«Πυρά» από πλευράς του ΣΥΡΙΖΑ έφεραν οι δηλώσεις του βουλευτή ΝΔ, Άγγελου Συρίγου, ο οποίος την Τετάρτη προέβη σε διευκρινίσεις αφού την Τρίτη έκανε λόγο για «παρωχημένη» Συνθήκη της Λωζάνης- ενώ ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Παύλος Μαρινάκης χαρακτήρισε τη συνθήκη «στέρεο νομικό θεμέλιο».
Μιλώντας στον ΣΚΑΪ την Τρίτη ο κ. Συρίγος είχε πει πως «πρέπει να περάσουμε στην επόμενη φάση και να πούμε την πραγματικότητα. Η συνθήκη της Λωζάνης είναι μια συνθήκη παρωχημένη σε σχέση με την αποστρατικοποίηση», προσθέτοντας πως «είναι ένα τεράστιο πράγμα. Είναι μια βασική συμφωνία, έχει άλλες 14 συμφωνίες, παραρτήματα κ.λπ. Το 97% όλων αυτών στο σήμερα δεν έχει καμία αξία... Τα μόνα που έχουν αξία στο σήμερα είναι αυτά που ορίζουν σύνορα της Τουρκίας έναντι των γειτονικών χωρών».
Οι δηλώσεις προκάλεσαν θύελλα αντιδράσεων, με πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ- Στέφανο Κασσελάκη, να κάνει λόγο για «δώρο στον Ερντογάν»: Ο ίδιος έγραψε σε ανάρτησή του τα εξής: «Πλάι σε έναν Ερντογάν που προσπαθεί εδώ και καιρό να αναθεωρήσει τη Συνθήκη της Λωζάνης, ήρθε σήμερα ο βουλευτής της ΝΔ κ. Συρίγος να υπερθεματίζει ότι ‘η Συνθήκη της Λωζάνης είναι παρωχημένη και το 97% της δεν έχει καμία αξία‘! Όταν κάνεις τέτοιο δώρο στον Ερντογάν, τα ‘δεν εννοούσα αυτό’ περιττεύουν. Αμέσως μετά την επανεκλογή του, το 2023, ο κ. Μητσοτάκης μίλησε για ‘υποχωρήσεις‘. Μετά ακολούθησαν οι ‘υποκλίσεις’ και τη 2η μόλις μέρα του 2024, περνάμε σε Συνθήκη χωρίς αξία».
Ακολούθως απευθύνεται προς την κυβέρνηση: «Να γνωρίζουν ότι όσο και αν προετοιμάζουν τον ελληνικό λαό μέσω τέτοιων δηλώσεων, θα τον βρουν σύσσωμο απέναντί τους. Και βεβαίως, η Πατριωτική Αριστερά δεν πρόκειται να επιτρέψει παρέκκλιση ούτε κατά ένα εκατοστό από την πάγια θέση των ελληνικών κυβερνήσεων ως προς τη Συνθήκη της Λωζάνης και τα κυριαρχικά μας δικαιώματα».
Σε ανακοίνωση του ΣΥΡΙΖΑ αναφέρονται τα εξής: «Η δήλωση του βουλευτή της ΝΔ και πρώην Υπουργού, Άγγελου Συρίγου, ο οποίος χαρακτηρίζει ”παρωχημένη” τη Συνθήκη της Λωζάννης ”σε σχέση με την αποστρατιωτικοποίηση των νησιών” επιβεβαιώνει τις σοβαρές ανησυχίες που έχει εκφράσει εδώ και καιρό ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ για τη στάση της Κυβέρνησης στο εξαιρετικά κρίσιμο αυτό θέμα. Ο κ. Συρίγος αντιβαίνει τις πάγιες θέσεις της Ελλάδας και αφήνει περιθώρια για εκμετάλλευση της δήλωσής του από την Τουρκία στο πλαίσιο της απαράδεκτης θέσης της περί αναθεώρησης της Συνθήκης. Επιπλέον αποπροσανατολίζει τον ελληνοτουρκικό διάλογο από τον στόχο της προσφυγής στην Χάγη για υφαλοκρηπίδα/ΑΟΖ, ανοίγοντας από τηλεοπτική εκπομπή, ένα θέμα που δεν είναι και δεν πρέπει να είναι στην ατζέντα».
Στον απόηχο των αντιδράσεων, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Παύλος Μαρινάκης χαρακτήρισε «στέρεο νομικό θεμέλιο» τη συνθήκη, ενώ ο ίδιος ο κ. Συρίγος προέβη σε σειρά διευκρινιστικών δηλώσεων.
