Σύμφωνα με την Έρευνα Τραπεζικού Δανεισμού (BLS) της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας για τον Οκτώβριο 2025, οι τράπεζες της ευρωζώνης ανέφεραν ήπια αλλά απροσδόκητη αυστηροποίηση των πιστωτικών προτύπων για δάνεια προς επιχειρήσεις το τρίτο τρίμηνο του έτους. Με άλλα λόγια, έγιναν πιο «δύσκολες» στη χορήγηση δανείων.
Συγκεκριμένα, το καθαρό ποσοστό των τραπεζών που δήλωσε αυστηρότερες διαδικασίες έγκρισης δανείων ανήλθε στο 4%, γεγονός που αποδίδεται κυρίως στις ανησυχίες για τις οικονομικές προοπτικές, την γεωπολιτική αβεβαιότητα και τους εμπορικούς κινδύνους.
Τα πιστωτικά πρότυπα για στεγαστικά δάνεια προς νοικοκυριά παρέμειναν αμετάβλητα, ενώ σημειώθηκε μέτρια αυστηροποίηση στα δάνεια καταναλωτικής πίστης. Παράλληλα, αυξήθηκε το ποσοστό απόρριψης αιτήσεων δανείων, ιδιαίτερα στην καταναλωτική πίστη, το υψηλότερο επίπεδο από το 2024.
Στο μέτωπο της ζήτησης δανείων, οι επιχειρήσεις εμφάνισαν ελαφρά αύξηση (καθαρό ποσοστό 2%), αλλά η συνολική ζήτηση παραμένει χαμηλή. Οι ανάγκες για αναχρηματοδότηση χρεών και η πτώση των επιτοκίων στήριξαν αυτή τη μικρή άνοδο, ωστόσο οι παγκόσμιες εντάσεις λειτούργησαν αποτρεπτικά. Αντίθετα, η ζήτηση για στεγαστικά δάνεια αυξήθηκε θεαματικά (28%), ενισχυμένη από την ανάκαμψη της αγοράς κατοικίας και τη συνεχιζόμενη μείωση των επιτοκίων.
Οι τράπεζες αναμένουν για το τέταρτο τρίμηνο του 2025 σταθερά κριτήρια για τις επιχειρήσεις, μικρή αυστηροποίηση στα στεγαστικά και περαιτέρω σύσφιξη στα καταναλωτικά δάνεια. Η πρόσβαση των τραπεζών σε χρηματοδότηση παραμένει σε γενικές γραμμές σταθερή, ενώ η απομείωση του χαρτοφυλακίου της ΕΚΤ είχε ουδέτερη επίδραση στη ρευστότητα και στις συνθήκες δανεισμού.
Συνολικά, η έρευνα σκιαγραφεί μια προσεκτική στάση των τραπεζών απέναντι στον δανεισμό, με σταδιακή ανάκαμψη στη στεγαστική πίστη, αλλά εύθραυστη επιχειρηματική ζήτηση, υπό το βάρος της διεθνούς αβεβαιότητας.
Η εικόνα στην Ελλάδα
Στα ελληνικά νοικοκυριά, τα κριτήρια για στεγαστικά και καταναλωτικά δάνεια δεν μεταβλήθηκαν. Ωστόσο, οι συνολικοί όροι στα στεγαστικά έγιναν κάπως αυστηρότεροι, ενώ στα καταναλωτικά παρέμειναν αμετάβλητοι.
Όπως προκύπτει από τη μελέτη των στοιχείων της ΤτΕ, η ζήτηση για στεγαστικά δάνεια στη χώρα μας μειώθηκε για δεύτερο συνεχόμενο τρίμηνο, αντανακλώντας χαμηλότερη εισροή αιτήσεων, ενώ η ζήτηση για καταναλωτικά αυξήθηκε λόγω χρηματοδοτικών αναγκών. Για το δ΄ τρίμηνο 2025, οι τράπεζες αναμένουν αμετάβλητα κριτήρια και σταθερή ζήτηση και για τις δύο κατηγορίες, με τα ποσοστά απορρίψεων να παραμένουν πρακτικά αμετάβλητα.
