Η κυβέρνηση πανηγυρίζει. Ο κρατικός προϋπολογισμός εμφάνισε πλεόνασμα 2,1 δισ. ευρώ στο επτάμηνο του 2025, αντί για έλλειμμα σχεδόν 2 δισ. που είχε προβλεφθεί. Μάλιστα, το πρωτογενές πλεόνασμα ξεπέρασε τα 7,9 δισ. ευρώ – πολύ πάνω από τον στόχο. Στα χαρτιά, η εικόνα μοιάζει εντυπωσιακή. Στην πράξη όμως, οι πολίτες που πληρώνουν τους φόρους αναρωτιούνται: «Και τι σημαίνει αυτό για μένα;»
Σημαίνει ότι όσο γεμίζουν οι “τσέπες” του κράτους, αδειάζουν η δικές μας. Τα κρατικά έσοδα αυξήθηκαν κυρίως από τους φόρους. ΦΠΑ, φόρος εισοδήματος, φόροι ακινήτων – όλα πήγαν καλύτερα από τις προβλέψεις. Όχι γιατί η οικονομία ξαφνικά απογειώθηκε, αλλά επειδή οι φορολογικές υποχρεώσεις ήρθαν νωρίτερα και για πολλούς, πιο βαριές. Μόνο οι πολίτες πλήρωσαν 907 εκατ. ευρώ παραπάνω φόρο εισοδήματος από ό,τι είχε προϋπολογιστεί. Αυτό το «εμπροσθοβαρές» αποτέλεσμα προήλθε επειδή το σύστημα άνοιξε νωρίτερα για τις δηλώσεις. Εν ολίγοις, πλεόνασμα σημαίνει ότι οι πολίτες έβαλαν ακόμα πιο βαθιά το χέρι στην τσέπη.
Την ίδια ώρα, οι δαπάνες του κράτους εμφανίζονται μειωμένες σε σχέση με τον στόχο κατά 3,3 δισ. ευρώ. Γιατί; Επειδή μεταφέρθηκαν για αργότερα πληρωμές σε ασφαλιστικά ταμεία και σε εξοπλιστικά προγράμματα. Άρα, δεν πρόκειται για «νοικοκύρεμα» αλλά για ετεροχρονισμό υποχρεώσεων. Ο λογαριασμός δηλαδή θα έρθει, απλώς λίγο αργότερα.
Στα έσοδα, καταγράφονται επίσης τα χρήματα από παραχωρήσεις δρόμων, όπως η Αττική Οδός, ενώ εκκρεμεί ακόμα η μεγάλη σύμβαση της Εγνατίας Οδού. Αυτά τα ποσά, όμως, είναι συγκυριακά και δεν συνδέονται με τη μόνιμη φοροδοτική ικανότητα της οικονομίας.
Με απλά λόγια, το κράτος εμφανίζει πλεόνασμα όχι επειδή ξαφνικά βελτιώθηκε η καθημερινότητα, αλλά επειδή οι πολίτες και οι επιχειρήσεις πλήρωσαν περισσότερους φόρους και επειδή ορισμένες δαπάνες πήγαν «παρακάτω». Είναι μια λογιστική εικόνα που δείχνει σταθερότητα, αλλά δεν απαντά στο βασικό ερώτημα: Πότε θα δουν οι νομοταγείς πολίτες, που σηκώνουν το βάρος, πραγματική ανακούφιση στην τσέπη τους;
Η ουσία είναι ότι η ελληνική οικονομία εξακολουθεί να στηρίζεται υπερβολικά στη φορολογία, με την ανάπτυξη να έρχεται δεύτερη. Όσο οι αριθμοί «βγαίνουν» εις βάρος της καθημερινότητας, η επιτυχία αυτή θα μοιάζει περισσότερο με κενό γράμμα. Γιατί, στο τέλος της ημέρας, αυτό που μετρά δεν είναι το πρωτογενές πλεόνασμα στις ανακοινώσεις, αλλά το πλεόνασμα στην καθημερινή ζωή των πολιτών.
