Η ελληνική αγορά ενέργειας εισέρχεται σε φάση αναδιάταξης. Τα τελευταία νέα που φτάνουν στα δημοσιογραφικά γραφεία δεν αφορούν απλώς επενδυτικού τύπου κινήσεις, αλλά αξιόλογες ανακατατάξεις ισχύος — deals που διαμορφώνουν νέα «γεωγραφία» στον χάρτη της ενέργειας. H συμφωνία μεταξύ της Motor Oil και της ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ για τη δημιουργία κοινού ενεργειακού σχήματος, καθώς και οι σιωπηρές διεργασίες για πιθανή απορρόφηση της Elpedison από την Protergia, είναι ενδείξεις μιας εποχής στην οποία τα μεγέθη, οι συνέργειες και οι πολιτικές επιρροές θα καθορίσουν ποιος θα μείνει όρθιος — και ποιος θα εξασθενίσει…
Το μεγάλο deal: Motor Oil + ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ
Σύμφωνα με ασφαλείς πηγές, το deal μεταξύ Motor Oil και ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ δεν είναι απλώς μια συνεργασία επιχειρηματική, αλλά μια στρατηγική ένωση δυνάμεων που θέτει τις βάσεις για έναν νέο, ισχυρό ενεργειακό πόλο. Η νέα εταιρεία θα ενσωματώσει τις δραστηριότητες ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου των θυγατρικών nrg (Motor Oil) και ΗΡΩΝ (ΓΕΚ Τέρνα), μαζί με υποδομές παραγωγής φυσικού αερίου (π.χ. μονάδα Κομοτηνής) και άλλα assets.
Οι αριθμοί μιλούν από μόνοι τους: H νέα εταιρεία θα εξυπηρετεί περίπου 550.000 πελάτες, θα διαθέτει ετήσιες πωλήσεις 8,3 TWh και θα έχει μερίδιο αγοράς λιανικής 17 % στον ηλεκτρισμό και 11 % στο φυσικό αέριο. Το παραγωγικό δυναμικό της θα αγγίζει τα 1,5 GW — στοιχεία που δείχνουν ότι δεν πρόκειται απλώς για αναδιάρθρωση, αλλά για πρόθεση κυριαρχίας.
Από οικονομική σκοπιά, η συμφωνία βασίζεται σε ισότιμη συμμετοχή, με τη Motor Oil να εισφέρει, επιπλέον των δραστηριοτήτων της, ποσό περίπου 79 εκατ. ευρώ και η ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ να λαμβάνει συνολικά 128 εκατ. ευρώ με τον ειδικό μηχανισμό του deal. Αναλυτές εκτιμούν ότι η νέα εταιρεία αποτιμάται στα ~1,4 δισ. ευρώ, καθιστώντας το κάθε 50 % περίπου ~600 εκατ. ευρώ — ποσό σημαντικά υψηλότερο από προηγούμενες προβλέψεις.
Αλλά η ουσία της κίνησης δεν είναι μόνο οι ροές κεφαλαίων, αλλά οι συνέργειες — από το trading και τις υποδομές, έως την εμπορική στρατηγική και τα πληροφοριακά συστήματα. Η νέα εταιρεία φιλοδοξεί να λειτουργήσει ως μια ενιαία, καθετοποιημένη οντότητα, ικανή να απορροφά κόστη και διακυμάνσεις.
Ο στόχος που τίθεται είναι φιλόδοξος, μερίδιο αγοράς 30 % έως το 2030, με επέκταση κατά ~11 TWh είτε οργανικά είτε μέσω εξαγορών. Η εξέλιξη είναι ξεκάθαρη, η εποχή της «διάσπασης» (με πολλούς μικρούς παίκτες) φαίνεται ότι υποχωρεί — και οι παίκτες που δεν θα έχουν κρίσιμα μεγέθη θα πιεστούν αφόρητα.
Η Elpedison στο «τραπέζι»
Μετά την ανακοίνωση της συγχώνευσης nrg–ΗΡΩΝ ως πιθανή λύση προβάλλεται η απορρόφηση της Elpedison από την Protergia, δηλαδή από τον όμιλο Μυτιληναίου. Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι η Elpedison «υποφέρει» στη νέα τάξη πραγμάτων, με μερίδιο μόλις 5,95 % την καθιστά ευάλωτη.
Φαίνεται ότι η Metlen (σχήμα Σαράντη / Μυτιληναίου) έχει ήδη εκδηλώσει έμπρακτο ενδιαφέρον προς την οικογένεια Λάτση (που ελέγχει μεγάλα πακέτα στην ΕΛΠΕ / Elpedison) και έχει ενημερώσει το management της Helleniq Energy. Προσωπικές σχέσεις παίζουν σίγουρα ρόλο… αναφέρεται ότι ο Γ. Περιστέρης μεσολάβησε σε επαφές ανάμεσα στην Αραβική Masdar (συνεργάτης της Τέρνα Ενεργειακή στις ΑΠΕ) και την Motor Oil.
