Αυτόν τον μήνα, οι δίδυμοι γιοι μας — τα μοναδικά μας παιδιά — θα “πετάξουν από τη φωλιά” και θα φύγουν για το πανεπιστήμιο. Για πρώτη φορά εδώ και 19 χρόνια, μόνο οι δυο μας και το μαλτεζάκι μας θα κυκλοφορούμε άσκοπα στο οικογενειακό μας σπίτι.
Το γέλιο και η μουσική που αντηχούσαν θα σιγήσουν, και η σύζυγός μου κι εγώ θα μπούμε σε μια νέα, αβέβαιη φάση της ζωής. Θα κατοικούμε σε μια «άδεια φωλιά».
Ομολογουμένως, αυτή είναι μια κάπως απόλυτη ερμηνεία του τι σημαίνει να μένεις μόνος χωρίς τα παιδιά στο σπίτι, αλλά ελπίζουμε πως είμαστε καλά προετοιμασμένοι. Έχουμε συζητήσει τα όνειρά μας για το μέλλον, εξερευνούμε εστιατόρια που ποτέ δεν προλαβαίναμε να επισκεφθούμε, και έχουμε ήδη παραγγείλει ρακέτες. Παρ’ όλα αυτά, είναι δύσκολο να αγνοήσει κανείς τη βαριά αίσθηση τέλους που έχει αρχίσει να μας προσεγγίζει εδώ και χρόνια. Η έννοια της «άδειας φωλιάς» μοιάζει να είναι φορτισμένη με πόνο και αγωνία.
Με την αποφοίτηση του Λυκείου να πλησιάζει τον περασμένο Μάιο, νιώθαμε μια συναισθηματική μαχαιριά καθώς τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης γέμιζαν με νοσταλγικές εικόνες από την πρώτη μέρα στο Νηπιαγωγείο και την τελευταία μέρα της Γ’ Λυκείου. Γίναμε υπερευαίσθητοι στην επερχόμενη αλλαγή — η γυναίκα μου, μάλιστα, ανέφερε πώς ένιωσε βαθύτερα αυτή τη μαχαιριά στο σούπερ μάρκετ όταν αγόρασε για τελευταία φορά το σχολικό κολατσιό.
Πραγματικά, μοιάζει σαν να ήταν χθες που γεννήθηκαν οι γιοι μας — η γέννησή τους ανακοινώθηκε ζωντανά στον αέρα από συναδέλφους μου στο CNN International. Από τότε, αναρωτιόμασταν αγωνιωδώς αν θα είναι έτοιμοι να ανοίξουν τα φτερά τους όταν έρθει η ώρα. Όμως άρχισα να σκέφτομαι: Μήπως η πραγματική ερώτηση είναι, «Εμείς είμαστε έτοιμοι; Είμαστε προετοιμασμένοι για τη μετάβαση από “γονείς” σε “ζευγάρι”»;
Συχνά σκέφτομαι μια παλιά μου φίλη στο Λονδίνο που μεγάλωσε πέντε παιδιά σε διάστημα περίπου 25 ετών. Όταν έφυγε και το τελευταίο, γύρισε στον σύζυγό της και, για πρώτη φορά μετά από ένα τέταρτο του αιώνα, τον ρώτησε: «Λοιπόν, πώς αισθάνεσα;»
Δεν είμαστε, φυσικά, η πρώτη γενιά που βιώνει την εμπειρία της «άδειας φωλιάς» — ένας όρος που φέρεται να δημιουργήθηκε το 1914 και έγινε δημοφιλής τη δεκαετία του ‘70 — αλλά ίσως είμαστε η πρώτη γενιά που μιλά ανοιχτά γι’ αυτό.
Η πρώην πρώτη Κυρία των ΗΠΑ, Μισέλ Ομπάμα, μίλησε πρόσφατα για το πώς χρησιμοποιεί την ψυχοθεραπεία για να προσαρμοστεί στη νέα φάση ζωής μετά την «απογείωση» των θυγατέρων της. Ο διάσημος σεφ Γκόρντον Ράμσεϊ παραδέχτηκε ότι ήταν τόσο λυπημένος όταν ο γιος του έφυγε για το Πανεπιστήμιο, που μπήκε στο δωμάτιό του και φόρεσε ένα από τα εσώρουχά του.
