δυνατόν περισσότερο και να μην συναθροίζονται, χιλιάδες χρήστες των social media παραπονέθηκαν πως ο καιρός ήταν πολύ καλός και ότι τα παγωτατζίδικα και οι καφετέριες παρέμεναν ανοιχτά. Δεν φαινόταν να έχει αλλάξει κάτι στον δημόσιο βίο- επίσης, ακόμα και μετά το κλείσιμο των εστιατορίων και την επιβολή προστίμων για συναθροίσεις άνω των δύο, οι κανόνες και πάλι παραβιάζονταν. Η αστυνομία του Βερολίνου ζήτησε από τους πολίτες να σταματήσουν τις πολλές κλήσεις για παραβιάσεις κανόνων, ενώ η κλαμπ σκηνή της πόλης φαίνεται να λειτουργεί ακόμα «underground». Επίσης, δεν λείπουν εικόνες με μεγάλη παρουσία πολιτών σε πάρκα του Βερολίνου.

Δημοφιλή