Παρέμβαση για το έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης έκανε την Τετάρτη ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, Νίκος Χριστοδουλίδης, τη στιγμή που ο υπουργός Οικονομικών Μάκης Κεραυνός παραμένει ανυποχώρητος στην απόφασή του να μη συναινέσει στην αποδέσμευση των 25 εκατ. ευρώ, τα οποία η ΡΑΕΚ έχει εγκρίνει ως δικαιολογημένα και ανακτήσιμα έξοδα του φορέα υλοποίησης. Το «όχι» της Λευκωσίας έχει ήδη προκαλέσει την ενόχληση της ελληνικής κυβέρνησης.
Ο κ. Χριστοδουλίδης αποκάλυψε ότι η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία ξεκινά έρευνα για ενδεχόμενα ποινικά αδικήματα γύρω από το έργο. «Μετά από καταγγελίες που έγιναν εδώ και καιρό, αποφασίστηκε να ανοίξει υπόθεση διερεύνησης», δήλωσε, σημειώνοντας πως στόχος της κυβέρνησής του είναι να μη μείνει «καμία σκιά» πάνω από την Κυπριακή Δημοκρατία.
Παράλληλα, ξεκαθάρισε πως «η θέση της Κύπρου είναι ενιαία και ξεκάθαρη: το έργο είναι στρατηγικής σημασίας, αλλά η βιωσιμότητά του εξαρτάται από την υλοποίηση των δεσμεύσεων που έχει αναλάβει ο ΑΔΜΗΕ».
Η άρνηση του Μάκη Κεραυνού
Ο Κύπριος υπουργός Οικονομικών, που έχει τον τελικό λόγο για την αποδέσμευση των κονδυλίων, δηλώνει πως το έργο δεν είναι οικονομικά βιώσιμο, επικαλούμενος δύο ανεξάρτητες μελέτες.
«Έχω ενώπιόν μου δύο μελέτες που καταλήγουν ότι το έργο δεν είναι βιώσιμο με τους συγκεκριμένους όρους», τόνισε στην Καθημερινή. Υπογράμμισε δε ότι «η συζήτηση αφορά ένα έργο σύνθετο, με οικονομική, τεχνική και γεωπολιτική διάσταση» και διερωτήθηκε γιατί, παρότι το σχέδιο συζητείται από το 2010 και έχει λάβει χρηματοδότηση 650 εκατ. ευρώ από την Κομισιόν, «δεν έχει προχωρήσει μέχρι σήμερα».
Η αντίδραση της Αθήνας
Η στάση της Λευκωσίας προκάλεσε την παρέμβαση της ελληνικής κυβέρνησης. Ο αντιπρόεδρος Κωστής Χατζηδάκης υπενθύμισε ότι το έργο «είναι ενταγμένο στον ευρωπαϊκό ενεργειακό σχεδιασμό και αποτελεί πρότζεκτ ευρωπαϊκής προτεραιότητας», επισημαίνοντας ότι «κυρίως η Κύπρος είναι ο ωφελημένος, καθώς αίρεται η ενεργειακή της απομόνωση».
Στο ίδιο μήκος κύματος, ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Σταύρος Παπασταύρου δήλωσε πως «οι δηλώσεις που αμφισβητούν τη βιωσιμότητα του έργου στέλνουν αμφίσημο μήνυμα», ενώ αποκάλυψε ότι η ελληνική πλευρά δεν έχει δει τις μελέτες στις οποίες αναφέρεται ο Κύπριος ΥΠΟΙΚ. «Η θέση της Κύπρου πρέπει να ξεκαθαριστεί», είπε, προσθέτοντας ότι το θέμα θα συζητηθεί στην Κοπεγχάγη, παρουσία του υφυπουργού Νίκου Τσάφου.
Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Παύλος Μαρινάκης, από την πλευρά του, επανέλαβε ότι η Αθήνα στηρίζει το έργο, αλλά διευκρίνισε πως «δεν υπάρχει περίπτωση να επωμιστούν οι Έλληνες φορολογούμενοι το σύνολο του κόστους».
Ο παράγοντας Τουρκία
Η συζήτηση γύρω από το έργο περιπλέκεται και από τις αντιδράσεις της Άγκυρας. Ο υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης δήλωσε πως η ηλεκτρική διασύνδεση θα προχωρήσει, παρά τις τουρκικές ενστάσεις, τονίζοντας ότι η Ελλάδα έχει αποδείξει πως ασκεί τα κυριαρχικά της δικαιώματα χωρίς να πτοείται από απειλές.
Η Τουρκία, πάντως, έχει εκφράσει με ένταση την αντίθεσή της, φτάνοντας στο σημείο να στείλει πολεμικά πλοία στην περιοχή και να υποστηρίξει ότι οι θαλάσσιες ζώνες ανατολικά της Κάσου και της Καρπάθου ανήκουν στην τουρκική υφαλοκρηπίδα. Δημοσιεύματα στην εφημερίδα Turkiye προειδοποιούσαν ότι έρευνες για το καλώδιο θα «ανεβάσουν και πάλι την ένταση» στις ελληνοτουρκικές σχέσεις.
Η υπόθεση της ηλεκτρικής διασύνδεσης έχει μετατραπεί σε ένα σύνθετο παζλ, όπου συγκρούονται οικονομικά, γεωπολιτικά και θεσμικά δεδομένα. Ελλάδα και Κύπρος παραμένουν σε άτυπη διελκυστίνδα για τον ρόλο του ΑΔΜΗΕ και τον επιμερισμό των δαπανών σε περίπτωση αποτυχίας του έργου, ενώ η ΕΕ καλείται να αποφανθεί για την πιστοποίηση και τη διάθεση των κονδυλίων.
Η ουσία, ωστόσο, παραμένει: η Αθήνα και η Λευκωσία εμφανίζονται με αποκλίνουσες θέσεις, την ώρα που το Ισραήλ δείχνει να αποστασιοποιείται, αφήνοντας το μέλλον του έργου αβέβαιο και υπό την πίεση εξωτερικών παραγόντων.
