Με φόντο το τραγικό περιστατικό στη Ζάκυνθο, όπου ένα πίτμπουλ που είχε περισυλλεγεί από τον δρόμο επιτέθηκε σε δίχρονο παιδί, ο εκπαιδευτής σκύλων Χρήστος Μπαλασόπουλος μιλά στη HuffPost και τον Τέρενς Κουίκ και βάζει ένα σαφές πλαίσιο: «Η φιλοζωία είναι υπέροχη, αλλά χωρίς έλεγχο, αξιολόγηση και κανόνες, μπορεί να γίνει επικίνδυνη».
«Δυστυχώς, άλλη μια φορά βρισκόμαστε αντιμέτωποι με ένα τραγικό γεγονός. Ένα παιδί είναι νεκρό. Όλα τα υπόλοιπα είναι δευτερεύοντα», λέει από την αρχή ο Χρήστος Μπαλασόπουλος, σχολιάζοντας το σοκ που έχει προκαλέσει η υπόθεση με το πίτμπουλ, τον πατέρα και το δίχρονο παιδί του στη Ζάκυνθο.
Ο ίδιος είναι ξεκάθαρος: δεν μπαίνει στη λογική να κρίνει τι ακριβώς συνέβη σε αυτό το συγκεκριμένο σπίτι. «Για το συμβάν, τι συνέβη εκεί, δεν μπορώ να μιλήσω – δεν το γνωρίζω», σημειώνει. Μπορεί όμως – και το κάνει με ψυχραιμία – να εξηγήσει τι οφείλει να προηγείται κάθε φορά που ένας φιλόζωος αποφασίζει να μαζέψει από τον δρόμο ένα αδέσποτο σκυλί είτε είναι πίτμπουλ είτε οποιασδήποτε άλλης φυλής.
«Δεν είναι επειδή κουνάει την ουρά του, άρα είναι καλό»
Το πρώτο μεγάλο λάθος, όπως περιγράφει, είναι η αυθόρμητη κίνηση: βλέπουμε ένα σκυλί στο δρόμο, κουνάει την ουρά του, μας φαίνεται «καλό» και το παίρνουμε κατευθείαν στο σπίτι.
«Δεν βλέπουμε ένα σκυλάκι που επειδή κουνάει την ουρά του θα πούμε “είναι καλό” και το παίρνουμε σπίτι μας», τονίζει.
Και εξηγεί ότι πριν από οτιδήποτε άλλο, πρέπει να τηρηθούν τέσσερα βασικά βήματα:
- Πλήρης κτηνιατρικός έλεγχος
«Για αρχή, πρέπει να κάνουμε έναν πλήρη κτηνιατρικό έλεγχο. Να δει ο κτηνίατρος αν το σκυλάκι έχει κάποιο πόνο, αν έχει κάποια χρόνια κάκωση, αν έχει κάποιο νοητικό πρόβλημα», λέει.
Όλα αυτά μπορούν να βάλουν τον σκύλο σε μια κατάσταση άμυνας. «Οπότε μπορεί να δαγκώσει. Μπορεί ένα σκυλάκι, επειδή πονάει, να αντιδράσει ακόμα και σε εμάς ή στο παιδί και να δαγκώσει», σημειώνει. - Αξιολόγηση συμπεριφοράς από επαγγελματία εκπαιδευτή
Το δεύτερο βήμα, σύμφωνα με τον Μπαλασόπουλο, είναι εξίσου κρίσιμο: «Πρέπει να γίνει αξιολόγηση συμπεριφοράς από εκπαιδευτή επαγγελματία – και όχι από κάποιον φίλο μας που “είχε πολλά σκυλιά”», ξεκαθαρίζει. Ο επαγγελματίας θα διαβάσει τη γλώσσα του σώματος του ζώου: «Πρέπει να δει ο κατάλληλος άνθρωπος πώς κινείται το ζώο, να δει τα σήματά του». - Ταιριάζει ο σκύλος στο σπίτι μας και στη ζωή μας;
Το τρίτο σημείο αφορά όχι το ζώο, αλλά εμάς «Πρέπει να δούμε αν ταιριάζει η φυλή αυτή στο σπίτι μας», λέει. Και φέρνει ένα πολύ συγκεκριμένο παράδειγμα: «Αν είμαστε άνθρωποι που λείπουμε πολλές ώρες από το σπίτι, δεν έχουμε χρόνο να διαθέσουμε στο σκύλο μας, δεν μπορούμε να πάρουμε μια φυλή δυναμική που χρειάζεται πολλή εκτόνωση και πολλή εκπαίδευση».