Η ειλικρινής αυτή παραδοχή του Ράμσεϊ καταρρίπτει και τον μύθο ότι μόνο οι μητέρες είναι συναισθηματικά φορτισμένες όταν φεύγουν τα παιδιά. Η Βρετανίδα συγγραφέας Σήλια Ντοντ, που πρόσφατα οροχώρησε σε νέα ενημερωμένη έκδοση του βιβλίου της Empty Nest: How to Survive and Stay Close to Your Adult Child (Η «άδεια φωλιά»: Πώς να επιβιώσετε και να μείνετε κοντά στο ενήλικο παιδί σας») μου είπε ότι οι πατέρες συχνά φαίνονται ότι διαχειρίζονται καλά τη μετάβαση, αλλά ίσως να υποφέρουν περισσότερο από όλους.
«Νόμιζα ότι ο άντρας μου ήταν ένας άκαρδος μπάσταρδος», θυμήθηκε ότι ένιωσε όταν έφυγε ο μεγαλύτερος γιος της από το σπίτι. «Έλεγε, “Είναι υπέροχο, θα περάσουν τέλεια”, ενώ στην πραγματικότητα ήταν τόσο λυπημένος όσο κι εγώ. Πιστεύω ότι πολλοί άντρες δεν νιώθουν ότι υπάρχει “χώρος” για να εκφράσουν πώς νιώθουν, γιατί πρέπει να στηρίζουν τη σύντροφό τους και τα παιδιά».
Το να κατανοούμε πώς επηρεάζονται οι πατέρες δεν μειώνει καθόλου τη βαθιά σύνδεση μεταξύ μητέρων και παιδιών — έναν δεσμό που (συνήθως) δημιουργείται ήδη από την εγκυμοσύνη.
Άλλοι γονείς μου έχουν πει να περιμένω (να βιώσω) ένα μείγμα συναισθημάτων, αλλά αναμφίβολα το κυρίαρχο αμέσως μετά την αναχώρηση των παιδιών θα είναι το αίσθημα απώλειας. Όπως αστειεύτηκε ο κωμικός Τζιμ Γκάφιγκαν: «Όταν οι κάτοικοι της “άδειας φωλιάς” μιλούν για τους εφήβους, πάντα ακούγονται σαν να περιγράφουν τυφώνα: ‘Νομίζαμε ότι ήμασταν προετοιμασμένοι· τα χάσαμε όλα!”»
Η Μαντόνα δεν ήταν τόσο δραματική όταν μίλησε για την αποχώρηση της κόρης της Λούρδης, αλλά την παρομοίασε με την απώλεια του ενός μπράτσου της. Κι όταν συμβιβαστείς με αυτό, συχνά έρχεται και μια κρίση ταυτότητας.
Όπως γράφει η Ντοντ στο The Empty Nest, «Για μένα, ήταν προφανές ότι το να αποχωριστείς ένα παιδί που ήταν το κέντρο της ζωής σου για πάνω από είκοσι χρόνια είναι μια πολύ μεγάλη υπόθεση. Κι όμως, ενώ οι νέοι γονείς κατακλύζονται από συμβουλές, οι γονείς στην “άδεια φωλιά” μένουν να τα βγάλουν πέρα μόνοι τους σε ίσως την πιο δύσκολη φάση της γονεϊκότητας».
Κι όπως προσθέτει: «Είναι το άλλο άκρο της συναισθηματικής έκρηξης που βιώνουν οι νέοι γονείς με τη γέννηση του πρώτου τους παιδιού. Η επιστροφή σε μια ζωή χωρίς παιδιά — ενώ παραμένεις γονέας — απαιτεί μια νέα, βαθιά αναπροσαρμογή της ταυτότητάς σου και της θέσης σου στον κόσμο».
Από την εποχή των γονιών μας, έχει συντελεστεί μια επανάσταση στην οικογενειακή ζωή. Η Ντοντ παρατηρεί ότι πολλοί γονείς σήμερα έχουν πολύ στενότερες σχέσεις με τα παιδιά τους απ’ ό,τι οι ίδιοι είχαν με τους δικούς τους γονείς. Είναι πιο εμπλεκόμενοι στη ζωή τους, και μερικοί θέλουν ακόμα και να είναι φίλοι τους.
