Ως ιδιαίτερα χαμηλή καταγράφεται σε έρευνα του Ευρωβαρόμετρου η εμπιστοσύνη των Ελλήνων καταναλωτών στην αγορά ενέργειας αφού μόλις το 9% (το αντίστοιχο ποσοστό στην ΕΕ ανέρχεται στο 13%) δηλώνει ότι εμπιστεύεται πολύ την αγορά ενέργειας για την παροχή δίκαιων τιμών και αξιόπιστης εξυπηρέτησης, ενώ 31% (στην ΕΕ είναι 50%) των συμμετεχόντων στην έρευνα δηλώνουν ότι μάλλον την εμπιστεύονται. Αντίθετα, 23% απαντούν ότι μάλλον δεν την εμπιστεύονται και ένα ιδιαίτερα υψηλό 36% (ΕΕ 15%) ότι δεν την εμπιστεύονται καθόλου. Το ποσοστό όσων δεν γνωρίζουν ή δεν απαντούν περιορίζεται στο 1%.
Σε ό,τι αφορά τους τομείς που χρειάζονται μεγαλύτερη βελτίωση ώστε η αγορά ενέργειας να λειτουργεί καλύτερα για τους καταναλωτές, η κυρίαρχη προτεραιότητα στην Ελλάδα είναι η καλύτερη προστασία των ευάλωτων καταναλωτών και όσων βρίσκονται σε ενεργειακή φτώχεια, την οποία αναφέρει το 51% των ερωτηθέντων.
Ακολουθεί η ανάγκη για περισσότερη σαφήνεια και διαφάνεια στους λογαριασμούς ενέργειας (46%), καθώς και η ενίσχυση της αποτροπής αθέμιτων εμπορικών πρακτικών, όπως οι τηλεπωλήσεις (44%).
Παράλληλα, 24% ζητούν καλύτερη πρόσβαση σε ενεργειακά δεδομένα και ψηφιακά εργαλεία για την παρακολούθηση της κατανάλωσης, ενώ 12% αναφέρουν την ανάγκη για ευκολότερη εναλλαγή μεταξύ παρόχων ενέργειας.
Η κινητικότητα των καταναλωτών στην ελληνική αγορά ενέργειας παραμένει περιορισμένη. Όσον αφορά την ηλεκτρική ενέργεια, 41% των νοικοκυριών δηλώνουν ότι δεν έχουν αλλάξει ποτέ πάροχο, ενώ μόλις 23% έχουν αλλάξει πάροχο τον τελευταίο χρόνο. Για το φυσικό αέριο, η αδράνεια είναι ακόμη εντονότερη, καθώς 46% όσων είναι συνδεδεμένοι στο δίκτυο φυσικού αερίου δηλώνουν ότι δεν έχουν αλλάξει ποτέ πάροχο, ενώ μόνο 22% το έκαναν τον τελευταίο χρόνο.
Μεταξύ όσων δεν άλλαξαν πάροχο τα τελευταία τρία χρόνια, ο βασικός λόγος είναι η ικανοποίηση από την αξιοπιστία, την εξυπηρέτηση και την τιμή του υφιστάμενου παρόχου, την οποία αναφέρει το 46%. Επιπλέον, 45% δηλώνουν ότι δεν πιστεύουν πως υπάρχουν ουσιαστικές διαφορές μεταξύ των παρόχων ώστε να αξίζει η αλλαγή. Άλλοι σημαντικοί αποτρεπτικοί παράγοντες είναι η δυσκολία σύγκρισης των προσφορών (13%) και η αντίληψη ότι η αλλαγή παρόχου είναι πολύ περίπλοκη ή χρονοβόρα (14%).
Τέλος, σε επίπεδο εμπειρίας από τις υπηρεσίες ενέργειας, 28% των Ελλήνων συμφωνούν απόλυτα και 30% μάλλον συμφωνούν ότι είναι εύκολο να έρθουν σε επαφή με τον πάροχό τους όταν χρειάζονται βοήθεια.
Αντίστοιχα, 32% συμφωνούν απόλυτα και 31% μάλλον συμφωνούν ότι οι λογαριασμοί ενέργειας είναι εύκολοι στην κατανόηση, αν και παραμένει σημαντικό ποσοστό καταναλωτών που εκφράζει δυσκολία ή αμφιβολία ως προς τη διαφάνεια και την πληρότητα της πληροφόρησης.
Συμπεράσματα και προβληματισμοί στην ΕΕ
Η προστασία των ευάλωτων καταναλωτών αποτελεί μείζον ζήτημα για πολλούς Ευρωπαίους. Τα δε αποτελέσματα είναι κρίσιμης σημασίας και για τους διαμορφωτές των πολιτικών οι οποίοι προωθούν την επιτάχυνση της καθαρής ενεργειακής μετάβασης καθώς πρέπει να κατανοήσουν τη συμπεριφορά και τις αγωνίες των πολιτών και να βρουν τον τρόπο που η μετάβαση να μην αφήνει κανέναν πίσω.
Η μελέτη δείχνει ότι το 38% των Ευρωπαίων ζητά ενισχυμένη προστασία για τα νοικοκυριά που βρίσκονται σε ενεργειακή φτώχεια και για τους ευάλωτους καταναλωτές. Η ανάγκη για μεγαλύτερη σαφήνεια και διαφάνεια στους λογαριασμούς ενέργειας κατατάσσεται δεύτερη μεταξύ των προτεραιοτήτων βελτίωσης της αγοράς, ενώ μόνο περίπου ένας στους τρεις δηλώνει ότι κατανοεί πλήρως τους λογαριασμούς που λαμβάνει.
Όσον αφορά την εμπιστοσύνη στην αγορά ενέργειας και στους παρόχους, τα αποτελέσματα παρουσιάζουν μεγαλύτερες διαφοροποιήσεις. Πάνω από τα δύο τρίτα των καταναλωτών δηλώνουν ότι εμπιστεύονται τους παρόχους ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου ως προς την παροχή δίκαιων τιμών, ωστόσο η φήμη του παρόχου και η ποιότητα των υπηρεσιών του αξιολογούνται ως εξίσου, αν όχι περισσότερο, σημαντικές από το ίδιο το κόστος.
Τα ευρήματα αναδεικνύουν την ανάγκη για σαφέστερη επικοινωνία, ισχυρότερη προστασία των καταναλωτών και απλούστερες διαδικασίες, ώστε να υποστηριχθεί αποτελεσματικά η μετάβαση σε καθαρότερες μορφές ενέργειας. Θέματα όπως η οικονομική προσιτότητα, η προστασία και η ενδυνάμωση των καταναλωτών αναμένεται να βρεθούν στο επίκεντρο τόσο του επικείμενου Ευρωπαϊκού Σχεδίου για την Προσιτή Στέγαση, που αναμένεται να παρουσιαστεί την επόμενη εβδομάδα, όσο και του Citizens Energy Package.
Το Ευρωβαρόμετρο διεξήχθη μεταξύ 30 Ιουνίου και 15 Ιουλίου 2025 και κάλυψε και τα 27 κράτη μέλη της ΕΕ. Συνολικά πραγματοποιήθηκαν 18.250 τηλεφωνικές συνεντεύξεις.
