Φτάνοντας στο παλιό κτίριο της Εθνικής Τράπεζας στην οδό Αιόλου, η πρώτη αίσθηση είναι εκείνη του χρόνου που έχει αφήσει αποτύπωμα πάνω στους τοίχους, στις μαρμάρινες σκάλες, στις αίθουσες όπου λήφθηκαν αποφάσεις που καθόρισαν την οικονομική ιστορία της χώρας. Ο Παναγιώτης Δασμάνογλου, Γενικός Διευθυντής Κανονιστικής Συμμόρφωσης & Εταιρικής Διακυβέρνησης του Ομίλου της Εθνικής Τράπεζας, με υποδέχθηκε σ’ ένα περιβάλλον που περισσότερο θυμίζει μουσείο τέχνης παρά γραφείο.
Πίνακες του Μόραλη, του Τσαρούχη, του Παπαλουκά, έργα που φυλάσσονται με φροντίδα στο ιστορικό κτίριο της Αιόλου — κομμάτια της μεγάλης συλλογής έργων τέχνης της Εθνικής.
Καθώς ανεβαίναμε τη μαρμάρινη σκάλα, ο ΓΓ του Διοικητικού Συμβουλίου της Εθνικής μου μιλούσε για το πώς η τράπεζα συνδέει σήμερα τη διαφάνεια τη βιωσιμότητα και την τεχνολογία με το ήθος και την ιστορική της αποστολή.
– Μετά από μια δεκαετία κρίσεων, capital controls, πανδημίας και γεωπολιτικών αναταράξεων, πού βρίσκεται σήμερα η εμπιστοσύνη των πολιτών προς τις τράπεζες;
Π.Δ: Η εμπιστοσύνη των πολιτών προς το τραπεζικό σύστημα έχει πράγματι περάσει κατά το παρελθόν από διακυμάνσεις ειδικά μετά από μια δεκαετία έντονων προκλήσεων. Οι κρίσεις, τα capital controls και η πανδημία δημιούργησαν αβεβαιότητα και συχνά αμφισβήτηση για τη σταθερότητα του τραπεζικού συστήματος. Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια το ελληνικό τραπεζικό σύστημα έχει ανακτήσει την αξιοπιστία του, κυρίως μέσω της ενίσχυσης του ρυθμιστικού πλαισίου, της κεφαλαιακής ενίσχυσης, της ουσιαστικής αναβάθμισης των δομών διακυβέρνησης και της υιοθέτησης νέων τεχνολογιών που προσφέρουν μεγαλύτερη διαφάνεια και ασφάλεια στις συναλλαγές.
Ως Γενικός Διευθυντής Κανονιστικής Συμμόρφωσης & Εταιρικής Διακυβέρνησης, θεωρώ ότι σε μεγάλο βαθμό η αποκατάσταση της εμπιστοσύνης βασίζεται στη διαφάνεια, τη λογοδοσία και την αυστηρή τήρηση του ρυθμιστικού πλαισίου. Στην Εθνική Τράπεζα, επενδύουμε συστηματικά στην ενίσχυση των μηχανισμών συμμόρφωσης και ελέγχου, τη συνεχή εκπαίδευση του προσωπικού, την αυστηρή προστασία των προσωπικών δεδομένων, την ενίσχυση της ψηφιακής ασφάλειας, την αδιάλειπτη παρακολούθηση των κινδύνων και την υιοθέτηση διεθνών βέλτιστων πρακτικών, ως πυλώνες πάνω στους οποίους οικοδομούμε σταθερά την εμπιστοσύνη των πελατών μας, των μετόχων και γενικά όλων των ενδιαφερόμενων μερών. Ιδιαίτερα ως Κανονιστική Συμμόρφωση δίνουμε ιδιαίτερη βαρύτητα σε θέματα όπως η δίκαιη μεταχείριση των πελατών, η διαφάνεια στις χρεώσεις, η καθαρότητα της επικοινωνίας και η αποτελεσματική διαχείριση ζητημάτων των πελατών μας. Παρά τις προκλήσεις, η εμπιστοσύνη ανακτάται και ενισχύεται καθημερινά με συνέπεια, υπευθυνότητα και ανοιχτή επικοινωνία.
– Ποιο θεωρείτε το μεγαλύτερο στοίχημα για το ελληνικό τραπεζικό σύστημα την επόμενη τριετία;
Π.Δ: Οι συνεχώς μεταβαλλόμενες συνθήκες δημιουργούν ολοένα και μεγαλύτερες προκλήσεις. Το μεγαλύτερο στοίχημα για το ελληνικό τραπεζικό σύστημα θα έλεγα ότι είναι η διατήρηση της βιωσιμότητας και της ανταγωνιστικότητας σε ένα περιβάλλον που αλλάζει ραγδαία. Η ενσωμάτωση των νέων τεχνολογιών, η ενίσχυση της κυβερνοασφάλειας, η προσαρμογή στις απαιτήσεις της πράσινης οικονομίας, η διατήρηση της κερδοφορίας και η βιώσιμη ανάπτυξη σε ένα περιβάλλον που ενέχει παράγοντες αβεβαιότητας αποτελούν βασικές προκλήσεις. Παράλληλα, η ανάγκη για προσέλκυση και διατήρηση ταλέντων, η ενίσχυση της εταιρικής διακυβέρνησης και η προσαρμογή στις διεθνείς εξελίξεις είναι κρίσιμες παράμετροι. Η τράπεζα που θα καταφέρει να εστιάσει αποτελεσματικά στην καινοτομία, τη διαφάνεια και την κοινωνική ευθύνη θα έχει σημαντικό πλεονέκτημα στην αγορά.
