Από το βρεγμένο πουκάμισο του Κόλιν Φερθ στο Περηφάνια και Προκατάληψη μέχρι την στολή σαφάρι της Μέριλ Στριπ στο Πέρα από την Αφρική, τα κοστούμια της Cosprop καθιέρωσαν έναν νέο πήχη κινηματογραφικού ρεαλισμού. Όταν ο ενδυματολόγος Τζον Μπράιτ ίδρυσε την Cosprop το 1965, στόχος του ήταν να δώσει στα ρούχα του σινεμά και της τηλεόρασης «μεγαλύτερο ρεαλισμό» απ’ όσο είχαν συνηθίσει οι θεατές. «Αν το απόθεμα είναι όσο πιο αληθινό γίνεται, γίνεται και καθολικό», λέει. «Η αλήθεια είναι αλήθεια για όλες τις εποχές».
Στα 60 χρόνια που ακολούθησαν, αυτή η απλή αρχή γέννησε μερικά από τα πιο εμβληματικά κοστούμια: το ρετζένσι πουκάμισο που, όταν βράχηκε, έκανε τον Φερθ στιγμιαίο είδωλο στο Περηφάνια και Προκατάληψη(1995), τα safari looks της Στριπ στο Πέρα από την Αφρική (1985), που ενέπνευσαν αμέτρητες πασαρέλες υψηλής ραπτικής και το σκόπιμα «ταλαιπωρημένο» κοστούμι του Τζόνι Ντεπ στους Πειρατές της Καραϊβικής(1720s), τόσο πειστικά λερωμένο που σχεδόν τo μυρίζεις μέσα από την οθόνη.
Πίσω από αυτά τα ρούχα βρίσκεται εξονυχιστική έρευνα και δουλειά από άρτια εκπαιδευμένους τεχνίτες, με υλικά και τεχνικές πιστές στην εποχή, ώστε να επιτυγχάνεται κινηματογραφική αυθεντικότητα.
Όλα αυτά και δεκάδες ακόμη, παρουσιάζονται στο Fashion and Textile Museum του νότιου Λονδίνου, στην έκθεση Costume Couture, μια μεγάλη αναδρομή που γιορτάζει έξι δεκαετίες της πρωτοποριακής δουλειάς του Μπράιτ και της Cosprop. «Οι κινηματογραφιστές ζητούσαν περισσότερο ρεαλισμό, η Cosprop τους τον πρόσφερε», σημειώνει ο ιστορικός κινηματογράφου και επιμελητής της έκθεσης, Κιθ Λόντγουικ. «Έδωσε στους ηθοποιούς τη δυνατότητα να μεταμορφώνονται πλήρως».
Η Costume Couture διατρέχει όλη την ιστορία της Cosprop και φωτίζει τις πολυάριθμες βραβευμένες με Όσκαρ συνεργασίες της, όπως τα A Room With a View (1985), Howards End (1992) και Little Women (2019). Ο Μπράιτ τονίζει ότι το εύρος της έκθεσης επιτρέπει στις διαφορετικές γενιές τεχνιτών να ξαναθυμηθούν τις παραγωγές που τους οδήγησαν στον σχεδιασμό κοστουμιών. «Οι νεότερες στο εργαστήριο νοσταλγούν το The House of Eliott των ’90s, ενώ οι πενηντάρηδες έχουν ως σημείο αναφοράς το A Room With a View. Είναι όμορφο να βλέπεις κάθε γενιά να συνδέεται με διαφορετικές όψεις».
Κεντρική αρχή της Cosprop είναι ότι φτιάχνει ρούχα, όχι «κοστούμια». «Η Cosprop δεν κάνει Bridgerton αυτό είναι καθαρά “κοστούμι”: η ένταση, τα χρώματα, τα σχήματα και τα στιλ είναι διογκωμένα και δεν αντιστοιχούν πραγματικά στην περίοδο της Αντιβασιλείας», εξηγεί ο Λόντγουικ. «Η Cosprop επικεντρώνεται σε ρούχα που έχουν ακρίβεια σε σχέση με τον τόπο και τον χρόνο, γι’ αυτό και κάτι όπως το A Room With a View, που γυρίστηκε πριν από 40 χρόνια, δεν έχει “παλιώσει”: Οι ηθοποιοί φορούν αυθεντική μόδα του 1906.»