Είμαι απίστευτα περήφανος για τους γιους μου και ενθουσιασμένος για το μέλλον τους. Όσο δύσκολο κι αν είναι να τους αφήσουμε να φύγουν, αναγνωρίζω ότι είναι σημαντικό να αλλάξει η δυναμική της οικογένειάς μας. Ξέρουν ότι θα είμαστε πάντα εδώ αν μας χρειαστούν — αλλά δεν σκοπεύουμε να τους ελέγχουμε καθημερινά.
Ίσως η μεγαλύτερη ανησυχία είναι το αυξανόμενο ποσοστό διαζυγίων μεταξύ ζευγαριών σε «άδεια φωλιά». Σε ένα πρόσφατο ταξίδι μου στο Λονδίνο, κάποιοι φίλοι μου ανέφεραν πόσοι από τους γνωστούς μας είχαν πρόσφατα χωρίσει. Αν και ατεκμηρίωτο, φαινόταν ανησυχητικά συχνό.
Γιατί ακόμα και ζευγάρια που φαίνονται ότι έχουν πυλώνες σταθερότητας να αντιμετωπίζουν προβλήματα όταν μένουν μόνοι; «Είναι δύσκολο να φανταστείς τη ζωή μόνο με τον/την σύντροφό σου», γράφει η Ντοντ, «και είναι φυσικό να αναρωτιέσαι για τι πράγμα θα μιλάτε».
“Μια μητέρα το συνόψισε: «Ξαφνικά μένετε οι δυο σας και κοιτιέστε, και συνειδητοποιείτε ότι δεν έχετε δώσει πραγματική προσοχή ο ένας στον άλλο εδώ και χρόνια».
Θέλω τα παιδιά μου να πετύχουν και να βρουν την ανεξαρτησία τους — το απόλυτο όνειρο κάθε γονιού είναι να δει τα παιδιά του να πετούν ψηλά. Παράλληλα, κι εκείνα φαίνεται να αντιλαμβάνονται το κενό που θα αφήσουν — μας έχουν ρωτήσει περισσότερες από μία φορές αν θα είμαστε καλά όταν φεύγουν. Αυτό το επίπεδο συναισθηματικής ωριμότητας μου δείχνει πως θα τα καταφέρουν μια χαρά μόνα τους.
Έχοντας σκεφτεί αυτή τη μετάβαση για χρόνια, πλέον δεν τη φοβάμαι — αντίθετα, μαθαίνω να την «αγκαλιάζω». Ο προγραμματισμός και η προετοιμασία είναι σημαντικά, όπως και η σωστή νοοτροπία — δεν πρέπει να “γεμίσουμε ένα κενό” αλλά να βρούμε έναν νέο σκοπό.
Τα ραντεβού επανήλθαν ήδη στο ημερολόγιο, και η σύζυγός μου ανυπομονεί να αφοσιωθεί στην καλλιτεχνική της καριέρα. Ο δικός μου δημιουργικός χώρος είναι ο κήπος, οπότε επιτέλους τα φυτά θα έχουν τη φροντίδα που τους αξίζει, και είμαι ένα βήμα πιο κοντά στο να αποκτήσω τις κυψέλες μελισσών που πάντα ονειρευόμουν. Για τους επόμενους μήνες έχουμε αγοράσει εισιτήρια για περιηγήσεις φαντασμάτων, παραστάσεις, ακόμα και μια συναυλία στον Καναδά — που ακούγεται πολύ ροκ.
Η συχνά αναφερόμενη ερμηνεία ότι το κινεζικό σύμβολο για την κρίση σημαίνει ταυτόχρονα «κίνδυνος» και «ευκαιρία» ίσως να μην είναι απόλυτα ακριβής, αλλά επιλέγω να το πιστέψω σε αυτή τη φάση της ζωής μου.
Δεν είναι μόνο τα παιδιά μας που αποκτούν την ανεξαρτησία τους· είμαστε κι εμείς πρόκειται να την ξαναβρούμε.
ΠΗΓΗ: Cnn.com
