Καθώς ο ανταγωνισμός των Μεγάλων Δυνάμεων οξύνεται περαιτέρω εξαιτίας της ασύμμετρης απειλής της Πανδημίας του SARS COV 2 , μια νέα επιθετική προσέγγιση προστίθεται στο υβριδικό οπλοστάσιο της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας, σχετιζόμενη με την διπλωματική πρακτική.
Το νέο μοντέλο διπλωματίας χαρακτηρίζεται ως Wolf Warrior Diplomacy ήτοι η «Διπλωματία του Πολεμιστή –Λύκου» (Zhan Lang Waijiao), καθώς εμπνέεται από το motto της διάσημης κινεζικής ταινίας “Zhan Lang”- «Πολεμιστής-Λύκος» το οποίο συνίσταται στην φράση «Όποιος βλάπτει τα κινεζικά συμφέροντα πολεμάται με όλα τα μέσα όπου και αν βρίσκεται».
Η νέα κινεζική διπλωματική πρακτική έχοντας ως ενορχηστρωτή, τον εκπρόσωπο του Υπουργείου Εξωτερικών Zhao Lijian, αποτελεί μια επέκταση του κινεζικού υβριδικού δόγματος των Τριών Πολέμων, επικεντρωνόμενη στην «Αιχμηρή Ισχύ», υιοθετώντας μια προσέγγιση εκτός κανονιστικού πλαισίου που αγνοεί πλήρως την πρακτική του διαλόγου μεταξύ εκπροσώπων-χαρακτηριστικό της παραδοσιακής διπλωματίας.
Αντιθέτως, επενδύει στην επιθετική ρητορική, στην δημιουργία ευνοϊκών εντυπώσεων, στην προβολή συγκεκριμένων αφηγημάτων (narratives) και στην διαστρέβλωση της πληροφόρησης (disinformation) μέσω της ευρείας χρήσης των κοινωνικών δικτύων και την στρατολόγηση ακολούθων (followers) που δύνανται να αναπαράγουν το προτιμητέο αφήγημα.
Το νέο κινεζικό μοντέλο στηρίζεται σε μια ιεραρχική συγκεντρωτική δομή, στην οποία ο διπλωμάτης ως εκπρόσωπος του κράτους έχει μια διττή αποστολή: Παράλληλα με την προάσπιση των κινεζικών συμφερόντων που συνίστανται στην κατανίκηση του αντίπαλου αφηγήματος με όλα τα μέσα και την προβολή της Κίνας ως Καλοπροαίρετης Ηγεμονικής Δυνάμεως (Benevolent Hegemonic Power) στα εξωτερικά fora, ο διπλωμάτης αναλαμβάνει να προωθήσει το ανωτέρω αφήγημα και στο εσωτερικό της Κίνας , ενισχύοντας τόσο το εθνικό αίσθημα, όσο και την νομιμοποίηση του καθεστώτος, προλαμβάνοντας τυχόν αντιδράσεις από εσωτερικούς και εξωτερικούς εχθρούς.
Οι διπλωμάτες- Πολεμιστές-Λύκοι (Wolf Warriors), λειτουργούν ως εμπροσθοφυλακή του καθεστώτος, ενεργούντες πρωτίστως σύμφωνα με το δόγμα των Τεσσάρων Αρχών Εμπιστοσύνης του Χi Jinping, την πολιτική φιλοσοφία που διατρανώνει την προσήλωση στο κινεζικό όραμα, μέσω του σοσιαλισμού με κινεζικά χαρακτηριστικά, συνεπές με την κινεζική ιστορία και παράδοση, που στοχεύει πλέον στην ανάδειξη της Κίνας ως Δυνάμεως με παγκόσμια εμβέλεια.
Το κινεζικό Διπλωματικό Σώμα εγκαταλείπει πλέον όποια μετριοπαθή στάση τηρούσε βάσει διπλωματικού πρωτοκόλλου και μετατρέπεται σε ένα επιθετικό όργανο προληπτικής δράσης, ως πρώτη γραμμή προάσπισης των κινεζικών συμφερόντων με παράλληλους στόχους την ενίσχυση του κομμουνιστικού καθεστώτος στο εσωτερικό και την δημιουργία μιας κρίσιμης μάζας αφοσιωμένων πραιτωριανών που επιδιώκουν να αντικαταστήσουν σταδιακά την παλαιά κινεζική διπλωματική ελίτ.
Η νέα διπλωματική προσέγγιση εκφοβισμού και εξαναγκασμού του Πεκίνου, ήδη λαμβάνει χώρα με την απόπειρα χειραγώγησης της διεθνούς κοινής γνώμης, εξωραϊζοντας τις κινεζικές πρακτικές διαχείρισης της πανδημίας και εξουδετερώνοντας τον αρνητικό αντίκτυπο δημοσιευμάτων και δηλώσεων που αναφέρονται σε κινεζική υπαιτιότητα, καθώς Κινέζοι διπλωμάτες επιτίθενται σφοδρά και κατ’ εξακολούθηση κατά πάντων αμφισβητιών της κινεζικής εκδοχής του ξεσπάσματος της πανδημίας, μέσω επίσημων δηλώσεων, γραπτών ανακοινώσεων, αναρτήσεων σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης και άρθρων σε ΜΜΕ.