Η Costume Couture είναι και φόρος τιμής στην αφοσίωση της ομάδας: Κάποια εκθέματα, όπως ένα πολυστρωματικό φόρεμα του 1860 από τη διασκευή του Netflix για το 2025, The Leopard ράφτηκαν για κομπάρσους και ίσως να φάνηκαν στο φόντο μόνο για κλάσματα δευτερολέπτου. «Είναι η διαρκής αναζήτηση της αλήθειας να προσφέρουμε στο κοινό ένα παράθυρο σε έναν άλλο χρόνο», λέει ο Μπράιτ. «Αν κάτι υποτίθεται ότι είναι του 1800, θέλουμε να είναι σωστo, εκτός αν μιλάμε για σειρές όπως το Bridgerton, που παίζουν με τα ρούχα και την εποχή. Στα περισσότερα δράματα, η βάση πρέπει να είναι η πραγματικότητα».
Πολλές από τις τεχνικές που εφαρμόζει το προσωπικό της Cosprop σπανίζουν σήμερα, εκτός ίσως από τα ατελιέ υψηλής ραπτικής όπως της Chanel και της Dior. Για τον Μπράιτ, η διατήρησή τους είναι κρίσιμη σε μια εποχή φθηνής μηχανοποίησης: «Το παρελθόν είναι το θεμέλιο του μέλλοντος, χρειάζεται ένα νήμα που μας ενώνει από τότε μέχρι τώρα». Παράδειγμα, ένα περίτεχνα κεντημένο φόρεμα-γοργόνα με χάντρες από την ταινία του The Underwater Film: «Συμπυκνώνει την παλιά τέχνη, δοσμένη με έναν λίγο νέο τρόπο. Πάντα πιστεύω ότι το παρελθόν μάς δείχνει τι μπορούμε ή οφείλουμε να κάνουμε στο μέλλον».
Ο Λόντγουικ προσθέτει ότι πλήθος δεξιοτήτων από μεταποιήσεις και ραφή μέχρι καπελοποιία έχουν χαθεί, και η Cosprop τις κρατά ζωντανές, εφαρμόζοντάς τες σε κάθε πρότζεκτ, από το Elizabeth μέχρι το Game of Thrones και το Peaky Blinders. Η σχετική ιστορική ακρίβεια των ενδυμάτων, χάρη στα υλικά και τις τεχνικές της εποχής, κάνει εύκολο να ξεχάσει κανείς πως τα ρούχα της έκθεσης δεν είναι «παλιά», απλώς φαίνονται έτσι. Με το μεγάλο αρχείο ιστορικών ενδυμάτων του Μπράιτ, οι τεχνίτες μελετούν από κοντά τη δομή και τον σχεδιασμό, ώστε οι ανακατασκευές να είναι τόσο πειστικές που «να μην ξεχωρίζεις το πρωτότυπο», όπως λέει.
Παρότι τα δράματα εποχής δεν κυριαρχούν όπως στα ’80s και ’90s, η ζήτηση για τη δουλειά της Cosprop παραμένει. «Τα γούστα του κοινού αλλάζουν, υπάρχει παλίρροια και άμπωτη. Μπορεί να υπάρξει κόπωση, αλλά αυτή τη στιγμή ετοιμάζονται νέα Pride and Prejudice, Sense and Sensibility και Age of Innocence», σημειώνει. «Ίσως σε ταραγμένους καιρούς να χρειαζόμαστε τέτοια δράματα για να επιστρέφουμε, έστω για λίγο σε εποχές που φαντάζουν καλύτερες».
Info
Εως 8 Μαρτίου 2026
ΠΗΓΗ: The Guardian
