Σε τροχιά ισχυρής ανάπτυξης παραμένει η ελληνική οικονομία, σύμφωνα με τις εαρινές προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η οποία εκτιμά ότι το ΑΕΠ θα αυξηθεί κατά 2,3% το 2025 και κατά 2,2% το 2026, υπερβαίνοντας τον μέσο όρο της Ευρωζώνης. Η ανάπτυξη αυτή αποδίδεται κυρίως στην ιδιωτική κατανάλωση και στις επενδύσεις που ενισχύονται από ευρωπαϊκή χρηματοδότηση. Παρά την αποκλιμάκωση του πληθωρισμού στο 2,3% έως το 2026, οι τιμές παραμένουν υψηλότερες από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Το δημόσιο χρέος προβλέπεται να μειωθεί στο 140,6% του ΑΕΠ, ενώ η ανεργία αναμένεται να υποχωρήσει σταδιακά στο 8,7% έως το 2026 – το χαμηλότερο επίπεδο από την εποχή της κρίσης. Αν και η έκθεση σημειώνει ότι η Ελλάδα θα επηρεαστεί ελάχιστα από ενδεχόμενους δασμούς των ΗΠΑ, οι κίνδυνοι για την ανάπτυξη έχουν ενταθεί, με έμφαση στην παγκόσμια γεωπολιτική και εμπορική αβεβαιότητα και τις πιθανές επιπτώσεις στον τουριστικό τομέα.
Η οικονομία διατηρεί τη δυναμική της παρά τις αντίξοες συνθήκες
Πιο ειδικά σύμφωνα με την έκθεση της Κομισιόν, «το 2024, η οικονομία της Ελλάδας αυξήθηκε κατά 2,3%. Αυτό τροφοδοτήθηκε σε μεγάλο βαθμό από την ιδιωτική κατανάλωση, τις επενδύσεις και τη συσσώρευση αποθεμάτων. Παρά τον περιοριστικό χαρακτήρα της δημοσιονομικής πολιτικής, η εγχώρια ζήτηση ενισχύθηκε σημαντικά…, η αύξηση της εγχώριας ζήτησης ήταν ισχυρή και συνεπαγόταν σημαντική άνοδο των εισαγωγών, ενώ οι εξαγωγές αυξήθηκαν με βραδύτερο ρυθμό. Συνεπώς, οι καθαρές εξαγωγές επιβάρυναν την οικονομική δραστηριότητα.
Με την πρόοδο του σχεδίου ανάκαμψης και ανθεκτικότητας, οι επενδύσεις που χρηματοδοτούνται από την ΕΕ αναμένεται να είναι σημαντικές το 2025 και το 2026. Μαζί με τη διατηρούμενη ισχυρή κατανάλωση, που υποστηρίζεται από σταθερή αύξηση των εισοδημάτων, αυτά αναμένεται να είναι οι κύριοι οδηγοί της οικονομικής ανάπτυξης. Η ζήτηση για εισαγωγές αναμένεται να παραμείνει ισχυρή, δεδομένου του υψηλού εισαγόμενου περιεχομένου των επενδύσεων. Συνολικά, η αύξηση του ΑΕΠ προβλέπεται να συνεχίσει να υπερβαίνει το μακροπρόθεσμο δυνητικό της επίπεδο, με ρυθμούς 2,3% το 2025 και 2,2% το 2026.
Η ελληνική οικονομία αναμένεται να επηρεαστεί μόνο ήπια από τους δασμούς των ΗΠΑ λόγω των σχετικά αδύναμων άμεσων και έμμεσων εμπορικών συνδέσεων με τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Ωστόσο, οι κίνδυνοι για τις προοπτικές ανάπτυξης αυξήθηκαν, καθώς μια επίμονη αύξηση στην εμπορική και γεωπολιτική αβεβαιότητα, μαζί με την επιδείνωση των παγκόσμιων οικονομικών προοπτικών, θα μπορούσαν να επιβαρύνουν τις ελληνικές εξαγωγές, ιδίως τον τουρισμό.
Πιο αυστηρή αγορά εργασίας και διατηρούμενη αύξηση μισθών
Η αγορά εργασίας βελτιώθηκε τα τελευταία χρόνια και η ευνοϊκή δυναμική συνεχίστηκε στις αρχές του 2025, όπως αποδεικνύεται από τη νέα μείωση του ποσοστού ανεργίας τον Φεβρουάριο στο 8,6%. Μετά από κορύφωση στο πρώτο τρίμηνο του 2024, τα ποσοστά κενών θέσεων εργασίας έχουν αρχίσει να μειώνονται, αλλά εξακολουθούν να υποδεικνύουν μια δύσκολη αγορά εργασίας, ιδίως στους τομείς που σχετίζονται με τον τουρισμό και εκείνους που απαιτούν υψηλές δεξιότητες.
Η απασχόληση αναμένεται να συνεχίσει να αυξάνεται, αν και με βραδύτερο ρυθμό, καθώς τα κενά δεξιοτήτων και η χαμηλή συμμετοχή στην αγορά εργασίας, ιδίως μεταξύ των γυναικών, περιορίζουν την προσφορά εργασίας. Σε αυτό το πλαίσιο, οι πραγματικοί μισθοί ανά εργαζόμενο αναμένεται να αυξηθούν περαιτέρω, κατά μέσο όρο κατά 1,3% ετησίως στον χρονικό ορίζοντα της πρόβλεψης. Αυτό υποστηρίζεται επίσης από πρόσφατες αυξήσεις του κατώτατου μισθού και από μείωση των εισφορών κοινωνικής ασφάλισης.