Με άλλα λόγια, δεν είναι όλες οι φυλές –ούτε όλα τα σκυλιά– για όλους. - Περίοδος προσαρμογής και συνεχής επίβλεψη – ειδικά με παιδιά
Το τέταρτο βήμα, που συχνά παραβλέπεται: «Ο σκύλος χρειάζεται μια περίοδο προσαρμογής και δεν μπορούμε να τον αφήσουμε να κινείται κατευθείαν σαν να τον ξέρουμε χρόνια μέσα στο σπίτι», υπογραμμίζει.Αυτό γίνεται ακόμη πιο κρίσιμο όταν στο σπίτι υπάρχουν παιδιά: «Ειδικά όταν έχουμε παιδιά, δεν αφήνουμε το σκυλί χωρίς επίβλεψη», λέει, αφήνοντας σαφές υπονοούμενο για καταστάσεις όπου σκυλί και παιδί αφήνονται «μόνα τους να τα βρουν».
«Αυτά είναι τέσσερα σημεία που πρέπει στην αρχή να τσεκάρουμε», συνοψίζει. «Να γίνει κτηνιατρικός έλεγχος, αξιολόγηση συμπεριφοράς, να δούμε αν η δυναμική του σκύλου ταιριάζει στο χαρακτήρα μας και στην οικογένειά μας και να δώσουμε μια περίοδο προσαρμογής στο σκύλο».
«Δεν χρειάζεται να δαιμονοποιούμε τις φυλές»
Η τραγωδία στη Ζάκυνθο έχει φέρει ξανά στο προσκήνιο τη συζήτηση για τα πίτμπουλ ως «επικίνδυνη φυλή». Ο Χρήστος Μπαλασόπουλος είναι σαφής: το πρόβλημα δεν είναι η ταμπέλα της φυλής.
«Όπως είπατε κι εσείς, δεν χρειάζεται να δαιμονοποιούμε τις φυλές», συμφωνεί. «Υπάρχουν πολλά σκυλάκια πίτμπουλ που παίζουν μαζί με τα παιδιά και είναι μια χαρά», λέει.
Τι κάνει λοιπόν τη διαφορά;
«Κάποια άλλα σκυλάκια, επειδή δεν είχαν κοινωνικοποιηθεί, δεν είχαν δει ποτέ παιδί, δεν είχαν εκπαιδευτεί, δεν είχαν μπει όρια, μπορεί να αντιμετώπισαν τα παιδιά λίγο πιο έντονα και να υπήρχε δάγκωμα», εξηγεί.
Η κοινωνικοποίηση, σταδιακή, ελεγχόμενη επαφή του σκύλου με παιδιά, ανθρώπους, ήχους, άλλα ζώα και η σαφής καθοδήγηση από ειδικό είναι, όπως επιμένει, μονόδρομος.
«Πρέπει να υπάρχει μια καθοδήγηση από ειδικό για να γίνει σωστή κοινωνικοποίηση και σωστή γνωριμία του σκυλιού με το παιδί και με διάφορες καταστάσεις», λέει.
