Κάθε γενναίος σεζονίστας, (sic) όταν επιστρέφει στα πάτρια εδάφη μετά το τέλος της σεζόν, μοιάζει με κατάκοπο πολεμιστή. Άλλοτε έχει πολεμήσει το κατεστημένο και άλλοτε το άγνωστο. Διότι αυτά που είχε βιώσει στην προηγούμενη σεζόν θα είναι πολύ διαφορετικά από εκείνα της πρόσφατης. Και εδώ τίθεται το ερώτημα, πόσο ελαστική μέχρι ξεχειλώματος υπομονή μπορεί να διαθέσει κάποιος για 6 μήνες; Οι αριθμοί κενών θέσεων εργασίας μιλάνε από μόνοι τους.
Κάθε τουριστικό έτος όλα τα ξενοδοχεία κάνουν αγώνα δρόμου προκειμένου να κρατήσουν τους εργαζομένους πάση θυσία. Πατώντας πάνω στην ανάγκη τους για εισόδημα και ειδικά των νεοεισερχόμενων στον κλάδο, τους τάζουν λαγούς με πετραχήλια, πριν την πρόσληψη, για να ανακαλύψουν στην πορεία πως στο χαρτί που υπογράφουν υπάρχει ένα διαφορετικό ποσό από το προσυμφωνημένο. Είναι πια αργά για να κάνει κάποιος πίσω, έχοντας ήδη επιβαρυνθεί με τα έξοδα του ταξιδιού. Το παίζει κορώνα γράμματα, γνωρίζοντας εκ των προτέρων ότι δεν θα είναι ο κερδισμένος της υπόθεσης. Ο υπεύθυνος Ανθρώπινου Δυναμικού (HR) σε κάθε ξενοδοχείο γνωρίζει καλύτερα όλα τα τερτίπια που αποδεικνύουν πως ευθύς εξαρχής το παιχνίδι είναι στημένο. Σε περίπτωση που κάποιος θελήσει να δοκιμάσει την τύχη του αλλού, δεν είναι σίγουρο αν οι συμφωνίες θα τηρηθούν και από τις δυο πλευρές. Κατάσταση win-lose.
Λόγω της συνεχιζόμενης μεγάλης δυσκολίας ανεύρεσης προσωπικού, κάποια ξενοδοχεία φροντίζουν να εξασφαλίζουν ήδη τη συνέχιση της συνεργασίας τους, τουλάχιστον σε προφορικό επίπεδο. Έχοντας παράπονα ή άνιση μεταχείριση, είναι δύσκολο να ανανεωθεί. Το Τμήμα Προσωπικού σε πρώτη φάση θα φροντίσει να κάνει μια προσφορά που θεωρεί ότι ο εργαζόμενος είναι δύσκολο να αρνηθεί. Με τη σειρά του εκείνος βλέποντας την υποτίμηση που δέχεται θα φροντίσει να διαπραγματευτεί για κάτι καλύτερο. Θα τα βρουν κάπου στη μέση. Στην πρώτη κατάθεση, όταν διαμαρτυρηθεί για το μικρότερο ποσό, θα του εξηγήσουν ότι κάτι δεν είχε καταλάβει σωστά και με λίγα λόγια θα τον τουμπάρουν, πατώντας στην ευαισθησία του ότι το ξενοδοχείο τον χρειάζεται περισσότερο από ό,τι εκείνος. Μένει εν γνώσει των συνεπειών.
Στατιστικές, μετρήσεις, αναλύσεις και τα συναφή χτυπούν το καμπανάκι ολοένα και πιο δυνατά κάθε χρονιά. Κάθε εποχικός εργαζόμενος στον τουρισμό έχει να αντιμετωπίσει δαίμονες που δεν είναι δικοί του. Κακοφορμισμένες αντιλήψεις περί αμοιβών, πολιτικές ξενοδοχειακών ομίλων που ενώ διακηρύσσουν τη συμπερίληψη την καταστρατηγούν κατάφορα, ανεκπαίδευτο προσωπικό της τελευταίας στιγμής που πρέπει να αποδώσει τα μέγιστα κάτω από συνθήκες υπερβολικής πίεσης. Πελάτες εν συγχύσει που ρωτούν «Έχει ήλιο σήμερα;» δεκαπενταύγουστο στην Κρήτη και ζητούν κλείσιμο ξαπλώστρας στην κοντινή παραλία.
Κάθε νεαρός και κάθε νεαρή ξενιτεύονται σε ένα θέρετρο στο πουθενά και δουλεύουν εντατικά. Πιο εντατικοποιημένη εργασία δεν υπάρχει. Πιο λιγότερο κατακερματισμός στην εργασία δεν υπάρχει. Το οργανόγραμμα είναι κάτι άγνωστο. Όλοι τρέχουν με ιλιγγιώδη ταχύτητα, όλοι έχουν απαιτήσεις υψηλών προδιαγραφών. Σε κατάσταση burn-out προ των πυλών ήδη από τα μέσα της σεζόν.
Οι εργαζόμενοι καλούνται να αποδώσουν με διατροφή χαμηλής αξίας μέσα σε ταψιά εκτεθειμένα σε θερμοκρασίες Αφρικής από το μεσημέρι έως και το βράδυ με την δηλητηρίαση να κλείνει συνωμοτικά το μάτι. Με χαλασμένο καζανάκι που θα τρέχει μαραθώνιο και δεν θα τερματίσει ούτε αυτή τη σεζόν, με μουχλιασμένους τοίχους που θα σκάνε σαν αστείο που δεν γελάει κανείς, γιατί δεν είναι για γέλια… Με μοναξιά που δεν παλεύεται… Με εργασιακό bulling που απαιτεί συνεδρίες με ψυχολόγο.
Κάθε εργαζόμενος οπλισμένος με υπομονή και αμέριστη κατανόηση υποχωρεί όσο δεν πάει προκειμένου να μην παραιτηθεί και τελικά να καταφέρει να πάρει το εποχικό επίδομα. Μεταλλάσσεται σε κάποιον άλλο που καλείται να διαχειριστεί και το οποίο δεν αναγνωρίζει. Στο μέτωπο η μάχη έχει ήδη κριθεί υπέρ του πελάτη που θα του κάνει παρατήρηση γιατί δεν χαμογέλασε όσο έπρεπε, δεν του έκανε το χατίρι για upgrade άνευ λόγου και αιτίας, που θα παραπονεθεί ακόμη και για το ότι επειδή είναι Σάββατο απαγορεύεται από την θρησκεία του να κάνει χρήση ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών μέσων, άρα χρειάζεται μεταλλικό κλειδί και όχι κάρτα-κλειδί.
Κάθε σεζόν η εκμετάλλευση των εργαζομένων στο κόκκινο. Τίποτα σχεδόν δεν αλλάζει. Ούτε νοοτροπίες, ούτε ιδεοληψίες. Ας μην αναρωτιόμαστε γιατί πολλοί γυρίζουν την πλάτη στην τουριστική βιομηχανία. Αν στην τελική δεν θέλουμε μια κοινωνία υπηρετών του συστήματος, ας μάθουμε επιτέλους να μην το εξ-υπηρετούμε.
Η Γκέλη Ντηλιά είναι αριστούχος απόφοιτος Τουριστικής Σχολής ΙΕΚ Άργους, με επιμόρφωση στο Ξενοδοχειακό Μάνατζμεντ από το Πανεπιστήμιο Αιγαίου.