Η κινεζική εργαλειοθήκη εξαναγκασμού περιλαμβάνει νομικές, πολιτικές, διπλωματικές και οικονομικές συνέπειες, στις χώρες που επικρίνουν την κινεζική διαχείριση της πανδημίας χρησιμοποιώντας τακτικές υπονόμευσης ηγεσιών ή καθεστώτων (εμφανές στην περίπτωση της Βενεζουέλα), απειλή διακοπής διπλωματικών σχέσεων ή οικονομικής βοήθειας (Πακιστάν), απόπειρα εξαγοράς αξιωματούχων (Ε.Ε), ενώ παράλληλα υιοθετούνται στοχευμένες δράσεις αντιστροφής του δυσμενούς κλίματος για την Κίνα, μέσω της εκτεταμένης προβολής της παροχής ιατρικού εξοπλισμού (μάσκες) στο πλαίσιο της κινεζικής στρατηγικής ήπιας ισχύος.
Οι στρατηγικές προεκτάσεις αυτής της διπλωματικής προσέγγισης, δύνανται να αποβούν καταλυτικές σε παγκόσμιο και περιφερειακό επίπεδο, καθώς προμηνύουν μια εγκατάλειψη της παραδοσιακής προσεκτικής στάσης του Πεκίνου στο διπλωματικό γίγνεσθαι, προωθώντας μια προληπτική κινεζική διπλωματία και ένα καθολικό προληπτικό δόγμα Εξωτερικής Πολιτικής, όπου το έτερο σκέλος της Υψηλής Στρατηγικής, ο πυλώνας της στρατιωτικής ισχύος θα ενταχθεί κ εκείνος στο πλαίσιο του Πολεμιστή-Λύκου. Η ραγδαία αύξηση των κινεζικών στρατιωτικών δυνατοτήτων προϊδεάζει για μια δυνητική στρατιωτική υποστήριξη της κινεζικής προληπτικής διπλωματίας σε μεταγενέστερο στάδιο και σε παγκόσμια κλίμακα, ιδίως στην Μέση Ανατολή και την Αφρική και στο πλαίσιο της προστασίας του One Belt One Road Initiative.
Αξίζει να σημειωθεί, πως άλλα αναθεωρητικά αυταρχικά κράτη, κυρίως Μεσαίες Δυνάμεις όπως το Ιράν και η Τουρκία (Η Ρωσία έχει το δικό της ξεχωριστό υβριδικό δόγμα) δύνανται να μιμηθούν την κινεζική προσέγγιση, επιτείνοντας μια ενδεχόμενη ευρεία αποσταθεροποίηση του διεθνούς συστήματος.
Σε ότι αφορά το πρακτικό σκέλος της άσκησης της Διπλωματίας, το κινεζικό μοντέλο αλλάζει τους όρους με τους οποίους διεξάγεται η διπλωματική πρακτική, καθώς υπονομεύει το κλασικό διπλωματικό πρωτόκολλο που ορίζεται από την διαφάνεια, την εμπιστοσύνη και την αμοιβαία πρόθεση του διαλόγου μεταξύ των εμπλεκομένων πλευρών.
Η πολεμική που αναπτύσσεται, ευνοεί την καχυποψία, την αδιαφάνεια , δυσχεραίνει την επίτευξη διαπραγματεύσεων στο αμοιβαίο αποδεκτό όριο και εν τέλει διαβρώνει την ίδια την διπλωματική διαδικασία.
Είναι πρόδηλο πως, καθώς η αξιολόγηση ενός/μίας διπλωμάτη θα κρίνεται ευνοϊκά από την κινεζική ηγεσία, ανάλογα με την επιτυχία του/της σε παίγνιο μηδενικού αθροίσματος, η αδιάλλακτη, ανενδοίαστη επιθετική τάση του Πολεμιστή –Λύκου θα καθιερωθεί ως νόρμα και θα αντικαταστήσει την μέχρι πρότινος ορθολογική και επιφυλακτική προσέγγιση της κινεζικής διπλωματικής ελίτ.
Επιπρόσθετα, η συγκεκριμένη κινεζική διπλωματική πρακτική δυνητικά θα επιφέρει αντίμετρα σε μια λογική ανταπόδοσης (tit for tat) από τις έτερες Μεγάλες Δυνάμεις, στρέφοντας εναντίον της Κίνας, κράτη-κλειδιά που υφίστανται ήδη τις επιπτώσεις της στρατηγικής εξαναγκασμού του Πεκίνου, όπως η Σιγκαπούρη, οι Φιλιππίνες, το Βιετνάμ, το Πακιστάν και η Μιανμάρ, θέτοντας τοιουτοτρόπως σε κίνδυνο τα μεγαλεπήβολα αναπτυξιακά σχέδια και τις παγκόσμιες φιλοδοξίες της Κίνας.
Καθώς η τωρινή κινεζική ηγεσία διακατέχεται από μια πρωτοφανή αυτοπεποίθηση (assertiveness) δεν διστάζει πλέον να λειτουργεί στα άκρα, απεκδυόμενη της στρατηγικής της Ειρηνικής Ανάπτυξης που κληροδότησε ο Deng Xiaoping.
Είναι πλέον σαφές ότι η διπλωματία του Πολεμιστή –Λύκου (Wolf Warrior Diplomacy ), εισάγει την Κίνα στην εποχή της Πυγμής που θα χαρακτηρίσει την τρέχουσα δεκαετία του 21ου αιώνα.
Κωνσταντίνος. Θ Λαμπρόπουλος
Ανώτερος Στρατηγικός Αναλυτής
Εταίρος Κέντρου Μελετών Ασφάλειας της Γενεύης