Λίγο πριν από την κρίσιμη ψηφοφορία στο Eurogroup, το σκηνικό διαμορφώθηκε από δύο παράλληλες, αλλά εντελώς διαφορετικές παρεμβάσεις: μία ανοιχτή δήλωση στήριξης από τον Γερμανό υπουργό Οικονομικών Κρίστιαν Λίντνερ προς την ελληνική υποψηφιότητα του Κυριάκου Πιερρακάκη, και μία μετρημένη, προσεκτική στάση από τον Βέλγο υποψήφιο Βίνσεντ Βαν Πέτεγκεμ, ο οποίος κινήθηκε πιο διακριτικά, επιχειρώντας να αξιοποιήσει το ζήτημα των παγωμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων ως μέρος της δικής του στρατηγικής.
Ο Λίντνερ, προσερχόνενος στο Eurogroup μιλώντας σε δημοσιογράφους, δεν άφησε περιθώρια παρερμηνείας:
«Σήμερα, σε πλήρη συνεννόηση με την Καγκελαρία, θα ψηφίσω υπέρ του Έλληνα υπουργού», δήλωσε, υπογραμμίζοντας ότι η Γερμανία βλέπει στην ελληνική υποψηφιότητα μια αξιόπιστη επιλογή σε μια περίοδο γεωπολιτικής έντασης.
Η σαφής γερμανική τοποθέτηση έχει ιδιαίτερη βαρύτητα. Το Βερολίνο σπάνια αποκαλύπτει δημόσια τη στάση του πριν από μυστική ψηφοφορία γι’ αυτό και η κίνηση αυτή θεωρείται μήνυμα προς τις δημοσιονομικά συντηρητικές κυβερνήσεις του ευρωπαϊκού βορρά αλλά και το Βέλγιο.
Παράλληλα, ο Λίντνερ τόνισε την ανάγκη η Ευρώπη να βρει «σταθερές και αξιόπιστες λύσεις» σε ζητήματα όπως η στήριξη της Ουκρανίας και η αξιοποίηση των παγωμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων θέμα που έχει αναδειχθεί σε καθοριστικό παράγοντα των σημερινών συσχετισμών.
Οι προσεκτικές δηλώσεις του Βέλγου Υπουργού Οικονομικών για τα παγωμένα ρωσικά περιουσιακά κεφάλαια
Την ίδια ώρα, ο Βέλγος υπουργός Οικονομικών και αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης και φυσικά υποψήφιος για επικεφαλής του Eurogroup Βάν Πέτεγκεμ κράτησε προσεκτικά χαμηλούς τόνους. O Βέλγος υπουργός επιχείρησε στις δηλώσεις του να αξιοποιήσει το “χαρτί” των παγωμένων περιουσιακών στοιχείων, παρουσιάζοντας τον εαυτό του ως πολιτικό που μπορεί να διευκολύνει έναν συμβιβασμό μεταξύ κρατών με διαφορετικές προσεγγίσεις.
Ωστόσο, δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι η προσπάθεια αυτή θα αποδειχθεί αποτελεσματική.
Συγκεκριμένα ο Βίνσεντ Βαν Πέτεγκεμ, μιλώντας πριν από τη συνεδρίαση των υπουργών Οικονομικών της Ευρωζώνης, δήλωσε ότι «κάποια στιγμή τα παγωμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία θα πρέπει να χρησιμοποιηθούν για την Ουκρανία», διευκρινίζοντας όμως ότι το Βέλγιο «δεν πρόκειται να δεχθεί κανέναν απερίσκεπτο συμβιβασμό» πριν υπάρξει νομικά και πολιτικά ασφαλής συμφωνία.
Υπενθυμίζεται ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει προτείνει τη χρήση των παγωμένων ρωσικών πόρων με τη μορφή δανείου προς την Ουκρανία και το Βέλγιο αντιδρά δεδομένου ότι φιλοξενεί το μεγαλύτερο μέρος των περιουσιακών στοιχείων στην Euroclear.
Η οριστική ευρωπαϊκή απόφαση αναμένεται πλέον στη σύνοδο Κορυφής της 18ης Δεκεμβρίου στις Βρυξέλλες.
Ωστόσο ο Βέλγος πρωθυπουργός Μπαρτ ντε Βέβερ τόνισε σε τοποθέτησή του στη βουλή ότι η χώρα του θα συναινέσει μόνο υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις, εφόσον άλλες χώρες αποφασίσουν να προχωρήσουν στη χρήση των παγωμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων, ποσού που ανέρχεται σε περίπου 190 δισ. ευρώ εντός ΕΕ. Ο Ντε Βέβερ επανέλαβε ότι απαιτείται
αμοιβαιοποίηση των χρηματοοικονομικών κινδύνων για περίοδο τουλάχιστον 16 ετών,
επαρκείς διασφαλίσεις ρευστότητας και
δίκαιη κατανομή του βάρους. Αυτό σημαίνει ότι τα κράτη-μέλη που κατέχουν επίσης παγωμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία θα πρέπει να αποδεχθούν τους ίδιους κινδύνους.
Ασκήσεις ισορροπίας με την αίσθηση του επείγοντος
Η Γερμανία έχει στείλει σαφές μήνυμα ότι επιθυμεί γρήγορη πρόοδο προς μια ευρωπαϊκή συμφωνία, γεγονός που ενδέχεται να αποδυναμώνει το βελγικό επιχείρημα. «Η αξιοποίηση των ρωσικών περιουσιακών στοιχείων κάποια στιγμή» που είπε σήμερα ο Βέλγος υπουργός Οικονομικών ίσως να μην αρκεί γιατί ο χρόνος αξιοποιήσής τους πρέπει να είναι άμεσος σύμφωνα με τους επικεφαλής της ΕΕ.
Σε αυτό το πλαίσιο οι εκτιμήσεις είναι ότι ο Γερμανός υπουργός ήταν ειλικρινής και ότι οι δηλώσεις του δεν είναι μια μορφή πίεσης στο πλαίσιο των παρασκηνιακών παζαριών, αν και κανείς δεν μπορεί να υποστήριξει αυτή ή την αντίθετη άποψη με μυστικότητα. Ας μην ξεχνάμε ότι η ψήφος είναι μυστική και για την εκλογή του νέου προέδρου απαιτούνται 11 ψήφοι από τα 20 μέλη της ευρωομάδας.
Επίσης, δεν πρέπει να μην λαμβάνεται υπόψη η πολυετής εμπειρία του Βαν Πέτεγκεμ στο Eurogroup και η εικόνα του ως “ασφαλής επιλογή”. Γεγονός που για τις βόρειες κυβερνήσεις παραμένουν τα βασικά του ατού αν και, στην παρούσα συγκυρία, ίσως να μην αρκούν για να ανατρέψουν τη δυναμική που δημιουργεί η γερμανική στήριξη προς την Ελλάδα.
Σε κάθε περίπτωση, οι τελευταίες αυτές παρεμβάσεις η σαφήνεια του Βερολίνου και η προσεκτικές μετριοπαθείς διαβεβαιώσεις των Βρυξελλών καταδεικνύουν ότι η μάχη για την προεδρία του Eurogroup εξελίσσεται σε μια λεπτή άσκηση ισορροπιών, όπου οι δημόσιες δηλώσεις και το υπόγειο παρασκήνιο έχουν εξίσου κρίσιμο ρόλο, με τον Κυριάκο Πιερρακάκη να φαίνεται σύμφωνα με πληροφορίες ότι έχει το προβάδισμα.
