Παρά τις ραγδαίες προόδους της τεχνητής νοημοσύνης τα τελευταία χρόνια, ο ταπεινός ανθρώπινος εγκέφαλος εξακολουθεί να έχει το προβάδισμα έναντι των υπολογιστών όσον αφορά την ικανότητά του να μεταφέρει δεξιότητες και να μαθαίνει σε διάφορες εργασίες. Οπως αναφέρει σε πρόσφατο άρθρο του το sciencealert, μια νέα μελέτη αποκαλύπτει πώς πιθανότατα μπορεί να συμβεί αυτό.
Οι ερευνητές με επικεφαλείς τα μέλη μιας ομάδας από το Πανεπιστήμιο του Πρίνστον, δεν έκαναν στην πραγματικότητα δοκιμές σε ανθρώπους, αλλά χρησιμοποίησαν ζώα που είναι πολύ κοντά σε εμάς όσον αφορά τη βιολογία και τη λειτουργία του εγκεφάλου: Τον Μακάκο Ρέζους (σ.σ. ο Rhesus Macaque είναι ένα ευφυές, μεσαίου μεγέθους πρωτεύον θηλαστικό – πίθηκος – που ζει κυρίως στην Ασία, έχει καφέ/γκρι τρίχωμα, είναι εξαιρετικά προσαρμοστικό σε διαφορετικά περιβάλλοντα και είναι πολύ σημαντικό στη βιοϊατρική έρευνα λόγω της μεγάλης γενετικής ομοιότητάς του με τον άνθρωπο),
Οι πίθηκοι αυτοί κλήθηκαν να αναγνωρίσουν σχήματα και χρώματα σε μια οθόνη και να κοιτάξουν προς συγκεκριμένες κατευθύνσεις για να δώσουν τις απαντήσεις τους. Ενώ συνέβαινε αυτό, χρησιμοποιήθηκαν εγκεφαλικές σαρώσεις για να ελεγχθούν αλληλεπικαλυπτόμενα μοτίβα και κοινές περιοχές δραστηριότητας στον εγκέφαλο των ζώων.
Αυτές οι σαρώσεις έδειξαν ότι οι εγκέφαλοι των πιθήκων χρησιμοποιούσαν διαφορετικά μπλοκ νευρώνων – «γνωστικά Lego», σύμφωνα με τα λόγια των ερευνητών – σε όλες τις εργασίες. Τα υπάρχοντα μπλοκ μπορούν να επαναπροσδιοριστούν και να επανασυνδυαστούν σε νέες εργασίες, δείχνοντας μια νευρωνική ευελιξία με την οποία δεν μπορούν να ανταγωνιστούν ούτε τα καλύτερα μοντέλα τεχνητής νοημοσύνης.
«Τα σύγχρονα μοντέλα τεχνητής νοημοσύνης μπορούν να φτάσουν σε ανθρώπινες ή και υπεράνθρωπες επιδόσεις σε μεμονωμένες εργασίες», λέει ο νευροεπιστήμονας Τιμ Μπούσμαν από το Πανεπιστήμιο Princeton. «Αλλά δυσκολεύονται να μάθουν και να εκτελέσουν πολλές διαφορετικές εργασίες».
Τι είναι αυτό που κάνει ευέλικτο τον εγκέφαλο; Το ότι μπορεί να επαναχρησιμοποιεί στοιχεία της νόησης σε πολλές διαφορετικές εργασίες. Συνδέοντας αυτά τα «γνωστικά Lego», ο εγκέφαλος είναι σε θέση να κατασκευάσει νέες εργασίες.
Τα «γνωστικά Lego» που εντόπισαν οι ερευνητές ήταν συγκεντρωμένα στον προμετωπιαίο φλοιό του εγκεφάλου. Η περιοχή αυτή συνδέεται με την ανώτερη νόηση – επίλυση προβλημάτων, σχεδιασμό, λήψη αποφάσεων – και φαίνεται να παίζει σημαντικό ρόλο στη γνωστική ευελιξία. Ο Μπούσμαν, μάλιστα, ανέφερε ότι σκέφεται ένα γνωστικό μπλοκ σαν μια λειτουργία σε ένα πρόγραμμα υπολογιστή.
Περαιτέρω, σύμφωνα πάντα με το ίδιο άρθρο, οι ερευνητές προτείνουν ότι τα ευρήματά τους θα μπορούσαν να βοηθήσουν στην εκπαίδευση της τεχνητής νοημοσύνης ώστε να είναι πιο προσαρμοστική σε νέες εργασίες. Το έργο τους θα μπορούσε επίσης να είναι χρήσιμο στην ανάπτυξη θεραπειών για νευρολογικές και ψυχιατρικές διαταραχές, όπου οι άνθρωποι δυσκολεύονται να εφαρμόσουν δεξιότητες σε νέα περιβάλλοντα.
Προς το παρόν, αυτά τα «γνωστικά Lego» δείχνουν, σε ένα θεμελιώδες επίπεδο, πώς οι εγκέφαλοί μας είναι πιο ευέλικτοι και προσαρμοστικοί από τα μοντέλα τεχνητής νοημοσύνης, τα οποία παρουσιάζουν τη λεγόμενη καταστροφική λήθη: μια αδυναμία που σημαίνει ότι τα νευρωνικά δίκτυα δεν μπορούν να μάθουν διαδοχικές εργασίες χωρίς να ξεχάσουν πώς να εκτελέσουν την τελευταία εργασία στην οποία εκπαιδεύτηκαν.
Συνθετικότητα, το σημείο υπεροχής του ανθρώπου απέναντι στην ΑΙ
Οπως αναφέρει σε άρθρο του το scitechdaily.com, οι άνθρωποι συχνά μαθαίνουν κάτι καινούργιο βασιζόμενοι σε σχετικές ικανότητες που ήδη έχουν. Κάποιος που ξέρει πώς να συντηρεί ένα ποδήλατο, για παράδειγμα, μπορεί να βρει την επισκευή μοτοσικλέτας πιο εύκολη στην εκμάθηση. Οι επιστήμονες αναφέρουν αυτή τη διαδικασία συναρμολόγησης νέων δεξιοτήτων από απλούστερες, υπάρχουσες ως συνθετικότητα.
«Αν γνωρίζετε ήδη πώς να ψήνετε ψωμί, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε αυτή την ικανότητα για να ψήσετε ένα κέικ χωρίς να ξαναμάθετε πώς να ψήνετε από την αρχή», δηλώνει η Σίνα Ταφάζολι, Ph.D., μεταδιδακτορική ερευνήτρια στο εργαστήριο του Μπούσμαν στο Πρίνστον και επικεφαλής συγγραφέας της νέας μελέτης. «Επαναχρησιμοποιείτε τις υπάρχουσες δεξιότητες -χρησιμοποιώντας έναν φούρνο, μετρώντας τα συστατικά, ζυμώνοντας τη ζύμη- και τις συνδυάζετε με νέες, όπως το χτύπημα της ζύμης και την παρασκευή γλάσου, για να δημιουργήσετε κάτι εντελώς διαφορετικό».
Παρόλο που η συνθετικότητα θεωρείται κεντρική για την ανθρώπινη ευελιξία, τα στοιχεία για το πώς την πραγματοποιεί ο εγκέφαλος είναι περιορισμένα και μερικές φορές ασυνεπή.
Η έρευνα δημοσιεύτηκε στο: Nature.
Με πληροφορίες από: sciencealert.com , scitechdaily.com
