Σίγουρα τα κυβερνητικά στελέχη έκαναν τον εύλογο συνειρμό. Η έκθεση της Moody’s που δημοσιεύθηκε την περασμένη εβδομάδα, τους χάλασε τη διάθεση (mood). Το αφήγημα του απόλυτου success story τρίζει.
Σε επίπεδο κοινωνίας, η τραγωδία των Τεμπών και η παράδοξη διαχείρισή της από την πλευρά της Κυβέρνησης, όχι μόνο δεν καθησυχάζουν την κοινή γνώμη, αλλά αντίθετα δημιουργούν την πεποίθηση ότι κάτι παραπάνω μπορεί να κρύβεται σε αυτήν την ιστορία. Η αποκάλυψη της περασμένης εβδομάδας ότι δεκάδες κυβικά μέτρα χώματος μεταφέρθηκαν – άγνωστο για ποιο λόγο - από τον τόπο του δυστυχήματος σε ιδιωτικό χώρο, μη προσιτό σε πραγματογνώμονες και δικαστικές αρχές, επιρρωνύει την άποψη ότι το σύνολο της αλήθειας δεν έχει καταστεί εφικτό να προσεγγισθεί στη συγκεκριμένη περίπτωση, με κύρια ευθύνη της ίδιας της Κυβέρνησης.
Πέραν από την κοινωνία, όμως, και οι διεθνείς οίκοι αξιολόγησης ταρακουνούν συθέμελα το αφιονισμένο κυβερνητικό επιτελείο. Ο διεθνής οίκος αξιολόγησης MOODY’S διατηρεί την Ελλάδα στη βαθμίδα ΒΑ1 με σταθερό outlook και η έκθεσή του στερείται διθυραμβικών σχολίων. Αντιθέτως κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για το γεγονός ότι το δημόσιο χρέος παραμένει υψηλό, ακόμα και αν προβλέπεται ότι στο τέλος του 2025 θα περιοριστεί στο 148% του ΑΕΠ. Συρρικνούται μεν, απέχει ουσιωδώς δε, από το απαιτούμενο ποσοστό για να χαρακτηριστεί μια οικονομία ως εύρωστη. Μην ξεχνάμε ότι κάπου εκεί ήμασταν όταν ξεκινούσε ο υπερδεκαετής κύκλος της ύφεσης και της μνημονιακής εποπτείας.
Την ίδια ώρα, τα κόκκινα δάνεια μειώθηκαν σημαντικά στους ισολογισμούς των τραπεζών, αλλά δεν έπαψαν να υπάρχουν ως υπαρκτό πρόβλημα στην πραγματική οικονομία, βαρύνοντας επιχειρήσεις και νοικοκυριά. Ο ρυθμός ανάπτυξης από 5,6% το 2022 επιβραδύνθηκε στο 2% το 2023 με πρόβλεψη να αρκεστεί στο 2,3% το 2025.
Στην ουσία η MOODY’S επισημαίνει ότι μπορεί να γίνονται αρκετά, αλλά όχι όσα απαιτούνται για να υπάρξει ανάφλεξη της ελληνικής οικονομίας και υπέρβαση του αέναου υφεσιακού κύκλου, ώστε να βγει οριστικά από το βαρυτικό πεδίο της δημοσιονομικής επικινδυνότητας.
Η MOODY’S, βέβαια, πηγαίνει ακόμα παραπέρα. Δίνοντας έμφαση στα προβλήματα που θα αντιμετωπίσει η χώρα μας, λόγω του δημογραφικού προβλήματος που αντιμετωπίζει και της εντεινόμενης κλιματικής αλλαγής που προκαλεί πυρκαγιές κα πλημμύρες, οι οποίες πέραν από τον κίνδυνο που δημιουργούν για την ανθρώπινη ζωή, λειτουργούν υπονομευτικά για τα δημόσια οικονομικά, καθιστά σαφές ότι οι πόροι που απαιτούνται για την πρόληψη και αντιμετώπιση των φυσικών καταστροφών διαρκώς αυξάνονται.
Εξάλλου, δεν είναι τυχαίο ότι η MOODY’S S διαβλέπει μεταρρυθμιστική κόπωση για την Κυβέρνηση και αναδεικνύει την ανάγκη εκσυγχρονισμού της δημόσιας διοίκησης, αλλά και βαθιών τομών στον τομέα της Δικαιοσύνης, ώστε να αποδειχθεί πιο γρήγορη, πιο αποτελεσματική, πιο ποιοτική. Άλλωστε, η απουσία απονομής γρήγορης Δικαιοσύνης θέτει τροχοπέδη σε οποιοδήποτε αναπτυξιακό σχέδιο και αποτελεί δύναμη ανάσχεσης για νέες επενδύσεις στη χώρα.
Τέλος, η MOODY’S δεν παραλείπει να επισημάνει ότι η «μονοκαλλιέργεια» του τουρισμού και ο πήλινος πυλώνας της ναυτιλίας δε μπορούν να υποστηρίξουν μακροπρόθεσμα ένα ισχυρό και σταθερό οικονομικό αφήγημα, ιδίως λόγω του υψηλού δείκτη ευαισθησίας που παρουσιάζουν οι ανωτέρω τομείς στη σημερινή εποχή των μεγάλων παγκόσμιων αναταράξεων.
Όλα τα ανωτέρω θα αποτελούσαν ένα σύγχρονο πορτολάνο τόσο για την Κυβέρνηση όσο και για την αντιπολίτευση για τα αχαρτογράφητα ύδατα της νέας εποχής αρκεί να μπορούσαν να το συγγράψουν. Μπορούν; ...
Του Αργύριου Αργυριάδη
Δικηγόρου
www.argiriadis.gr