Λίγοι θυμούνται σήμερα ότι τα ΕΛΤΑ ήταν κάποτε πρότυπο επιτυχημένης λειτουργίας δημόσιου οργανισμού. Την περίοδο 1998-2008, μετά από προγράμματα εξυγίανσης που στόχευαν στον εκσυγχρονισμό, την επέκταση υπηρεσιών και τον εξορθολογισμό δαπανών, ο οργανισμός όχι μόνο επέτυχε ρεκόρ κερδών αλλά διέγραφε συνεχή ανοδική πορεία. Τα κέρδη μετά φόρων ξεκίνησαν από 7 εκατομμύρια ευρώ το 1998 και έφτασαν στο αποκορύφωμά τους τα 14,5 εκατομμύρια ευρώ το 2006.
Το 2003, μάλιστα, πανευρωπαϊκή σφυγμομέτρηση αναδείκνυε τα Ελληνικά Ταχυδρομεία ως τον πιο δημοφιλή οργανισμό ταχυδρομικών υπηρεσιών στην Ευρώπη, με υψηλή φήμη, αξιοπιστία και ποιότητα υπηρεσιών. Ήταν το παράδειγμα επιτυχημένου εκσυγχρονισμού δημόσιου οργανισμού που μελετούσαν άλλες χώρες.
Κι όμως, είκοσι χρόνια αργότερα, τα πράγματα έχουν αλλάξει δραματικά. Την Πέμπτη 30 Οκτωβρίου 2025, η διοίκηση των ΕΛΤΑ ανακοίνωσε επίσημα την αναστολή λειτουργίας 204 καταστημάτων σε όλη τη χώρα. Τα πρώτα 46 καταστήματα κατεβάζουν ήδη “ρολά”, ενώ άλλα 158 θα ακολουθήσουν σταδιακά μέσα στους επόμενους τρεις μήνες. Πρόκειται για το δεύτερο μαζικό κύμα κλεισίματος, καθώς δύο χρόνια πριν είχαν ήδη κλείσει 141 καταστήματα.
Ερώτημα: Πώς ένας οργανισμός πρότυπο μετατράπηκε σε παράδειγμα αποτυχίας μέσα σε δύο δεκαετίες;
Ερώτημα: Πού χάθηκαν οι επενδύσεις, η τεχνογνωσία και η φήμη που χτίστηκαν με δημόσιο χρήμα;
Τα εκκατομύρια που… “εξαφανίστηκαν’
Το 2020-2021, εν μέσω πανδημίας, τα ΕΛΤΑ έλαβαν κρατική ενίσχυση ύψους περίπου 280 εκατομμυρίων ευρώ για την κάλυψη υποχρεώσεων και την επανεκκίνηση του οργανισμού. Ήταν μια τεράστια ένεση δημοσίου χρήματος που θα έπρεπε να σηματοδοτήσει μια νέα αρχή.
Το πρόγραμμα εξυγίανσης ήταν φιλόδοξο, περιελάμβανε εθελούσια έξοδο 2.000 ατόμων, ψηφιακό μετασχηματισμό με νέες υπηρεσίες και συστήματα διαχείρισης, καθώς και εξορθολογισμό δικτύου και δαπανών. Στη θεωρία, όλα ήταν τέλεια σχεδιασμένα. Στην πράξη, όμως, το αποτέλεσμα είναι διαφορετικό…
Παρά την τεράστια αυτή κρατική ενίσχυση των 280 εκατομμυρίων ευρώ, τα ΕΛΤΑ κατέγραψαν ζημίες 15 εκατομμυρίων ευρώ το 2024.
Ερώτημα: Τι απέγινε η τεράστια αυτή κρατική ενίσχυση που προορίζονταν για τη σωτηρία και τον εκσυγχρονισμό του οργανισμού;
Ερώτημα: Ποια έργα ολοκληρώθηκαν, ποια έμειναν στα χαρτιά και ποιος έκανε τον απολογισμό;
Το μεγάλο παράδοξο!
Εδώ βρίσκεται το μεγαλύτερο παράδοξο της ιστορίας των ΕΛΤΑ. Η ελληνική ταχυδρομική αγορά δεν βυθίζεται – αντίθετα, βιώνει πρωτοφανή άνθηση, ιδιαίτερα μετά την περίοδο του κορονοϊού που επιτάχυνε την ανάπτυξη του ηλεκτρονικού εμπορίου. Η αγορά εκτοξεύεται, οι ιδιωτικές εταιρείες ταχυμεταφορών πολλαπλασιάζονται και κερδίζουν έδαφος. Τα ΕΛΤΑ, όμως, παρά το σημαντικό μερίδιο αγοράς που κατέχουν (249 εκατομμύρια ευρώ, περίπου 41% της αγοράς), όχι μόνο δεν καταφέρνουν να επωφεληθούν από αυτή την έκρηξη, αλλά συνεχίζουν να χάνουν σταθερά μερίδια υπέρ των ανταγωνιστών τους.
