Φαίνεται πως έχουμε φτάσει στο απόγειο της κουλτούρας με άνδρες να παθαίνουν εκρήξεις θυμού, όπου κι αν κοιτάξεις. Είτε πληκτρολογούν συχνά μηνύματα με κεφαλαία, είτε αφρίζουν από οργή στην οδήγηση, είτε γρονθοκοπούν επιθετικά τον τοίχο από γυψοσανίδα στο σπίτι σου, οι άνδρες μοιάζουν πιο θυμωμένοι από ποτέ. Με μια πολιτισμική νοοτροπία τύπου «boys will be boys» που δίνει συγχωροχάρτι στην κακή συμπεριφορά μέχρι και τα τελευταία τους χρόνια, είναι δύσκολο να ξέρεις πότε ή αν θα τελειώσουν ποτέ αυτά τα καμώματa.
Θα σε έκανε να νιώσεις καλύτερα αν ήξερες ότι υπάρχει όχι μόνο μια πιθανή ιατρική αιτία, αλλά και μια αποδεκτή ονομασία συνδρόμου για αυτόν τον τρόπο που πολλοί άνδρες αλληλεπιδρούν με τον κόσμο;
Ίσως όχι, αλλά ο όρος «σύνδρομο ευερέθιστου άνδρα» πράγματι υπάρχει και στις δύο δεκαετίες από τότε που επινοήθηκε, έχει γίνει αποδεκτός σε ιατρικούς και ψυχολογικούς κύκλους. Παρότι, δεν αποτελεί κλινική διάγνωση, οι ειδικοί λένε ότι περιγράφει με ακρίβεια ένα σύμπλεγμα συμπτωμάτων που εμφανίζεται συχνά σε ηλικιωμένους άνδρες.
Μαζί με τον όρο «ανδρόπαυση», που αναφέρεται στη «γυναικεία εμμηνόπαυση» των ανδρών, αποτελεί χρήσιμο συντομογραφικό τρόπο για να περιγράψουμε τι συμβαίνει στους άνδρες μέσω της σταδιακής πτώσης της τεστοστερόνης και των ορμονικών αλλαγών, δηλώνει ο dr. Justin Houman, επίκουρος καθηγητής ουρολογίας στο Cedars-Sinai Medical Center».
Σύμφωνα με τον Houman, τα πιο συχνά συμπτώματα είναι:
- Αλλαγές διάθεσης, όπως ευερεθιστότητα, μειωμένο κίνητρο και αισθήματα κατάθλιψης
- Γνωστικές αλλαγές, όπως δυσκολία συγκέντρωσης ή κενά μνήμης
- Χαμηλή ενέργεια και κόπωση που δεν εξηγείται μόνο από κακό ύπνο
- Μειωμένη λίμπιντο και λιγότερες αυτόματες στύσεις
- Απώλεια μυϊκής μάζας και δύναμης παρά την τακτική άσκηση
- Αυξημένο σωματικό λίπος, ιδιαίτερα γύρω από τη μέση
- Διαταραχές ύπνου, όπως αϋπνία ή κακής ποιότητας ανάπαυση
Αυτά τα συμπτώματα δεν εμφανίζονται από τη μια μέρα στην άλλη, είπε. «Η ορμονική πτώση στους άνδρες είναι σταδιακή: τα επίπεδα τεστοστερόνης κορυφώνονται στα τέλη της εφηβείας έως τις αρχές της δεκαετίας των 20, παραμένουν σχετικά σταθερά στη δεκαετία των 30 και αρχίζουν να μειώνονται περίπου κατά 1% ετησίως μετά τα 40. Οι περισσότεροι άνδρες αρχίζουν να παρατηρούν συμπτώματα όπως τα παραπάνω μεταξύ 40 και 60 ετών, αν και ο τρόπος ζωής, οι χρόνιες παθήσεις και η γενετική μπορούν να επιταχύνουν ή να καθυστερήσουν την έναρξη».
Πώς φτάσαμε εδώ
Ο όρος «Σύνδρομο Ευερέθιστου Άνδρα» (IMS) επινοήθηκε το 2001 από τον Dr. Gerald Lincoln, έναν Σκωτσέζο επιστήμονα γνωστό για το έργο του στην ενδοκρινολογία και την αναπαραγωγική βιολογία. Μελετούσε τα επίπεδα τεστοστερόνης σε πρόβατα όταν παρατήρησε συσχέτιση μεταξύ της πτώσης της τεστοστερόνης και της αυξημένης ευερεθιστότητας και επιθετικότητας σε κριάρια μετά την περίοδο ζευγαρώματος. Διαπίστωσε παρόμοιες συμπεριφορές και σε άλλα αρσενικά όταν μειώνονταν τα επίπεδα τεστοστερόνης, εντοπίζοντας τελικά το σύνδρομο σε κόκκινα ελάφια, ταράνδους και ακόμη και ινδικούς ελέφαντες.
Καθώς περνούσαν τα χρόνια, ο όρος υιοθετήθηκε από ψυχολόγους και ειδικούς στην ανδρική υγεία για να περιγράψει παρόμοια συναισθηματικά και συμπεριφορικά μοτίβα που παρατηρούσαν σε άνδρες, ιδίως σε σχέση με την ηλικιακά σχετιζόμενη πτώση τεστοστερόνης ή με ορμονικές μεταβολές που προκαλούνται από στρες.
