Αν, πράγματι, κάθε προορισμός μας δίνει «τ’ ωραίο ταξίδι», αξίζει να απολαύσουμε με σταθμούς τη διαδρομή προς το μικρό παραθαλάσσιο χωριό, Σύβοτα, του νομού Θεσπρωτίας, με τα καταγάλανα νερά, τις υπέροχες παραλίες και τα μικρά νησάκια που εξερευνώνται δια θαλάσσης.
Στάση πρώτη: Πορθμείο Ρίου Αντιρρίου
Σα βγει κανείς στο δρόμο για τα Σύβοτα, λοιπόν, και πρέπει να διασχίσει τον Κορινθιακό, καταρχάς μια καλή ιδέα είναι να επιλέξει να κάνει το ταξίδι Ρίο – Αντίρριο χρησιμοποιώντας το ferry boat. Θα απολαύσει μια μικρή (περίπου 20 λεπτά) αλλά σίγουρα ειδυλλιακή διαδρομή στις «ράγες» παλαιότερων εποχών όταν η πλωτή διέλευση ήταν ο μοναδικός τρόπος να βρεθεί κανείς από την Πελοπόννησο στη Στερεά.
Καθώς το ferry γλιστρά από τη μια αποβάθρα στην άλλη, η θέα της καλωδιωτής γέφυρας «Χαρίλαος Τρικούπης», πραγματικά εντυπωσιακή, δεσπόζει από ασυνήθιστες «γωνίες» στον επιβάτη. Αξίζει να αφιερώσει κανείς χρόνο στο κατάστρωμα του πλοίου που συνδέει το στενό θαλάσσιο πέρασμα για να απολαύσει ένα κατασκευαστικό και τεχνολογικό επίτευγμα – που εγκαινιάστηκε στις 7 Αυγούστου του 2004, μια εβδομάδα πριν από την τελετή έναρξης των Ολυμπιακών Αγώνων 2004 στην Αθήνας – που οπωσδήποτε συνετέλεσε στην ανάπτυξη της Δυτικής Ελλάδας. (Αξίζει να σημειωθεί ότι η διέλευση από τη γέφυρα «Χαρίλαος Τρικούπης» κοστίζει πάνω από 15 ευρώ, ενώ ο κόστος μεταφοράς ενός αυτοκινήτου είναι μικρότερο του μισού, δηλαδή 7 ευρώ).
Για την ιστορία, στις 9/10/1946 ξεκινά η πορθμειακή σύνδεση με φέρι-μποτ Ρίου-Αντιρρίου, που διευκολύνει τις οδικές μεταφορές, οι οποίες μεταπολεμικά αυξάνονται και σταδιακά κυριαρχούν σε όλη την χώρα όπως αναφέρεται στην έκθεση φωτογραφιών του Robert McCabe «Η Ελλάδα μετά τον πόλεμο. Τα χρόνια της ελπίδας» που φιλοξενείται στο γειτονικό Αρχαιολογικό Μουσείο Πατρών (μέχρι τον Οκτώβριο του 2025). Παρά την ύπαρξη της γέφυρας, το πλοίο Ρίον-Αντίριον παραμένει ένα ιστορικό κομμάτι των θαλάσσιων μεταφορών της Ελλάδας και συνεχίζει να προσφέρει ένα νοσταλγικό και γραφικό ταξίδι στον Κόλπο της Κορίνθου.
Στάση δεύτερη: Κήπος των Ηρώων στο Μεσολόγγι
Αν ο χρόνος το επιτρέπει, στον δρόμο προς τον τόπο της Ηπείρου επιβάλλεται μια στάση στο Μεσολόγγι όπου το 2026 θα γιορταστούν τα 200 χρόνια από την Εξοδο, κορυφαίο τραγικό γεγονός που καθόρισε την πορεία της Ελληνικής Επανάστασης. Τοπόσημο της Ιερής Πόλης του Μεσολογγίου, ο Κήπος των Ηρώων που από τον περασμένο Μάιο εντάχθηκε στο Ευρωπαϊκό Δίκτυο Ιστορικών Κήπων, μία από τις πιστοποιημένες πολιτιστικές διαδρομές του Συμβουλίου της Ευρώπης. Πρόκειται για μια σημαντική έκταση που βρίσκεται εσωτερικά του τείχους της πόλης, η οποία χρησιμοποιήθηκε ως κοιμητήριο στα χρόνια των Πολιορκιών (1822 – 1826) κατά τη διάρκεια της Ελληνικής Επανάστασης. Η ιδέα της δημιουργίας ενός κήπου αφιερωμένου στη μνήμη των προμάχων του Μεσολογγίου ανήκει στον πρώτο Κυβερνήτη της Ελλάδας Ιωάννη Καποδίστρια.