Η Συνθήκη της Λωζάνης αποτελεί το «στέρεο νομικό θεμέλιο» στο οποίο βασίζεται το πλαίσιο όλης της περιοχής», τόνισε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Παύλος Μαρινάκης στον ΣΚΑΪ, ενώ άσκησε κριτική στον Στέφανο Κασσελάκη. Όπως είπε ο κ. Μαρινάκης, στη Διακήρυξη των Αθηνών γίνεται σαφής αναφορά στο διεθνές δίκαιο, καίριο σημείο του οποίου είναι η Συνθήκη της Λωζάνης, ενώ πρόσθεσε ότι ο κ. Συρίγος μίλησε με την επιστημονική του ιδιότητα και δεν αναφέρθηκε σε κυριαρχικά δικαιώματα, καθιστώντας σαφές ότι δεν τίθεται θέμα παραίτησής του, «Ο Κασελάκης γίνεται επισπεύδων μια κατάστασης που δεν δημιουργήθηκε θέμα όλη την ημέρα», σημείωσε και πρόσθεσε « Ο κ. Κασσελάκης δεν είναι σχολιαστής των social media. Οταν δεν υπάρχει θέμα και δια στόματος πρωθυπουργού και υπουργού Εξωτερικών, είναι σαφές ότι το πρόβλημα το δημιούργησε ο ίδιος» είπε.
Από πλευράς του ο κ. Συρίγος, μιλώντας την Τετάρτη στον ΑΝΤ1, είπε πως οι δηλώσεις του διαστρεβλώθηκαν, προσθέτοντας πως στην πλειονότητά τους οι διατάξεις της Συνθήκης, όπως αυτές που κάνουν λόγο για εγγυήτριες δυνάμεις και ανταλλαγές πληθυσμών, είναι παρωχημένες, και ότι οι Τούρκοι επικαλούνται τη Συνθήκη. Υπεραμύνθηκε των διατάξεων για τα σύνορα, χαρακτηρίζοντάς τες «ιερές» και τονίζοντας πως είναι «το μόνο που επικαλούμαστε εμείς και δεν πειράζουμε».
«Οι Τούρκοι δεν θεωρούν παρωχημένες τις διατάξεις περί στρατικοποιήσεως των νησιών», συμπλήρωσε και διερωτήθηκε, «αν αύριο το πρωί η Τουρκία πει ότι, αποσύρει τα όπλα, εμείς θα σπεύσουμε να αποστρατικοποιησουμε τα νησιά;», για να απαντήσει αρνητικά, ενώ επανέλαβε πως, «η συνθήκη μιλά για ένα σωρό πράγματα που δεν έχουν να κάνουν με το σήμερα. Το 97% είναι νεκρό, παρωχημένο». Ξεκαθάρισε πως, «δεν ανέφερα ποτέ τη λέξη να ξανασυζητήσουμε» και είπε ότι, «η Τουρκία επιδιώκει να συζητήσει για τις μειονότητες και το λέει όταν εξόντωσε τη μειονότητα της Κωνσταντινούπολης. Δεν συζητά για παρωχημένο, αλλά για αλλαγή». Ξεκαθάρισε πως δεν τίθεται θέμα αποστρατικοποίησης των νησιών, λέγοντας πως, «και να πάψει να απειλείται, δεν αποστρατικοποιείται» και ότι πρόκειται για εθνική θέση.
«Από όλο το σύμπλεγμα της Συνθήκης της Λωζάνης το μόνο που έχει η αξία είναι τα σύνορα και οι μειονότητες. Δεν τα συζητάμε», υπογράμμισε.
Ο κ. Συρίγος έκανε σχετικές δηλώσεις στην ΕΡΤ και στην ιστοσελίδα militaire.gr, τονίζοντας πως δεν θα υπάρξει αποστρατικοποίηση ακόμη και αν η Τουρκία αποσύρει τη Στρατιά Αιγαίου, ενώ έκανε και αναρτήσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
«Είναι κάτι που ξεκίνησε από την ακροδεξιά και με έκπληξη βλέπω ότι το παίρνει ο κ. Κασσελάκης. Δεν μίλησα ποτέ για αναθεώρηση, αλλά για το θέμα των παρωχημένων διατάξεων», είπε στην ΕΡΤ. «Το θέμα των παρωχημένων διατάξεων είναι κάτι αυτονόητο. Είναι ένα κείμενο 101 ετών. Καταρχάς έχει διατάξεις για το πως θα πληρώσουμε το οθωμανικό χρέος. Παίζει ρόλο πώς θα πληρώσουμε το οθωμανικό χρέος στο σήμερα; Έχει διατάξεις για το πώς θα γίνει ανταλλαγή αιχμαλώτων, τι θα γίνει με τα συμμαχικά νεκροταφεία, τι θα γίνει με τις εταιρείες οι οποίες είχαν συμβόλαια στην Οθωμανική Αυτοκρατορία. Όλα αυτά είναι νεκρά, είναι περασμένα».