Τον μηχανισμό που βοηθά στη ρύθμιση των επιπέδων της αυξητικής ορμόνης- εξαιρετικά σημαντικής, μεταξύ άλλων, για τους μύες και τα κόκαλα- ανακάλυψαν επιστήμονες.
Όπως γνωρίζει όποιος ασχολείται με το bodybuilding, ο ύπνος είναι ιδιαίτερα σημαντικός, καθώς βοηθά στην ανάπτυξη ισχυρών μυών και οστών και την καύση του λίπους. Επίσης, είναι ιδιαίτερα σημαντικός για τους εφήβους, καθώς για να ψηλώσουν όσο μπορούν χρειάζεται επαρκής αυξητική ορμόνη από τον νυχτερινό ύπνο. Στην άλλη πλευρά, η έλλειψη ύπνου- ειδικότερα του μη REM ύπνου- μειώνει τα επίπεδα της αυξητικής ορμόνης, αλλά ο λόγος ήταν άγνωστος.
Στο πλαίσιο έρευνας που δημοσιεύτηκε στο Cell, επιστήμονες του University of California, Berkeley, εξέτασαν τα εγκεφαλικά «κυκλώματα» σε ποντίκια που ελέγχουν την έκλυση της αυξητικής ορμόνης κατά τον ύπνο- και εντόπισαν έναν πρωτοποριακό μηχανισμό στον εγκέφαλο ο οποίος κρατά ισορροπημένα τα επίπεδά της.
Τα ευρήματά αυτά παρέχουν έναν «χάρτη» για την κατανόηση του τρόπου με τον οποίο αλληλεπιδρούν ο ύπνος και η ρύθμιση της ορμόνης. Αυτό θα μπορούσε να ανοίξει τον δρόμο για την αντιμετώπιση των διαταραχών ύπνου που συνδέονται με παθήσεις όπως ο διαβήτης, το Πάρκινσον και το Αλτσχάιμερ.
«Είναι γνωστό πως η απελευθέρωση αυξητικής ορμόνης συνδέεται στενά με τον ύπνο, μα μόνο μέσω αιμοληψίας και ελέγχου των επιπέδων της αυξητικής ορμόνης κατά τον ύπνο» είπε ο Σινλούν Ντινγκ, μεταδιδακτορικός στο Τμήμα Νευροεπιστήμης του UC Berkeley και το Helen Wills Neuroscience Institute. «Εμείς καταγράφουμε ευθέως τη νευρωνική δραστηριότητα στα ποντίκια για να δούμε τι συμβαίνει. Παρέχουμε ένα βασικό κύκλωμα για να δουλέψουμε πάνω του στο μέλλον ώστε να αναπτύξουμε διαφορετικές θεραπείες».
Η αυξητική ορμόνη ρυθμίζει τη γλυκόζη και τον μεταβολισμό του λίπους, οπότε ο ανεπαρκής ύπνος μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο παχυσαρκίας, διαβήτη και καρδιοπαθειών.
Οι νευρώνες που διευθύνουν την απελευθέρωση της αυξητικής ορμόνης κατά τον κύκλο του ύπνου βρίσκονται βαθιά μέσα στον υποθάλαμο. Όταν εκλύεται, η αυξητική ορμόνη αυξάνει τη δραστηριότητα των νευρώνων στον υπομέλανα τόπο (locus coeruleus), μια περιοχή που σχετίζεται με τη διέγερση, την προσοχή, την αντίληψη κ.α. Οι διαταραχές εκεί συνδέονται με διάφορες ψυχιατρικής και νευρολογικής φύσης διαταραχές.
«Η κατανόηση του νευρωνικού κυκλώματος για την απελευθέρωση αυξητικής ορμόνης θα μπορούσε εν τέλει να οδηγήσει σε νέες ορμονικές θεραπείες για τη βελτίωση της ποιότητας του ύπνου ή την επαναφορά της κανονικής ισορροπίας αυξητικής ορμόνης» ανέφερε ο Ντάνιελ Σίλβερμαν, μεταδιδακτορικός του UC Berkeley και ένας εκ των συντελεστών της έρευνας. «Υπάρχουν κάποιες πειραματικές γονιδιακές θεραπείες όπου στοχεύεις έναν συγκεκριμένο τύπο κυττάρου. Αυτό το κύκλωμα θα μπορούσε να είναι μια νέα “λαβή” για να μπορέσεις να υποβαθμίσεις τη διεγερσιμότητα του υπομέλανα τόπου, κάτι που δεν έχει συζητηθεί στο παρελθόν» πρόσθεσε σχετικά.
Η έκλυση της αυξητικής ορμόνης ρυθμίζει τη δραστηριότητα του υπομέλανα τόπου, ως ένας μηχανισμός ανατροφοδότησης, για να βοηθά στη δημιουργία ενός φαινόμενο «γιν-γιανγκ»: Κατά τον ύπνο η αυξητική ορμόνη συσσωρεύεται αργά για τη διέγερση του υπομέλανα τόπου και την ενίσχυση της εγρήγορσης, σύμφωνα με τη νέα μελέτη. Ωστόσο όταν ο υπομέλας τόπος υπερδιεγείρεται, παραδόξως οδηγεί σε υπνηλία, όπου έδειξε σε προηγούμενη μελέτη ο Σίλβερμαν. «Αυτό υποδεικνύει πως ο ύπνος και η αυξητική ορμόνη συνθέτουν ένα αυστηρά ισορροπημένο σύστημα: Πολύ λίγος ύπνος μειώνει την έκλυση της αυξητικής ορμόνης και υπερβολική ορμόνη μπορεί να ωθήσει τον εγκέφαλο προς την εγρήγορση» συμπλήρωσε. «Ο ύπνος ωθεί την απελευθέρωση της αυξητικής ορμόνης και η αυξητική ορμόνη γυρνά πίσω για να ρυθμίσει την εγρήγορση, και αυτή η ισορροπία είναι απαραίτητη για την ανάπτυξη, την επισκευή και την υγεία στον μεταβολισμό».
Επειδή η αυξητική ορμόνη ενεργεί εν μέρει μέσω του υπομέλανα τόπου, που ρυθμίζει τη συνολική διέγερση του εγκεφάλου όταν είμαστε ξύπνιοι, η σωστή ισορροπία θα μπορούσε να έχει επίδραση επίσης και στα επίπεδα προσοχής και σκέψης. «Η αυξητική ορμόνη δεν βοηθά μόνο στην αύξηση των μυών και των οστών και στη μείωση του λίπους, μα μπορεί να έχει επίσης γνωστικά οφέλη, προωθώντας το συνολικό επίπεδο διέγερσης όταν ξυπνάς» είπε ο Ντινγκ.
