Μια καινοτόμο επιστημονική μέθοδος που θυμίζει σενάριο αστυνομικής σειράς, αλλά βασίζεται σε στέρεη έρευνα, έρχεται από την Αυστραλία και υπόσχεται να αλλάξει τα δεδομένα στην εγκληματολογία. Ερευνητές του Πανεπιστημίου Edith Cowan στη Δυτική Αυστραλία ανέπτυξαν μια νέα τεχνική ταυτοποίησης ανθρώπων, η οποία δεν βασίζεται στο DNA ή στα οδοντιατρικά αρχεία, αλλά στις πρωτεΐνες που περιέχονται σε μία και μόνο τρίχα.
Η μέθοδος αυτή, γνωστή ως πρωτεομική γονοτυποποίηση (proteomic genotyping), επιτρέπει τη δημιουργία μοναδικών ατομικών προφίλ, λειτουργώντας ουσιαστικά ως ένα νέο είδος «δακτυλικού αποτυπώματος». Η σχετική μελέτη δημοσιεύθηκε αυτόν τον μήνα στο επιστημονικό περιοδικό Forensic Science International και ήδη προκαλεί έντονο ενδιαφέρον στη διεθνή επιστημονική κοινότητα.
Πώς λειτουργεί η νέα τεχνική
Σε αντίθεση με την κλασική ανάλυση DNA, η οποία απαιτεί γενετικό υλικό από κύτταρα με πυρήνα, η πρωτεομική γονοτυποποίηση εστιάζει στο πρωτεϊνικό προφίλ του στελέχους της τρίχας. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό, καθώς στις περισσότερες εγκληματολογικές έρευνες οι τρίχες που εντοπίζονται δεν έχουν ρίζα και, επομένως, δεν περιέχουν πυρηνικό DNA.
«Η νέα αυτή τεχνική βασίζεται στον εντοπισμό γενετικά μεταβλητών πεπτιδίων σε μεμονωμένες τρίχες, ώστε να εξαχθούν γενετικές πληροφορίες που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την ταυτοποίηση ατόμων», εξηγεί η χημικός Ρεμπέκα Τάιντι, βασική συγγραφέας της μελέτης.
Οι πρωτεΐνες, όπως και το DNA, έχουν αλληλουχία που συνδέεται άμεσα με το γονιδίωμα κάθε ανθρώπου. Μικρές γενετικές διαφορές οδηγούν σε αλλαγές στα αμινοξέα των πρωτεϊνών, γνωστές ως Πολυμορφισμοί Μονών Αμινοξέων (SAP). Όταν οι πρωτεΐνες «σπάνε» σε πεπτίδια, αυτά που φέρουν τέτοιες παραλλαγές ονομάζονται Γενετικά Μεταβλητά Πεπτίδια (GVP).
Από το εργαστήριο στο δικαστήριο
Χρησιμοποιώντας προηγμένα όργανα, όπως φασματογράφους μάζας, οι επιστήμονες μπορούν να αναλύσουν τα GVP και να προσδιορίσουν την ακριβή τους δομή. Ο συνδυασμός αυτών των δεδομένων επιτρέπει τον υπολογισμό της Στατιστικής Πιθανότητας Τυχαίας Ταύτισης (Random Match Probability), δηλαδή του πόσο πιθανό είναι το δείγμα να ανήκει σε κάποιον άλλο τυχαίο άνθρωπο.
Αν και η ανάλυση DNA παραμένει το «χρυσό πρότυπο» της εγκληματολογίας, με πιθανότητες λάθους μικρότερες από 1 στο τρισεκατομμύριο, η νέα μέθοδος πλησιάζει εντυπωσιακά αυτά τα επίπεδα ακρίβειας. Το μεγάλο της πλεονέκτημα, ωστόσο, είναι ότι λειτουργεί ακόμη και όταν το DNA έχει υποβαθμιστεί ή καταστραφεί πλήρως.
Λύση για άλυτες υποθέσεις
Οι ερευνητές εκτιμούν ότι η πρωτεομική γονοτυπία θα μπορούσε να δώσει νέα πνοή σε παλιές, άλυτες υποθέσεις. «Οι δομικές πρωτεΐνες παραμένουν ανιχνεύσιμες πολύ περισσότερο από το DNA, ακόμη και σε δύσκολα περιβάλλοντα», εξηγεί η ερευνήτρια Ρόμι Κιν. «Οι τρίχες εντοπίζονται σχεδόν πάντα σε τόπους εγκλήματος, αλλά ιστορικά δεν αξιοποιούνταν επαρκώς».
Πέρα από τις ποινικές έρευνες, η μέθοδος θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί και στην ταυτοποίηση θυμάτων φυσικών καταστροφών ή μαζικών ατυχημάτων, όπου η ανάκτηση DNA είναι συχνά αδύνατη.
Το μέλλον της εγκληματολογίας
Παρότι απαιτείται περαιτέρω δοκιμή και επικύρωση πριν η μέθοδος εφαρμοστεί ευρέως στα δικαστήρια, οι ειδικοί θεωρούν σχεδόν βέβαιο ότι θα αρχίσει να εμφανίζεται σε εγκληματολογικά πορίσματα τα επόμενα χρόνια. Δεν αναμένεται να αντικαταστήσει το DNA, αλλά να λειτουργήσει συμπληρωματικά, καλύπτοντας κρίσιμα κενά.
Όπως δείχνουν τα πρώτα αποτελέσματα, ακόμη και μια απλή τρίχα θα μπορούσε σύντομα να αποδειχθεί το πιο ισχυρό στοιχείο σε μια εγκληματική έρευνα.
Με πληροφορίες από το New Atlas
