Ο Τζον Μακέιν και η τέχνη της πολιτικής

Ο Τζον Μακέιν και η τέχνη της πολιτικής
Bill Clark via Getty Images

Η πολιτική είναι μία τέχνη που δεν προσδιορίζεται μόνο από τα συναισθήματα που γεννά στους αποδέκτες της. Την εποχή που διανύουμε, πολλοί πιστεύουν ότι έχει χάσει το γόητρό της και είναι μία διαδικασία που απευθύνεται σε λίγους, χωρίς να αντανακλά την πραγματικότητα που βιώνουν οι περισσότεροι. Οι λόγοι που μπορεί να επικαλεστεί κανείς είναι πολλοί· ξεκινούν από την έλλειψη μορφών που αποπνέουν εμπιστοσύνη και καταλήγουν στις επιπτώσεις φαινομένων που υπερβαίνουν τα εθνικά σύνορα και τις εθνικές ταυτότητες, όπως αυτά ελήφθησαν υπόψη κατά την οικοδόμηση του μεταπολεμικού κόσμου.

Όπως σε κάθε τέχνη, έτσι και στην πολιτική είναι απαραίτητη η ταύτιση με τον δημιουργό. Η σημερινή απομάγευση της πολιτικής οφείλεται κατά κύριο λόγο στην αδυναμία των πολιτικών να αποπνεύσουν εμπιστοσύνη και σεβασμό. Είναι λίγοι οι πολιτικοί που κερδίζουν τον σεβασμό και ακόμη λιγότεροι όσοι το επιτυγχάνουν χωρίς να περιορίζονται στα στενά όρια μίας πολιτικής παράταξης. Ελάχιστοι έχουν το προνόμιο να απευθύνονται σε ένα ακροατήριο μεγαλύτερο του εθνικού, υπερασπιζόμενοι αξίες με οικουμενική διάσταση.

Ο Τζον Μακέιν είναι ένας πολιτικός που υπηρέτησε τα αμερικανικά ιδεώδη, ανδρωμένος στις πιο έντονες συνθήκες της νεότερης ιστορίας της χώρας του. Γιος και εγγονός ανώτερων αξιωματικών του αμερικανικού στρατού, πολέμησε στο Βιετνάμ, όπου υπήρξε αιχμάλωτος για περισσότερα από πέντε χρόνια. Οι βασανισμοί που υπέστη τον κατέστησαν αδύναμο να σηκώσει τα χέρια του πάνω από το ύψος των ώμων του. Η εμπειρία του πολέμου διαμόρφωσε την πολιτική του φυσιογνωμία. Εναντιώθηκε έντονα στη χρήση βασανιστηρίων από τις αμερικανικές υπηρεσίες, υποστήριξε τη διαφάνεια στη χρηματοδότηση των προεκλογικών εκστρατειών για το Κογκρέσο, συμμετείχε και συντόνισε διακομματικά σχέδια νόμου, διεκδίκησε την προεδρία αναγνωρίζοντας με σεβασμό την υπόσταση του αντιπάλου του, εναντιώθηκε στο κόμμα που ανήκε και στις επιλογές ενός προέδρου που αμφισβήτησε όλες τις αξίες της πολιτικής διαδικασίας, της δημοκρατικής σύνθεσης και διαβούλευσης, της ανθρώπινης αξιοπρέπειας.

Στην προεκλογική εκστρατεία του 2008, ήρθε αντιμέτωπος τόσο με τις έντονες διαιρέσεις που παρουσιάζονται μέχρι σήμερα στο εσωτερικό των ΗΠΑ, αλλά και με τον ίδιο του τον εαυτό. Παρότι επέλεξε για συνυποψήφιά του μία πολιτικό που δεν πρέσβευε στο ελάχιστο τα ιδεώδη που ο ίδιος υπερασπιζόταν, ύψωσε το ανάστημά του απέναντι στη μοιρολατρική νοοτροπία της βαθιάς Αμερικής, που έβρισκε πολιτική στέγη στο κόμμα του. Η ανιδιοτελής υπεράσπιση του αντιπάλου του, μνημονεύεται έως σήμερα ως μία πράξη προσωπικού και πολιτικού μεγαλείου.

Υπηρετώντας το ίδιο αξιακό πλαίσιο, εναντιώθηκε στο σημερινό πρόεδρο των Ηνωμένων Πολιτειών όταν αποφάσισε να μην υποστηρίξει την απόσυρση του νόμου που μεταρρύθμισε το σύστημα υγείας και έδωσε τη δυνατότητα ασφάλισης σε εκατομμύρια συμπολίτες του. Λίγους μήνες αργότερα, βρέθηκε ξανά απέναντι από τον πρόεδρο και το κόμμα του, όταν αρνήθηκε να υπερψηφίσει το διορισμό μίας υπερμάχου των βασανιστηρίων ως επικεφαλής της αμερικανικής υπηρεσίας πληροφοριών. Και λίγο αργότερα, υπερασπιζόμενος τα ιδεώδη της φιλελεύθερης δημοκρατίας, αντιπαρατέθηκε στον πρόεδρο όταν ο τελευταίος συνομίλησε με τον κύριο πολέμιο των δυτικών αξιών.

Ο Τζον Μακέιν πρέπει να αναγνωριστεί πέρα από τα εθνικά σύνορα των Ηνωμένων Πολιτειών, γιατί ο τρόπος με τον οποίο κλείνει τη σταδιοδρομία του αποτελεί την πιο γενναία πράξη αντιπαράθεσης προς εκείνους που αντιμάχονται την αξιοπρέπεια και το ήθος στην πολιτική. Παρά τα δεδομένα λάθη και τις παραλείψεις, που και ο ίδιος αναγνώρισε, προσφέρεται ως πρότυπο συνύφανσης των παραδοσιακών στοιχείων της εθνικής ταυτότητας με την οικουμενική διάσταση του αγώνα για τη συνεχή προάσπιση της ελευθερίας.

Σε μία από τις τελευταίες του συνεντεύξεις τόνισε τη σημασία του σεβασμού προς τη διαφορετική άποψη, επαναφέροντας στο επίκεντρο της πολιτικής το διάλογο. Λίγοι πολιτικοί τολμούν να διαφωνήσουν και να αντιπαρατεθούν στην κοινή γνώμη ή στους πολιτικούς τους συνοδοιπόρους. Λίγοι πολιτικοί επιμένουν να αντιμετωπίζουν την πολιτική ως τέχνη, που υπερβαίνει την ατομική υπόσταση και το πολιτικό κόστος. Ο Μακέιν μέχρι το τέλος προσδίδει στην πολιτική την χαμένη της γοητεία. Η τελευταία προσωπική του μάχη, αποτελεί το κύκνειο άσμα ενός πολιτικού που σεβάστηκε τον εαυτό του.

Δημοφιλή