Γιατί τα σκυλιά δαγκώνουν συχνά στο πρόσωπο τα μικρά παιδιά;
Ένα από τα πιο τρομακτικά στοιχεία σε επιθέσεις σκύλων σε μικρά παιδιά είναι τα δαγκώματα στο κεφάλι ή στον λαιμό. Αυτό, όμως, όπως εξηγεί ο εκπαιδευτής, έχει μια απλή – και ψυχρά λογική – εξήγηση:
«Ο σκύλος όταν αντιδρά σε μικρές ηλικίες, από ένα έως πέντε, το κεφάλι του παιδιού είναι στο ύψος του σκύλου. Για αυτό το λόγο πάει κατευθείαν εκεί», λέει.
Δεν σημαίνει ότι «στοχεύει» συνειδητά το κεφάλι. Είναι ζήτημα ύψους και πρώτου σημείου επαφής.
«Σε ενήλικες είναι συνήθως τα άκρα. Ό,τι πρώτα αντιμετωπίσει ο σκύλος: αν είναι κοντά, δαγκώνει το πόδι, αν βάλουμε το χέρι μας μπροστά, δαγκώνει το χέρι», συμπληρώνει.
Η φιλοζωία θέλει κανόνες
Στη συγκεκριμένη περίπτωση της Ζακύνθου, το σκυλί – ένα αδέσποτο πίτμπουλ – φαίνεται να είχε μαζευτεί από φιλοζωία, προσωρινά, με σκοπό να δοθεί για υιοθεσία. Μια κίνηση που δείχνει καλή πρόθεση, αλλά – όπως προκύπτει από τα λόγια του Μπαλασόπουλου – αναδεικνύει πόσο επικίνδυνο μπορεί να γίνει ένα τόσο ευαίσθητο εγχείρημα χωρίς πλαίσιο.
«Αυτά τα τέσσερα πράγματα που είπαμε πρέπει να είναι ένα “ευαγγέλιο” για όσους πραγματικά φιλόζωους θέλουν να παίρνουν από τον δρόμο αδέσποτα σκυλιά», υπογραμμίζει.
Η αγάπη για τα ζώα, συμπληρώνει, δεν αρκεί:
- Χρειάζεται ιατρικός έλεγχος,
- επαγγελματική αξιολόγηση,
- ρεαλιστική αυτογνωσία της οικογένειας,
- και χρόνος προσαρμογής με επίβλεψη, ειδικά όταν υπάρχουν παιδιά.
Μόνο τότε η φιλοζωία γίνεται πράξη που προστατεύει και το ζώο και τους ανθρώπους.
«Όταν ακολουθούμε τις οδηγίες, όλα μπορούν να γίνουν μέλι-γάλα»
Στο τέλος της συζήτησης, η κουβέντα γίνεται πιο προσωπική, με αφορμή ένα προηγούμενο περιστατικό με δύο σκύλους, τον Λάζαρο και τον Ρόκι, που «ήθελαν ξαφνικά να γίνουν και οι δύο αφεντικά στο σπίτι». Με τις οδηγίες του εκπαιδευτή, το πρόβλημα λύθηκε:
«Είναι όλα μέλι γάλα, ακριβώς όπως μας τα είπες. Κάναμε με τη σύζυγό μου κατά γράμμα ό,τι μας υπόδειξες», αναφέρεται χαρακτηριστικά.
Ο ίδιος χαμογελά: «Χαίρομαι πολύ, ευχαριστώ πάρα πολύ, να ’στε καλά», απαντά.
Πίσω όμως από την ανθρώπινη, καθησυχαστική αυτή νότα, το μήνυμα παραμένει σοβαρό:
Οι τραγωδίες με σκύλους και παιδιά δεν είναι «μοιραία γεγονότα» ούτε ιστορίες για να φοβόμαστε συγκεκριμένες φυλές. Είναι, τις περισσότερες φορές, η κορυφή ενός παγόβουνου από παραλείψεις, άγνοια και απουσία κανόνων.Και όπως λέει ο Χρήστος Μπαλασόπουλος, η σωστή σειρά είναι πάντα η ίδια:
έλεγχος – αξιολόγηση – εκπαίδευση – προσαρμογή.
Μόνο έτσι η καλή πρόθεση δεν κινδυνεύει να μετατραπεί σε εφιάλτη.