Ο ψυχοθεραπευτής και συγγραφέας dr. Jed Diamond έχει γράψει τα βιβλία «Irritable Male Syndrome» και «Mister Mean: Saving Your Relationship From The Irritable Male Syndrome». Περιέγραψε το IMS ως εξής: «Πρόκειται για μια κατάσταση υπερευαισθησίας, άγχους, απογοήτευσης και θυμού που εμφανίζεται στους άνδρες και συνδέεται με βιοχημικές αλλαγές, ορμονικές διακυμάνσεις, στρες και απώλεια της ανδρικής ταυτότητας. Παρότι, πράγματι εμφανίζεται συνήθως σε άνδρες αργότερα στη ζωή, έχω δει και άνδρες στα 20 ή στα 30 τους, με κακή διατροφή, υψηλό στρες και άλλους παράγοντες, να βιώνουν επίσης IMS».
Οσους το έχουν όσο και σε όσους τους αγαπούν», λέει ο coaching psychologist, James Davis. «Οι ορμονικές αλλαγές της εμμηνόπαυσης στις γυναίκες συμβαίνουν σε ένα σχετικά στενό χρονικό παράθυρο, αλλά με την ηλικιακά σχετιζόμενη πτώση της τεστοστερόνης μπορεί να είναι περισσότερο ένα “αργό στάξιμο” παρά μια ξαφνική στιγμή. Αυτό σημαίνει ότι τα συμπτώματα συχνά αποδίδονται λανθασμένα στη γήρανση, το στρες ή έναν συνδυασμό και των δύο».
Ενώ οι ορμονικές αλλαγές μπορεί να «εκκινήσουν» το IMS, άλλοι παράγοντες μπορούν επίσης να παίξουν ρόλο, λέει ο Davis. «Αυτές οι ορμονικές αλλαγές κάνουν τους άνδρες πιο αγχώδεις, κάτι που με τη σειρά του μπορεί να οδηγήσει σε ευερεθιστότητα. Μπορεί να υπάρξει μια κρίση αυτοταυτότητας που πηγάζει από την πτώση της σωματικής απόδοσης, την απώλεια μυϊκής μάζας και τη μειωμένη λίμπιντο. Όταν προσθέσεις τα στρεσογόνα της διαχείρισης καριέρας, οικονομικών και σχέσεων, συν την κατάσταση του κόσμου γενικότερα, βλέπεις ότι πολλοί παράγοντες θα μπορούσαν να κάνουν έναν άνδρα πιο ευέξαπτο. Ύστερα πρόσθεσε τον διακεκομμένο ύπνο, την έλλειψη εμπειρίας ή πλαισίου για την έκφραση ευαλωτότητας ή προβλημάτων και την αυξανόμενη κοινωνική απομόνωση, και μπορείς να δεις πώς πολλαπλοί παράγοντες συσσωρεύονται και επηρεάζουν το άτομο».
Η εμπειρία ενός άνδρα
Ο Israel Cassol είναι podcaster που άρχισε να προσπαθεί να ευαισθητοποιήσει για την «ανδρική εμμηνόπαυση» αφού διαγνώστηκε με την κατάσταση λίγο μετά τα 40. Δήλωσε στη New York Post: «Ήμουν διστακτικός να μοιραστώ τόσο προσωπικές λεπτομέρειες της ζωής μου, αλλά έπρεπε να μάθω αν αυτό ήταν ένα ζήτημα που αντιμετώπιζαν και άλλοι. Δεν μπορούσα να πιστέψω την ανταπόκριση που έλαβα από άνδρες που περιέγραφαν παρόμοια συμπτώματα με αυτά που είχα υποστεί».
Τις μέρες αυτές, συνεχίζει να προωθεί ζητήματα ανδρικής υγείας, δίνοντας την εξής συμβουλή στο HuffPost: «Οι άνδρες δεν πρέπει να το βλέπουν ως αδυναμία ή κάτι ντροπιαστικό. Είναι ένα φυσικό κομμάτι της ζωής για πολλούς, και το να μιλάμε γι’ αυτό βοηθά να σπάσει το στίγμα γύρω από τη συναισθηματική υγεία των ανδρών. Όσο νωρίτερα αναγνωρίσουμε τι συμβαίνει, τόσο νωρίτερα μπορούμε να κάνουμε βήματα για να βελτιώσουμε τα πράγματα. Αυτό κάνει τεράστια διαφορά όχι μόνο για τους άνδρες, αλλά και για τις οικογένειες και τις σχέσεις τους».
Υποψιάζεσαι ότι μπορεί να έχεις IMS; Να τι να κάνεις
Ο dr. Diamond λέει ότι το πρώτο βήμα πρέπει να είναι ένα ραντεβού με γιατρό: «Θα έλεγα ότι κάθε άνδρας άνω των 45 που βιώνει σταθερά αυτά τα συμπτώματα θα πρέπει να δει τον γιατρό του για μια εξέταση αίματος ώστε να ελέγξει τα επίπεδα τεστοστερόνης».
Και τι γίνεται αν αυτά τα επίπεδα είναι χαμηλά;
«Υπάρχουν αποτελεσματικές αλλαγές στον τρόπο ζωής που μπορούν να κάνουν οι άνδρες για να αυξήσουν φυσικά τα επίπεδα, και υπάρχει επίσης η επιλογή της θεραπείας υποκατάστασης τεστοστερόνης, κάτι που απαιτεί προσεκτική εξέταση», καταλήγει ο Davis.
ΠΗΓΗ: HuffingtonpostUS-Julia Kendrick