Ο πληθωρισμός θα παραμείνει πάνω από τον μέσο όρο της ευρωζώνης
Ο γενικός πληθωρισμός ήταν κατά μέσο όρο 3% το 2024, 0,6 ποσοστιαίες μονάδες πάνω από τον μέσο όρο της ευρωζώνης. Η αποπληθωριστική τάση περιορίστηκε από την κλιμακούμενη αύξηση των τιμών στις υπηρεσίες και την άνοδο των τιμών του ηλεκτρικού ρεύματος. Οι μισθοί αναμένεται να συνεχίσουν να ασκούν ανοδική πίεση στις τιμές. Ως εκ τούτου, ο πληθωρισμός στις υπηρεσίες αναμένεται να επιβραδυνθεί μόνο σταδιακά στον χρονικό ορίζοντα της πρόβλεψης.
Συνολικά, ο πληθωρισμός προβλέπεται στο 2,8% το 2025 και στο 2,3% το 2026. Ο πληθωρισμός χωρίς ενέργεια και τρόφιμα προβλέπεται να παραμείνει υψηλότερος, στο 3,5% και 2,6% για τα έτη 2025 και 2026 αντίστοιχα.
Ισχυρότερη δημοσιονομική εικόνα λόγω διαρθρωτικών κερδών
Το 2024, το ισοζύγιο της γενικής κυβέρνησης ξεπέρασε σημαντικά τις προσδοκίες και κατέγραψε πλεόνασμα 1,3% του ΑΕΠ, σε σύγκριση με το προβλεπόμενο έλλειμμα 0,6% του ΑΕΠ στην Φθινοπωρινή Πρόβλεψη. Αυτή η βελτίωση οφείλεται στη συγκρατημένη αύξηση των τρεχουσών δαπανών, στα ισχυρότερα από τα αναμενόμενα έσοδα από άμεσους φόρους, και στις ισχυρές εισπράξεις από εισφορές κοινωνικής ασφάλισης, που συνδέονται όχι μόνο με τη σταθερή αύξηση της απασχόλησης, αλλά και με μέτρα για την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής και της αδήλωτης εργασίας, όπως η ψηφιακή κάρτα εργασίας και οι αυστηρότερες απαιτήσεις δήλωσης για τις δηλώσεις ΦΠΑ, αναφέρει η έκθεση.
Σύμφωνα με την Κομισιόν, το 2025, το πλεόνασμα της γενικής κυβέρνησης αναμένεται να περιοριστεί, φτάνοντας το 0,7% του ΑΕΠ. Στην πλευρά των εσόδων, η πρόβλεψη αντανακλά τη βελτιωμένη βάση λόγω της ισχυρότερης από το αναμενόμενο απόδοσης των εσόδων το 2024 και λαμβάνει υπόψη:
την αύξηση του φόρου διαμονής στα ξενοδοχεία
τα διαρθρωτικά μέτρα κατά της φοροδιαφυγής
Advertisementτην επέκταση της ψηφιακής κάρτας εργασίας στους τομείς της εστίασης και του τουρισμού, με στόχο τη μείωση της αδήλωτης εργασίας
Advertisementκαι την αύξηση των τελών της τοπικής αυτοδιοίκησης.
Αυτά τα μέτρα αναμένεται να αντισταθμίσουν τις επιπτώσεις της προγραμματισμένης μείωσης κατά 1 ποσοστιαία μονάδα της εισφοράς κοινωνικής ασφάλισης και την αύξηση των μισθών στο δημόσιο.
Στην πλευρά των δαπανών, οι προβλέψεις ενσωματώνουν ένα νέο πακέτο μέτρων, ύψους 0,5% του ΑΕΠ, που ανακοινώθηκε μετά τη δημοσίευση του δημοσιονομικού αποτελέσματος του 2024, και περιλαμβάνει επιστροφή ενός ενοικίου με εισοδηματικά κριτήρια, μόνιμο κοινωνικό επίδομα 250 ευρώ σε χαμηλοσυνταξιούχους, ανασφάλιστους ηλικιωμένους και άτομα με αναπηρία, και ετήσια αύξηση 500 εκατ. ευρώ στο εθνικό επενδυτικό πρόγραμμα.
Το 2026, το πλεόνασμα της γενικής κυβέρνησης προβλέπεται να αυξηθεί στο 1,4% του ΑΕΠ, με την παραδοχή της μη αλλαγής πολιτικής. Αυτή η βελτίωση αναμένεται να υποστηριχθεί από τη συνεχιζόμενη αύξηση των φορολογικών εσόδων και των εισφορών κοινωνικής ασφάλισης, τα οποία αναμένεται να αντισταθμίσουν την αύξηση των δαπανών για συντάξεις και μισθούς στο δημόσιο. Η δημοσιονομική στάση προβλέπεται να είναι επεκτατική, υποστηριζόμενη από τη χρηματοδότηση της ΕΕ, τόσο το 2025 όσο και το 2026.
Ο λόγος χρέους προς ΑΕΠ προβλέπεται να συνεχίσει να μειώνεται στο 146,6% το 2025 και στο 140,6% το 2026. Η πτώση αναμένεται να καθοδηγηθεί από την αύξηση του ονομαστικού ΑΕΠ καθώς και από τα δημοσιονομικά πλεονάσματα.
