Τα άσχημα μαντάτα (για πανεπιστήμια και κολλέγια)
Σύμφωνα με τις παγκόσμιες ακαδημαϊκές κατατάξεις Webometrics,1 η πανεπιστη-μιακή εκπαίδευση στην Ελλάδα ακολούθησε μια φθίνουσα πορεία το 2024-2025:
ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑ. Από τα (24) ελληνικά πανεπιστήμια, εφέτος μόνον τέσσερα (4) βελτίωσαν την παγκόσμια κατάταξή τους (world rank ή WR): Το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, το Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας και το Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο (Πίνακας 1).
Όλα τα άλλα (20) ελληνικά πανεπιστήμια υποβαθμίσθηκαν το 2024-2025. Κατά συνέπεια, ο μέσος όρος παγκόσμιας κατάταξης (average world rank ή average WR) των (24) ελληνικών πανεπιστημίων χειροτέρευσε κατά -12,1% (κατά -179 θέσεις) το 2024-2025, ήτοι από average WR 1.482 τον Ιούλιο 2024 σε average WR 1.661 τον Ιούλιο 2025 (επί 32.000+ πανεπιστημίων, κολλεγίων και ανωτέρων σχολών στον Κόσμο).
ΚΟΛΛΕΓΙΑ. Παρομοίως υποβαθμίστηκε ο κολλεγιακός κλάδος στην Ελλάδα. Ο μέσος όρος παγκόσμιας κατάταξης των (23) ελληνικών κολλεγίων που αξιολογούνται από τη Webometrics, χειροτέρευσε κατά -10,3% (κατά -1.661 θέσεις) το 2024-2025, ήτοι από average WR 16.187 τον Ιούλιο 2024 σε average WR 17.849 τον Ιούλιο 2025. Ακόμη χειρότερα, τα (9) ελληνικά κολλέγια που υπέβαλαν αιτήσεις στο ΥΠΑΙΘΑ και εκείθεν στην Εθνική Αρχή Ανώτατης Εκπαίδευσης (ΕΘΑΕΕ) για εγκατάσταση και λειτουργία «παραρτημάτων» ξένων πανεπιστημίων στην Ελλάδα, είναι όλα «στο κόκκινο», δηλαδή υποβαθμίσθηκαν όλα το 2024-2025. Κατά συνέπεια, ο μέσος όρος παγκόσμιας κατάταξης αυτών των (9) κολλεγίων χειροτέρευσε κατά πολύ, κατά -19,1% (κατά -2.310θέσεις) το 2024-2025, ήτοι από average WR 12.063 τον Ιούλιο 2024 σε average WR 14.373 τον Ιούλιο 2025.
Οι χαμηλές επιδόσεις των κολλεγίων, όσον αφορά στην παγκόσμια κατάταξή τους, δεν περιποιούν ιδιαίτερη τιμή στην Ελληνική Εκπαίδευση, δεδομένου ότι στην παγκόσμια κατάσταση «WORLD» της Webometrics συμπεριλαμβάνονται μόνο τα κορυφαία 12.000 ΑΕΙ και κολλέγια στον Κόσμο (top 37%). Δηλαδή κολλέγια με παγκόσμια διαβάθμιση χειρότερη (αριθμητικά υψηλότερη) από WR 12.000 δεν συμπεριλαμβάνονται σε αυτήν την τιμητική κατάσταση.
Σημειωτέον δε ότι από τη «σύναξη» των (9) κολλεγίων ως επίδοξων πανεπιστημίων ενώπιον της ΕΘΑΕΕ, απουσίαζε το Deree (WR 3.645), το μοναδικό κολλέγιο με διεθνή ακαδημαϊκή πιστοποίηση-accreditation (από το The New England Association of Schools and Colleges των Η.Π.Α. από το 1981), το οποίο μάλιστα κατατάσσεται σε πανεπιστημιακό επίπεδο, λίγο κάτω από το Πάντειον Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών (WR 3.336) και πάνω από την Ανώτατη Σχολή Παιδαγωγικής και Τεχνολογικής Εκπαίδευσης (WR 4.087). Παρομοίως όμως με τα παραπάνω (9) κολλέγια, το Deree δεν απέφυγε την υποβάθμισή του κατά -22,6% (κατά -672θέσεις) το 2024-2025, ήτοι από WR 2.973 τον Ιούλιο 2024 σε WR 3.645 τον Ιούλιο 2025.
Τα καλά νέα (για τα Ανώτατα Στρατιωτικά Εκπαιδευτικά Ιδρύματα)
Παρά τη φθίνουσα πορεία τόσο του πανεπιστημιακού κλάδου όσο και του κολλεγιακού κλάδου στην Ελλάδα, εντούτοις υπάρχει ένας τομέας ανώτατων σπουδών που σημείωσε γενική βελτίωση στην παγκόσμια ακαδημαϊκή κατάταξη Webometrics: Όλα τα Ανώτατα Στρατιωτικά Εκπαιδευτικά Ιδρύματα (ΑΣΕΙ)—Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων, Σχολή Ναυτικών Δοκίμων και Σχολή Ικάρων—βελτίωσαν την παγκόσμια κατάταξή τους.