Το ζητούμενο είναι αν η απορρόφηση ολοκληρωθεί, τότε η Protergia θα αυξήσει κρίσιμο μερίδιο στη λιανική αγορά — και θα «κλείσει» τον «κλοιό» γύρω από τους μικρότερους ανταγωνιστές. Αν δεν υλοποιηθεί, η Elpedison ίσως αποδυναμωθεί περαιτέρω και αναγκαστεί σε στρατηγικές συμμαχίες ή πώληση στοιχείων. Οι συνομιλίες φαίνεται ότι διεξάγονται πίσω από κλειστές πόρτες, χωρίς δημόσιες επιβεβαιώσεις — στοιχείο που υπογραμμίζει το μυστικό χαρακτήρα της νέας «μεγάλης σκακιέρας».
Δύναμη, συγκέντρωση και ρίσκα
Η συγκέντρωση δυνάμεων στον ενεργειακό τομέα έχει προφανή πλεονεκτήματα, οικονομίες κλίμακας, καθετοποίηση, διαχείριση των ρίσκων τιμής και καλύτερη πρόσβαση σε κεφάλαια για επενδύσεις σε ΑΠΕ και υποδομές. Όμως, σε μια αγορά που ακόμη υφίσταται ρυθμισμένους μηχανισμούς και εγγυήσεις δημόσιου συμφέροντος, ο υπερσυγκεντρωτισμός εγκυμονεί κινδύνους στρέβλωσης του ανταγωνισμού, ισχυρού lobbying και καθιστά πιο δύσκολη την είσοδο καινοτόμων μικρότερων παικτών.
Άλλωστε, τα deals αυτά δεν γίνονται σε «κενό» πολιτικής… Ήδη η κρατική ρυθμιστική αρχή θα χρειαστεί να εξετάσει τις επιπτώσεις στις χρεώσεις, στις τιμολογιακές πολιτικές και την πρόσβαση τρίτων στις υποδομές. Η νέα «πίτα δισεκατομμυρίων» που θα «κοπεί» θα απαιτήσει εποπτεία και διαφάνεια, ώστε να μην επιβαρυνθεί το δημόσιο συμφέρον και να μην τιμωρηθούν τα νοικοκυριά και οι μικροί καταναλωτές.
Η προοπτική για την Ελλάδα
Αναμένοντας τα τελικά «κλεισίματα» των συμφωνιών το 2026, με έγκριση από τις ρυθμιστικές αρχές, οι μεγάλοι όμιλοι έχουν ήδη χαράξει στρατηγική. Συγκέντρωση μεριδίων, επέκταση σε ΑΠΕ, διασφάλιση κόστους και έλεγχος της εφοδιαστικής αλυσίδας ενέργειας. Η δημιουργία ενός τρίτου «βαρύ» πόλου (με ΔΕΗ και Metlen) σηματοδοτεί ότι η αγορά θα συγκλίνει στα τρία μεγάλα σχήματα — και οι παίκτες με «ανοικτά χέρια» θα πιεστούν να ακολουθήσουν ή να αποχωρήσουν…
Η πολιτεία παίζει πλέον κρίσιμο ρόλο, καλείται να θεσπίσει σαφείς κανόνες ανταγωνισμού, διαφάνειας και ρυθμίσεις που διασφαλίζουν ότι τα νοικοκυριά δεν θα καταστούν όμηροι των συμφωνιών και της ισχύος. Ταυτόχρονα, πρέπει να ενθαρρύνει επενδύσεις σε αποκεντρωμένη παραγωγή (π.χ. μικρές ΑΠΕ) και να εξασφαλίσει ότι οι υποδομές θα είναι προσβάσιμες και όχι «κλειδωμένες» από λίγους.
Για τα νοικοκυριά, η εποχή αυτή θα κρίνει αν θα υπάρξει σταθερότητα στις τιμές ή νέες «εκπλήξεις» λογαριασμών, ανάλογα με το πόσο καλά θα λειτουργεί ο ανταγωνισμός και πόσο θα δεσπόζουν οι νέοι «μεγάλοι παίκτες». Η αγορά της ηλεκτρικής ενέργειας για την Ελλάδα δεν είναι απλά μια «μάχη», είναι ο ίδιος ο «πόλεμος». Η επόμενη πενταετία θα είναι κομβική, όποιος μείνει εκτός του νέου χάρτη κινδυνεύει να «σβήσει»!