Θεωρώ ότι η επιτυχία έρχεται μέσα από τη συνεργασία, τη συνεχή εκπαίδευση του ανθρώπινου δυναμικού και την υιοθέτηση καινοτόμων λύσεων που σέβονται το ρυθμιστικό πλαίσιο. Στην Εθνική Τράπεζα ολοκληρώσαμε ένα ιδιαίτερα φιλόδοξο πρόγραμμα μετασχηματισμού και συνεχίζουμε να επενδύουμε σε καινοτόμες λύσεις τόσο εσωτερικά, στη λειτουργία της Τράπεζας, όσο και σε εξωτερικά στις σχέσεις μας με πελάτες, μετόχους και επενδυτές, με στόχο να προσαρμοζόμαστε συνεχώς στις απαιτήσεις της σύγχρονης εποχής και να διαχειριζόμαστε αποτελεσματικά τις όποιες προκλήσεις.
– Στην πράξη, πώς μεταφράζεται η «καλή εταιρική διακυβέρνηση» σε μια μεγάλη τράπεζα όπως η Εθνική; Είναι απλώς κανονιστική υποχρέωση ή μπορεί να γίνει πραγματικό ανταγωνιστικό πλεονέκτημα;
Π.Δ.: Η καλή εταιρική διακυβέρνηση δεν είναι απλώς μια κανονιστική υποχρέωση, αλλά συνειδητή στρατηγική επιλογή που διασφαλίζει τη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα και προσθέτει υπεραξία, προσφέροντας έτσι ουσιαστικό ανταγωνιστικό πλεονέκτημα.
Στην πράξη, καλή εταιρική διακυβέρνηση σημαίνει αποτελεσματικό Διοικητικό Συμβούλιο (Δ.Σ.) με επαρκείς δεξιότητες και ανεξαρτησία, ισχυρές Επιτροπές Δ.Σ. που στηρίζουν κατάλληλα και συνδράμουν το έργο του Δ.Σ., σαφή κατανομή αρμοδιοτήτων, λογοδοσία, πολιτικές σύγκρουσης συμφερόντων, διαφανείς αμοιβές με ευθυγράμμιση κινήτρων–κινδύνων, ισχυρό πλαίσιο δεοντολογίας και κανάλια υποβολής αναφορών (whistleblowing). Προϋποθέτει, επίσης, συνεχή αξιολόγηση του Δ.Σ., στοχευμένη εκπαίδευση και ουσιαστική πληροφόρηση των ενδιαφερομένων.
Όταν όλα αυτά λειτουργούν, το κόστος κεφαλαίου μειώνεται, η πρόσβαση σε αγορές βελτιώνεται, οι εποπτικές σχέσεις θωρακίζονται και η σχέση με πελάτες και κοινωνία ενδυναμώνεται. Η εταιρική διακυβέρνηση είναι ο ακρογωνιαίος λίθος για την προσέλκυση επενδύσεων και την ενίσχυση της εμπιστοσύνης της κοινωνίας.
Στην Εθνική Τράπεζα η καλή εταιρική διακυβέρνηση αποτελεί θεμέλιο λίθο της στρατηγικής μας. Διατηρούμε ένα ιδιαίτερα ισχυρό σύστημα εταιρικής διακυβέρνησης και αποτελεί σημαντική ικανοποίηση ότι αυτό έχει αναγνωριστεί μεταξύ άλλων από τρίτους, αναγνωρισμένους διεθνείς φορείς (ενδεικτικά, η Εθνική Τράπεζα βραβεύθηκε για 10η συνεχή χρονιά από το CFI ως «Καλύτερη Εταιρική Διακυβέρνηση – Ελλάδα»).
– Πιστεύετε ότι οι τράπεζες μπορούν να έχουν ενεργό ρόλο στη μετάβαση σε μια πιο υπεύθυνη οικονομία, χωρίς να υπονομεύσουν την κερδοφορία τους;
Π.Δ.: Οι τράπεζες μπορούν και πρέπει να έχουν ενεργό ρόλο στη μετάβαση σε μια πιο υπεύθυνη οικονομία. Και αυτό μπορούν να το πετύχουν χωρίς να θυσιάσουν την κερδοφορία τους. Η ευθύνη και η κερδοφορία δεν είναι αντίρροπες έννοιες όταν μετράμε τον κίνδυνο ολιστικά.