Ως αποτέλεσμα, o μέσος όρος παγκόσμιας κατάταξης των ΑΣΕΙ βελτιώθηκε κατά +14,0% (κατά +1.173 θέσεις) το 2024-2025, ήτοι από average WR 8.371 τον Ιούλιο 2024 σε average WR 7.198 τον Ιούλιο 2025.
Πρωταθλητής προόδου φέτος, όχι μόνο μεταξύ των ΑΣΕΙ αλλά και σε όλους τους κλάδους ανώτατων σπουδών στην Ελλάδα—δηλαδή μεταξύ όλων των πανεπιστημίων, κολλεγίων και παραγωγικών σχολών των Ενόπλων Δυνάμεων—ανεδείχθη η Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων (ΣΣΕ), που κατόρθωσε να βελτιώσει την παγκόσμια κατάταξή της θεαματικά, κατά +22,3% (κατά +1.857 θέσεις) το 2024-2025, ήτοι από WR 8.318 τον Ιούλιο 2024 σε WR 6.461 τον Ιούλιο 2025.
Παρότι όμως οι μονοθεματικές ΑΣΕΙ και ειδικά η Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων έχουν θετική δυναμική προς τη σωστή κατεύθυνση—τη βελτίωση της παγκόσμιας κατάταξής τους—έχουν ακόμη πολύ δρόμο να διανύσουν, δεδομένου ότι το Πανεπιστήμιο Εθνικής Αμύνης τής Τουρκίας (National Defense University, τουρκιστί Milli Savunma Üniversitesi), όπου υπάγονται όλες οι στρατιωτικές ακαδημίες τής χώρας, έχει επιτύχει υψηλή παγκόσμια κατάταξη,2 ήτοι WR 2.728 τον Ιούλιο 2025. Δηλαδή σε παγκόσμιο επίπεδο, η Τουρκία πλησιάζει πλέον τις αντίστοιχες επιδόσεις τής Στρατιωτικής Ακαδημίας των Η.Π.Α. (United States Military Academy at West Point), που είχε WR 1.945 τον Ιούλιο 2025, και της Ναυτικής Ακαδημίας των Η.Π.Α. (United States Naval Academy at Annapolis), που είχε WR 1.595 τον Ιούλιο 2025.3
ΥΠΟΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
1 Οι παγκόσμιες ακαδημαϊκές κατατάξεις Webometrics καταρτίζονται ανά εξάμηνο από τo Cybermetrics Lab—με επικεφαλή τον καθηγητή Isidro F. Aguillo—το οποίο υπάγεται στο Εθνικό Κέντρο Επιστημονικών Ερευνών (Higher Council for Scientific Research – CSIC), που είναι ο κορυφαίος δημόσιος ερευνητικός οργανισμός της Ισπανίας. Στην από 5/8/2022 επίσημη ανακοίνωση του ΕΚΠΑ, υπογεγραμμένη από τον πρ. Πρύτανη Θάνο Δημόπουλο, επισημαίνεται ότι η ακαδημαϊκή αξιολόγηση Webometrics «θεωρείται από τους πλέον έγκυρους πίνακες κατάταξης παγκοσμίως διότι στηρίζεται σε στοιχεία άμεσα επαληθεύσιμα στο διαδίκτυο, και όχι σε δείκτες που στηρίζονται σε μεγάλο βαθμό σε συνεντεύξεις, ερωτηματολόγια και “έρευνες γνώμης”, που διακατέχονται σε κάποιες περιπτώσεις από μεροληψία ή υποκειμενισμό.» [Οι έντονοι χαρακτήρες είναι του Πρυτάνεως]. Σε πρακτικό επίπεδο, οι κατατάξεις Webometrics αποτελούν πολύτιμο εργαλείο για άσκηση εξωστρεφούς εκπαιδευτικής πολιτικής, διότι είναι η μοναδική που αξιολογεί όλα τα (32.000+) πανεπιστήμια και κολλέγια στον Κόσμο—όχι μόνον τα κορυφαία 1000-2000 που καταχωρούνται σε άλλες ακαδημαϊκές διαβαθμίσεις, όπως π.χ. CWUR (2.000 AEI), QS (1.500 AEI), RUR (1.239 AEI), ARWU (1.000 AEI), THE (2.000 AEI) και U.S. News and World Report (2.000 AEI).
2 Προφανώς, οι εξ ανατολών γείτονές μας έχουν αντιληφθεί επαρκώς ότι θεμελιώδεις παράγοντες εθνικής ασφαλείας δεν είναι μόνον τα υλικά μέσα (εξοπλισμοί κ.τ.λ.) και το φρόνημα των στρατευμένων, αλλά επιπροσθέτως—ή και πρωτίστως—η επιστημονική κατάρτιση και το εν γένει διανοητικό επίπεδο των αξιωματικών των Ενόπλων Δυνάμεων.
3 Δωρεάν διαθέσιμα (downloadable) αρχεία pdf: o πίνακας 1 ΕΔΩ, και το άρθρο ΕΔΩ.
