Κάτι δεν πήγαινε καλά με το νεογέννητο μωρό του Kyle και της Nicole Muldoon. Οι γιατροί υποπτεύθηκαν αρχικά μηνιγγίτιδα ή σήψη. Τελικά, όταν ο μικρός KJ ήταν μόλις μίας εβδομάδας, διαγνώστηκε με ανεπάρκεια CPS1, μια εξαιρετικά σπάνια κληρονομική πάθηση που εμφανίζεται σε μόλις 1 στα 1,3 εκατομμύρια νεογνά.

Η πρόγνωση ήταν ζοφερή: ακόμη κι αν επιζούσε, θα αντιμετώπιζε σοβαρές γνωστικές και αναπτυξιακές καθυστερήσεις και θα χρειαζόταν μεταμόσχευση ήπατος. Το 50 % των βρεφών με την πάθηση πεθαίνουν μέσα στην πρώτη εβδομάδα ζωής.

Στο Νοσοκομείο Παίδων της Φιλαδέλφειας (CHOP), οι γιατροί πρότειναν μόνο ανακουφιστική φροντίδα· οι γονείς όμως επέλεξαν να του δώσουν μια ευκαιρία.

Ο KJ, σήμερα 9 ½ μηνών, είναι ο πρώτος άνθρωπος παγκοσμίως που έλαβε εξατομικευμένη γονιδιακή θεραπεία σχεδιασμένη ειδικά για τη δική του μετάλλαξη DNA.

Η έγχυση, βασισμένη σε τεχνική base editing, διορθώνει ακριβώς το λανθασμένο «γράμμα» στο γονιδίωμα. Η πρωτοποριακή θεραπεία παρουσιάζεται στο ετήσιο συνέδριο της American Society of Gene & Cell Therapy και δημοσιεύεται στο New England Journal of Medicine.

Σύμφωνα με τον Dr Peter Marks, πρώην επικεφαλής του FDA για τις γονιδιακές θεραπείες, η μέθοδος αυτή θα μπορούσε να ανοίξει τον δρόμο για μαζικά εφαρμόσιμες προσωποποιημένες θεραπείες, ακόμη και για συχνότερες παθήσεις όπως η δρεπανοκυτταρική αναιμία, η κυστική ίνωση, η νόσος Huntington και η μυϊκή δυστροφία.

Η μετάλλαξη του KJ εμπόδιζε τον οργανισμό του να αποβάλει την αμμωνία — ένα τοξικό προϊόν του μεταβολισμού των πρωτεϊνών. Η συσσώρευση της μπορεί να προκαλέσει εγκεφαλική βλάβη ή θάνατο.

Η θεραπεία χρησιμοποιεί λιπιδικό φορέα που μεταφέρει το διορθωτικό ένζυμο και ένα «CRISPR-GPS» που εντοπίζει και διορθώνει το σφάλμα στο DNA.

Αναπτύχθηκε σε χρόνο-ρεκόρ χάρη στη στενή συνεργασία ακαδημαϊκών ομάδων, βιοτεχνολογικών εταιρειών (όπως η Danaher) και ρυθμιστικών αρχών όπως η FDA, που ενέκριναν την κλινική δοκιμή σε λίγους μήνες.

 

 

Ο KJ έλαβε την πρώτη δόση στις 25 Φεβρουαρίου, σε ηλικία 6 μηνών. Μέσα σε δύο εβδομάδες κατάφερνε να καταναλώνει πρωτεΐνη όπως ένα υγιές βρέφος. Μετά τη δεύτερη δόση, μειώθηκε κατά 50 % η ανάγκη του για το φάρμακο απομάκρυνσης αμμωνίας. Αντιμετώπισε κοινούς ιούς χωρίς επικίνδυνη άνοδο της αμμωνίας, κάτι που πριν θα ήταν θανατηφόρο. Η τρίτη δόση χορηγήθηκε πριν από λίγες ημέρες.

Δεν είναι ακόμη βέβαιο αν θα διακόψει τελείως τη φαρμακευτική αγωγή, όμως η βελτίωσή του είναι εντυπωσιακή: ετοιμάζεται να γυρίσει σπίτι και αναπτύσσεται φυσιολογικά – το βάρος του βρίσκεται πλέον στο 40ό εκατοστημόριο για την ηλικία του.

Οι επιστήμονες υπογραμμίζουν ότι η επιτυχία βασίστηκε σε δεκαετίες ομοσπονδιακής χρηματοδότησης:

– Η έρευνα στο CRISPR ξεκίνησε με μελέτες σε βακτήρια.

– Η χαρτογράφηση του ανθρώπινου γονιδιώματος επέτρεψε τον εντοπισμό της μετάλλαξης του KJ.

– Η ανάπτυξη του εργαλείου επεξεργασίας DNA στηρίχθηκε σε κυβερνητικά προγράμματα.

«Δεν πιστεύω ότι θα μπορούσε να συμβεί οπουδήποτε αλλού πέρα από τις ΗΠΑ», δήλωσε ο Dr Fyodor Urnov, ένας από τους βασικούς ερευνητές.

Η περίπτωση του KJ αποδεικνύει ότι οι εξατομικευμένες γονιδιακές θεραπείες είναι εφικτές, ασφαλείς και μπορούν να εφαρμοστούν ακόμη και σε νεογνά. Το μοντέλο αυτό ανοίγει τον δρόμο για θεραπεία εκατομμυρίων ανθρώπων με σπάνιες ή συχνές γενετικές παθήσεις.

«Αυτό είναι το σημαντικότερο επίτευγμα της καριέρας μας», δήλωσαν οι επιστήμονες που εργάστηκαν ακατάπαυστα για να σώσουν τη ζωή του KJ.

Πηγή: New York Times