Μέσω της χρηματοδότησης βιώσιμων επενδύσεων, της ενίσχυσης της πράσινης επιχειρηματικότητας και της υιοθέτησης κριτηρίων ESG, οι τράπεζες μπορούν να συμβάλουν ουσιαστικά στην κοινωνική και περιβαλλοντική πρόοδο. Η υπεύθυνη τραπεζική πρακτική δεν είναι αντίθετη με την κερδοφορία, αλλά μπορεί να την ενισχύσει, καθώς οι καταναλωτές και οι επενδυτές δείχνουν αυξανόμενο ενδιαφέρον για εταιρείες που λειτουργούν με υπευθυνότητα.
Η πρόκληση είναι να βρεθεί η ισορροπία μεταξύ κοινωνικής ευθύνης και επιχειρηματικής αποτελεσματικότητας και να αξιολογηθούν καταλλήλως οι ευκαιρίες που ενέχονται στην υιοθέτηση νέων κανονιστικών απαιτήσεων και πρακτικών.
Στην Εθνική Τράπεζα προωθούμε τη συστηματική ενσωμάτωση παραγόντων βιωσιμότητας στα συστήματα κινδύνου, προωθούμε δράσεις ESG, χρηματοδοτούμε βιώσιμες επενδύσεις, αναπτύσσουμε προϊόντα που ανταποκρίνονται σε πραγματικές ανάγκες και ενισχύουμε την κοινωνική υπευθυνότητα χωρίς να υπονομεύουμε την κερδοφορία μας, καθώς η υπεύθυνη τραπεζική πρακτική προσελκύει επενδυτές και πελάτες που αναζητούν αξίες και διαφάνεια. Η ισορροπία μεταξύ κοινωνικής ευθύνης και επιχειρηματικής αποτελεσματικότητας είναι εφικτή, αρκεί να υπάρχει στρατηγική δέσμευση και συνεχής αξιολόγηση των αποτελεσμάτων.
– Οι νέοι στην Ελλάδα συχνά βλέπουν τις τράπεζες με καχυποψία ή και αδιαφορία. Πώς μπορεί η Εθνική να “ξανακερδίσει” τη νέα γενιά;
Π.Δ.: Η προσέγγιση της νέας γενιάς απαιτεί κατανόηση των σύγχρονων αναγκών και αξιών και προσαρμογή σε αυτές. Στην Εθνική Τράπεζα επενδύουμε σε εύχρηστες ψηφιακές υπηρεσίες, γρήγορες και προσβάσιμες από κινητές συσκευές, αναπτύσσουμε προϊόντα που ανταποκρίνονται στις ανάγκες των νέων, προωθούμε εκπαιδευτικά προγράμματα για οικονομική διαχείριση, ενισχύουμε την κοινωνική υπευθυνότητα και συμμετέχουμε σε εθελοντικές δράσεις με κοινωνικό αντίκτυπο.
Παράλληλα, ενθαρρύνουμε και υποστηρίζουμε τη συμμετοχή των νέων σε προγράμματα καινοτομίας, ενισχύουμε την ανοιχτή επικοινωνία μέσω social media και δημιουργούμε ευκαιρίες απασχόλησης που μπορούν να συμβάλουν στην οικοδόμηση μιας σχέσης εμπιστοσύνης με τη νέα γενιά.
– Αν ήσασταν σήμερα 25 ετών και ξεκινούσατε τη ζωή σας, τι θα ζητούσατε εσείς από μια τράπεζα;
Π.Δ.: Να σκεφτώ τι θα ήθελε κι ο γιός μου! Αλλά, εκείνο που σκέφτομαι είναι θα ήθελα μια εξατομικευμένη συμβουλή, εξατομικευμένη παροχή υπηρεσιών, προσαρμοσμένη στις ανάγκες μου, προσαρμοσμένη στις μεταβάσεις της ζωής μου. Είναι πολύ σημαντικό να ξέρω ότι στην επαγγελματική, αλλά και στην προσωπική μου ζωή, έχω έναν προσωπικό σύμβουλο, που συνδράμει καθημερινά, στο πώς εγώ ανταποκρίνομαι στις υποχρεώσεις μου.
Για παράδειγμα, θα ήθελα μια πρόσβαση γρήγορη και αποτελεσματική σε χρηματοδότηση. Θα ήθελα την ασφάλεια των συναλλαγών μου, να είναι συγκεκριμένη και δεδομένη. Επίσης, θα ήθελα τον προσωπικό μου συνεργάτη, διαθέσιμο ψηφιακά και σύμφωνα με τις τεχνολογικές εξελίξεις της εποχής μου.
Καθώς ολοκληρώναμε το πρώτο μέρος της συζήτησης, ο ήλιος έμπαινε από τα μεγάλα παράθυρα του ιστορικού κτιρίου και φώτιζε τις παλιές κορνίζες στους τοίχους. Η «παλιά» Εθνική συνομιλούσε με τη «νέα» Εθνική, μέσα από τα λόγια ενός ανθρώπου που πιστεύει πως ο εκσυγχρονισμός μπορεί να συνυπάρξει με το ήθος και τη συνέχεια.
Αύριο το ΔΕΥΤΕΡΟ ΜΕΡΟΣ