Σιωπηλός κι έρημος μέσα στην κάψα του μεσημεριού, διάσπαρτος από μνημεία, κάποια σε σκαλωσιές, που ανεγέρθηκαν κατά καιρούς, αφιερωμένα σε εξέχουσες στρατιωτικές και πολιτικές προσωπικότητες της εποχής, Έλληνες και Φιλέλληνες, ο Κήπος μοιάζει να διψά για την ολοκλήρωση των εργασιών αποκατάστασης που, όπως έχει ανακοινώσει το υπουργείο Πολιτισμού, προγραμματίζεται να ολοκληρωθεί το 2026.
Στάση τρίτη: Ποταμός Αχέρων
Φθάνοντας στην Πρέβεζα παίρνουμε το δρόμο προς Καναλάκι, κι από εκεί προς Γλυκή. Η τοποθεσία Πηγές του Αχέροντα απέχει 1χλμ από το χωριό Γλυκή και 2χλμ από το χωριό Βουβοπόταμος του Δήμου Πάργας. Αν υπάρχει χρόνος και διάθεση, μπορεί κανείς να παρκάρει το αυτοκίνητό του στην Γλυκή και να φτάσει πεζή έως τις Πηγές όπου περιμένουν café, καταστήματα τα οποία πωλούν διάφορα αναμνηστικά, καθώς και το πιο γευστικό καλαμπόκι στα κάρβουνα. Οσοι έχουν προηγηθεί στην εξερεύνηση μπορεί να ειδοποιήσουν ότι ο/η θαρραλέος που θα επιχειρήσει να εμβαπτισθεί στα παγωμένα (μπούζι!) νερά του ποταμού – Πύλες του Αδη θα χρειαστεί κατάλληλα παπούτσια. Ας μην ανησυχούμε, όμως. Στις Πηγές μπορούμε να τα προμηθευτούμε αν επιθυμούμε μια πιο ολοκληρωμένη εμπειρία.
Αυτό το θαύμα της φύσης σχηματίζει μία υπέροχη διαδρομή και ένα σχεδόν… απόκοσμο φαράγγι στις απολήξεις των βουνών της Παραμυθιάς και του Σουλίου . Από την Χαράδρα του Αχέροντα που ξεκινά από την γέφυρα των Σερζιανών Ιωαννίνων και καταλήγει στην τοποθεσία Σκάλα Τζαβέλαινας, ο ποταμός δημιουργεί μικρούς νερόλακκους και λίμνες, ενώ σε άλλα σημεία είναι ορμητικός, περιστοιχισμένος από μεγάλους όγκους βράχων και απότομες πλαγιές. Αποτελεί ιδανικό μέρος για rafting, ιππασία, πεζοπορία στο χαραγμένο μονοπάτι και για δραστηριότητες εναλλακτικού τουρισμού. Πράγματι, ξεκινώντας κανείς την εξερεύνηση στις όχθες του ποταμού πεζή θα βρεθεί μπροστά σε ομάδες που χαίρονται τα σπορ τα οποία προσφέρει ο ποταμός, περιπατητές, κολυμβητές και πλανόδιους με μικρή πραμάτεια διαφόρων διακοσμητικών και άλλων ειδών προς πώληση. Τόσο τα στενά και οι εκβολές του Αχέροντα όσο και η ευρύτερη περιοχή ανήκουν στο Ευρωπαϊκό Δίκτυο Προστατευόμενων περιοχών φύση 2000 (Natura 2000)
Σημαντικό: Η καλύτερη εποχή για να επισκεφτούμε τον Αχέροντα είναι την άνοιξη και το καλοκαίρι, όταν η ροή του ποταμού είναι ήρεμη και οι θερμοκρασίες είναι πιο ευχάριστες.
Στάση τέταρτη: Ονειρεμένη Πάργα, το κόσμημα του ηπειρώτικου στέμματος
Δίπλα στο Ιόνιο κύμα, «στεφανωμένη» από γαλαζοπράσινα νερά – ακόμα και στις παραλίες που βουλιάζουν από κόσμο – με τα χαρακτηριστικά γραφικά πολύχρωμα σπίτια με κεραμιδωτές στέγες να σχηματίζουν ένα τόξο στο λιμάνι της, με το πανέμορφο νησάκι της Παναγιάς στο μυχό του, κι όλα αυτά υπό την υψηλή εποπτεία του ενετικού της Κάστρου, η Πάργα είναι ένα νησί στη στεριά με Επτανήσιο αέρα κι Ηπειρώτικη ψυχή που σε αποστομώνει με την ομορφιά της. Είναι χτισμένη αμφιθεατρικά πάνω σε έναν λόφο σπαρμένο με ελαιόδεντρα. Κοιτάζει το Ιόνιο από έναν κλειστό κόλπο και χαζεύει από μακριά την ομορφιά των Παξών και των Αντίπαξων.
