Και για να αποφύγω εξαρχής την οποιαδήποτε κομματική εμπλοκή, ας αφήσουμε τους προηγούμενους και την τωρινή Υπουργό, ας παραβλέψουμε το παρελθόν και το παρόν και ας υποθέσουμε ότι αναφερόμαστε στους μελλοντικούς φιλόδοξους πολιτικούς. Επίσης να διευκρινίσω ότι η ερώτηση δεν αφορά τα «hits», τα «εμπορικά» θέματα, τα «viral». Δηλαδή δεν αφορά τη συζήτηση για τα ιδιωτικά Πανεπιστήμια, για την ανομία στα Πανεπιστήμια, για τον τρόπο εκλογής των Πρυτανικών αρχών, ή για τις διαγραφές των «αιώνιων» φοιτητών που κατακλύζει τα τελευταία χρόνια τα μέσα ενημέρωσης. Δεν αφορά τις βάσεις εισαγωγής και τα στατιστικά «εξαγωγής». Αφορά σε άλλα πιο υπόγεια θέματα, όπως η χρηματοδότηση των δραστηριοτήτων των Πανεπιστημίων, ή το νομικό πλαίσιο λειτουργίας.
Συγκεκριμένα αφορά στη στελέχωση των Τμημάτων με Καθηγητές όλων των απαραίτητων ειδικοτήτων, στη στελέχωση των Τμημάτων με εργαστηριακό προσωπικό, στη στελέχωση των διευθύνσεων κάθε Πανεπιστημίου με διοικητικό και τεχνικό προσωπικό.
Αφορά στην απόκτηση/κατασκευή κτηρίων για αίθουσες, γραφεία, εργαστήρια.
Αφορά στην προμήθεια και ανανέωση του εξοπλισμού των αιθουσών και των εργαστηρίων.
Αφορά στην χρηματοδότηση της έρευνας και την προμήθεια ερευνητικού εξοπλισμού που να ανταποκρίνεται στις υψηλές απαιτήσεις της παγκόσμιας επιστημονικής έρευνας.
Στην υποστήριξη ουσιαστικών δομών για την βελτίωση της ανταγωνιστικότητας των ερευνητικών εργαστηρίων.
Στην κατάργηση του δημόσιου λογιστικού συστήματος για τα Ευρωπαϊκά άκρως ανταγωνιστικά χρηματοδοτούμενα ερευνητικά προγράμματα.
Στον εξορθολογισμό του συστήματος εισαγωγής στα Πανεπιστήμια, όπου σε Τμήματα με αντικείμενο την Πληροφορική και τις Τηλεπικοινωνίες εισάγονται μαθητές που δεν εξετάζονται στο μάθημα της Φυσικής και σε Τμήματα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών & Μηχανικών Η/Υ μαθητές που δεν εξετάζονται στο μάθημα της Πληροφορικής.
Μπορεί άραγε ένας Υπουργός Παιδείας να ασχοληθεί με τα πραγματικά προβλήματα; Και βέβαια μπορεί αν αποφασίσουμε ως κοινωνία να ανατρέψουμε την εικόνα που έχει εμπεδωθεί τα τελευταία χρόνια ότι το Πανεπιστήμιο είναι μόνον ο πάροχος ενός τίτλου που θα προστεθεί ως μια επιπλέον γραμμή στο βιογραφικό των παιδιών μας. Όταν απαιτήσουμε να γνωρίζει το παιδί μας τα βασικά του επαγγέλματος με το οποίο θα καταπιαστεί, δηλαδή όταν πιστέψουμε στην ουσία των πραγμάτων και όχι στην εικόνα. Στην ουσία που θέλει το Πανεπιστήμιο και τους ανθρώπους που εργάζονται εκεί να είναι ενημερωμένοι, αποτελεσματικοί και ακριβοδίκαιοι, να αγαπούν το λειτούργημα τους και να λαχταρούν την ικανοποίηση της επιτυχίας των φοιτητών τους.
Όταν βγούμε από το καβούκι του ατομικισμού μας και ομολογήσουμε την αποτυχία του συστήματος όπως είναι σήμερα. Όταν ανοίξουμε τα μάτια μας διάπλατα και συνειδητοποιήσουμε ότι η χώρα δεν έχει βιομηχανία που να μπορεί να χρηματοδοτήσει την έρευνα και την καινοτομία. Δεν είναι αφοριστικό αυτό, είναι η σκληρή πραγματικότητα για την κλίμακα υποστήριξης και το εύρος χρηματοδότησης που απαιτείται.
Το μέλλον του δημόσιου Πανεπιστημίου ταυτίζεται με την εικόνα της κοινωνίας που θέλουμε να φτιάξουμε. Ας βοηθήσουμε λοιπόν τους πολιτικούς μας να κατανοήσουν την επιθυμία μας, αν είναι διαφορετική από αυτή που μας έχουν επιβάλει. Ας ζητήσουμε από τα μέσα ενημέρωσης αντί να μας ενημερώνουν για τα καθημερινά εγκλήματα ανθρώπων να μας διαλαλούν τις επιτυχίες των νέων ανθρώπων στην επιστημονική τους ζωή. Ας σταματήσουμε να σκάβουμε στο βούρκο και ας γλυκαθούμε με την απόκτηση νέας γνώσης. Κάθε μέρα σε κάποιο Πανεπιστήμιο της χώρας γίνεται κάτι πολύ καλό για να το παραμελούμε. Ακόμη καλύτερα ας μιλήσουμε και για τις επιτυχίες των παιδιών που βρίσκονται στο εξωτερικό και πασχίζουν να βρουν ένα αξιοπρεπές μέλλον. Η ένδειξη αναγνώρισης και εκτίμησης των επιτυχιών και της «αριστείας» ας γίνει ουσιαστική. Τα υπόλοιπα, αν δεν είναι ιδεολογήματα είναι εκ του πονηρού.
Θανάσης Κανάτας
Καθηγητής Πανεπιστημίου Πειραιώς