Μια βόλτα στο λιμάνι – απ’ όπου ξεκινούν κρουαζιέρες με σκάφη και με την πιο δημοφιλή στα γειτονικά προαναφερθέντα νησιά των Παξών κι Αντίπαξων – αποζημιώνει τον επισκέπτη για κάθε λεπτό κούρασης ενός μακρύ ταξιδιού. Το βλέμμα δεν μπορεί να μην τραβήξει η ψαρόβαρκα «Νικόλας» με … λεία μόνο για την ταβέρνα του Στέφανου, όπως διαφημίζει το λευκό πανό στην πλώρη της.
Κι όσο για τις ταβέρνες που διαλαλούν τα μενού τους κατά μήκος του λιμανιού, δεν μπορεί να μην κοντοσταθεί κανείς στον Zorbas με την εικονογραφημένη φιγούρα του κινηματογραφικού ήρωα, Αντονι Κουίν να δεσπόζει. Πως κι έτσι; «Οι ιδιοκτήτες της ταβέρνας, ανήκοντας στη διασπορά της Ολλανδίας, δούλεψαν χρόνια και με επιτυχία την ταβέρνα με αυτό το όνομα και τώρα την έφεραν στην Ελλάδα», μας λέει ο ευγενέστατος σερβιτόρος δείχοντάς μας, μάλιστα και το μενού όπου επίσης μοστράρει ο Ζορμπάς στην πρώτη σελίδα.
Η παλιά γειτονιά, γνωστή κι ως παλιά πόλη της Πάργας, είναι η περιοχή ανάμεσα στο λιμάνι και το Κάστρο. Αψιδωτές καμάρες, καλντερίμια που οδηγούν σε αυλές και πολλά λουλούδια… Είναι το πιο απότομο σημείο της πόλης γεμάτο καταστήματα και κάποια μπαράκια όπως το Blue Bar “Entasis”, με το χαρτάκι στο τζάμι του οποίου να μας πληροφορεί ότι ανοίγει στις 18.00.
Κατά μήκος της διαδρομής προς το Κάστρο θα συναντήσει κανείς μαγαζιά με υπέροχα σουβενίρ (σε διαφορετικές τιμές ανάλογα με το βαλάντιό του). «Ψωνίστε από εμένα και δεν θα το μετανιώσετε», μας λέει ο φιλότιμος πωλητής Γιάννης, ο οποίος σε μια κουβέντα στο πόδι δεν έχει κανένα πρόβλημα να εξομολογηθεί τον καημό του, δείχνοντας φωτογραφία του πολυαγαπημένου του πατέρα που πρόσφατα έχασε. Θα συναντήσει κανείς ακόμα από γιαγιάδες να κανακεύουν τρυφερά τα μωρά εγγόνια τους σε μικρό μπαλκονάκι σπιτιού της παλιάς πόλης κοιτώντας ως κέρβεροι τον φακό – «Μπορούμε να σας βγάλουμε μια φωτογραφία;» ρωτάμε. «Αφού ήδη αρχίσατε…», κεραυνοβολούμεθα με αποστομωτική απάντηση (που να δημοσιεύσουμε τη φωτογραφία!…)
Κι ακόμα κατάστημα fish spa με τα … ψαράκια να «περιποιούνται» τους πελάτες του καταστήματος σε μικρά ενυδρεία όπου καλούνται να βουτήξουν τα πόδια τους.
Και κάποτε φτάνει κανείς στην πύλη του Κάστρου με την σιδερένια πόρτα γεμάτη απωθητικές ακίδες να μαρτυρούν ένα βαρύ παρελθόν.
Στην τοξωτή πύλη της εισόδου διακρίνεται στον τοίχο το φτερωτό λιοντάρι του Αγίου Μάρκου, το όνομα “ANTONIO CERVASS 1764”, εμβλήματα του Αλή Πασά, δικέφαλοι αετοί και σχετικές επιγραφές. Θολωτοί διάδρομοι, αίθουσες σκοποβολής, στοές προμηθειών, ισχυροί προμαχώνες με πυροβόλα όπλα, ελαφριά όπλα, στρατώνες, φυλακές, αποθήκες και δύο οχυρά ως τελευταία γραμμή άμυνας.
Παρ’ ότι το 2020 πραγματοποιήθηκαν εργασίες καθαρισμού και αποκατάστασης από τον Δήμο και τη Δημοτική Κοινότητα Πάργας υπό την επίβλεψη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Πρέβεζας, υπάρχουν, σημεία στο εσωτερικό του Κάστρου που «φωνάζουν» ότι θέλουν καθαρισμό από τις σωρούς των σκουπιδιών. Κατατοπιστικές οι πινακίδες εντός του Κάστρου, οδηγούν τον επισκέπτη, μεταξύ άλλων, στο σημείο που μπορεί να θαυμάσει κανείς (αν δεν έχει υψοφοβία) σαν από αεροπλάνο τη θέα στην παραλία του Βάλτου.
Στάση πέμπτη: Ορεινό χωριό Πέρδικα
Η Πέρδικα, ο κρυφός θησαυρός της Θεσπρωτίας, λίγα χιλιόμετρα από τα Σύβοτα και είκοσι λεπτά από την Πάργα, συνιστά μια επιλογή τέτοια που αν και δεν είναι γνωστή στους περισσότερους από όσους επισκέπτονται την Ήπειρο, έχει τη μοναδική ικανότητα να συνδυάζει βουνό και θάλασσα σε απόσταση λίγων λεπτών. Χτισμένη πάνω σε λόφο, ανάμεσα στα Σύβοτα και την Πάργα, έχει στην «πλάτη της» στα όρη Σουλίου και μπροστά στα «πόδια της» μια σειρά από πολλές και επώνυμες μαγευτικές παραλίες.
Καταρχάς, παρ’ ότι σύμφωνα με τα αποτελέσματα της απογραφής του 2011, ο πληθυσμός της ανέρχεται στους 1476 μόνιμους κατοίκους, η Πέρδικα – τους καλοκαιρινούς μήνες τουλάχιστον – σφύζει από ζωή, καθ’ ότι είναι προσβάσιμη εύκολα από τις μεγάλες κεντρικές οδούς, γεγονός που την καθιστά ιδανικό προορισμό, «ενώνοντας», όπως ειπώθηκε, τα Σύβοτα με την Πάργα.
Στην «αυλαία» του χωριού μια μικρή πλατεία, από την οποία μπορεί να αγναντεύει κανείς από ψηλά με θέα που κόβει την ανάσα. Στη συνέχεια, λίγο πιο δίπλα, η κεντρική, πλακόστρωτη πλατεία του χωριού ως σημείο εκκίνησης, προσφέρει τα πάντα: Τα εστιατόρια, τα καφέ – μπαρ, όλα τα καταστήματα λιανικής πώλησης, όπως, επίσης, και ένα αμφιθέατρο για τη φιλοξενία πολιτιστικών εκδηλώσεων του χωριού, καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου. Τι κι αν αργήσεις λίγο να απολαύσεις το φαγητό σου στην πολύβουη ταβέρνα; Θα ξέρεις ότι έχεις γευθεί κρέας γνήσιο από το γειτονικό κρεοπωλείο, καθ’ ότι συνηθίζεται σ’ αυτά τα μέρη αυτά τα επαγγέλματα να γίνονται δυο σε ένα.
Τελική στάση: Σύβοτα
Τα Σύβοτα είναι στην πραγματικότητα σύμπλεγμα νησίδων του Ιονίου. Βρίσκονται πολύ κοντά στις ακτές της Θεσπρωτίας, απέναντι από τον ομώνυμο – όχι ιδιαίτερα γραφικό είναι η αλήθεια – οικισμό, ο οποίος τους οφείλει το σημερινό όνομά του καθώς παλαιότερα ονομαζόταν Μούρτος. Και είναι αυτή η επίσκεψη στα νησάκια που αξίζει. Ο μοναδικός τρόπος να εξερευνήσει κανείς την μαγεία του Ιονίου και των καταγάλανων νερών του στα Σύβοτα είναι το σκάφος. Με θαλάσσια ταξί μπορεί να περιηγηθεί ο επισκέπτης στην σπηλιές των Συβότων, στις υπέροχες παραλίες, τα μικρά νησάκια, το Διαπόρι και τον Αγιο Νικόλαο και φυσικά τα μοναδικά νερά της φημισμένης Πισίνας – όνομα και πράγμα!
Ο 16χρονος Ερμής εργάζεται για το χαρτζιλίκι του στην ενοικίαση σκαφών του seazenboats. Ευγενέστατος, δίνει τις απαραίτητες οδηγίες στους πελάτες, τους προμηθεύει με το χάρτη των τοπικών θαλάσσιων διαδρομών κι ελέγχει το σκάφος πριν και μετά την παράδοση. Πηγαίνει σχολείο στα Ιωάννινα, μας λέει, είναι καλός μαθητής, του αρέσει πολύ, αλλά δεν θα άλλαζε ποτέ και με τίποτα το ελληνικό καλοκαίρι.
