Δύο πίνακες, σχεδόν ακριβή αντίγραφα ο ένας του άλλου, που έχουν κατά καιρούς συνδεθεί με τον σπουδαίο Ολλανδό ζωγράφο Γιοχάνες Βερμέερ, παρουσιάζονται για πρώτη φορά εδώ και τρεις αιώνες, μαζί.
Η έκθεση με τίτλο, «Double Vision: Vermeer at Kenwood», που εγκαινιάστηκε στο Kenwood του Λονδίνου, προσφέρει στους επισκέπτες την ευκαιρία να γνωρίσουν δύο εκδοχές του γνωστού πίνακα «The Guitar Player» του 17ου αιώνα και να διαμορφώσουν τη δική τους άποψη: Βερμέερ ή μήπως όχι;
Για πολλά χρόνια, -ο ένας ανήκει στη συλλογή του Philadelphia Museum of Art, ενώ ο άλλος βρίσκεται στο Kenwood–, θεωρούνταν έργα του Ολλανδού δασκάλου. Ωστόσο, οι ειδικοί στην ιστορία της τέχνης, διατύπωσαν μία διαφορετική άποψη περί τα τέλη της δεκαετίας του 1920.
Ο πίνακας του Kenwood, σε πολύ καλύτερη κατάσταση και -το σημαντικότερο– με την υπογραφή του Βερμέερ, αναγνωρίστηκε ως το αυθεντικό έργο. Η εκδοχή της Φιλαδέλφειας, στην οποία η νεαρή γυναίκα απεικονίζεται όχι με μπούκλες αλλά με σφιχτές πλεξούδες, επικράτησε να θεωρείται αντίγραφο του 17ου ή 18ου αιώνα.
Από την άλλη, ένας Ολλανδός ερευνητής τέχνης το 2023, υπέδειξε ότι ίσως η εκδοχή της Φιλαδέλφειας να μην είναι απλά αντίγραφο, αλλά αντίγραφο που φιλοτέχνησε ο ίδιος ο Βερμέερ, μία συγκλονιστική πιθανότητα, αν ληφθεί υπόψη ότι μόλις 37 πίνακες αποδίδονται στον μεγάλο ζωγράφο.
Συνεπώς, τόσο το Philadelphia Museum of Art, όσο και το English Heritage, το οποίο διαχειρίζεται το Kenwood και τη συλλογή του, έχουν ξεκινήσει νέες αναλύσεις στους πίνακες τους αντίστοιχα. Στο μεταξύ, τα δύο έργα θα εκτίθενται στο Λονδίνο για τέσσερις μήνες, δίνοντας την ευκαιρία στους επισκέπτες να καταλήξουν στα δικά τους συμπεράσματα.
Η αρχική αφορμή για την κοινή παρουσίαση ήταν η συμπλήρωση 350 χρόνων από τον θάνατο του σπουδαίου καλλιτέχνη, τον Δεκέμβριο. Ωστόσο, όπως εξήγησε η Wendy Monkhouse, επικεφαλής επιμελήτρια του English Heritage στο Kenwood, «η συζήτηση γύρω από τον πίνακα της Φιλαδέλφειας μας έδωσε την ευκαιρία να πούμε: “Ας το εξετάσουμε σοβαρά”. Από τη μία, μας ενδιέφερε να μάθουμε τι πραγματικά ισχύει και από την άλλη, θέλαμε να δώσουμε την ευκαιρία στους επισκέπτες της έκθεσης, να ανακαλύψουν από μόνοι τους τι συμβαίνει και να σταθμίσουν τα στοιχεία», πρόσθεσε.
Η σύγκριση των δύο έργων πλάι πλάι προσφέρει στον θεατή «μια ωραία σύγχυση», όπως τόνισε. «Δεν μπορείς να πιστέψεις στα μάτια σου». Τα αποτελέσματα της ανάλυσης, που αναμένονται μέσα στους επόμενους μήνες, θα ρίξουν φως στην υπόθεση, είτε αποδείξουν ότι ο Βερμέερ ζωγράφισε και τις δύο εκδοχές, είτε όχι.
«Αν πράγματι υπάρχει ένα αυθεντικό αντίγραφο του έργου φιλοτεχνημένο από τον ίδιο τον καλλιτέχνη, θα ήταν κάτι μοναδικό, διότι θα αποτελέσει το πρώτο γνωστό αντίγραφο ενός έργου του. Αν όμως, πρόκειται για αντίγραφο το οποίο έχει δημιουργήσει κάποιος άλλος ζωγράφος, τότε γεννάται το ερώτημα: τι άλλο μπορεί να έχει φιλοτεχνήσει αυτός ο δεύτερος ζωγράφος; Δεδομένου ότι η καλλιτεχνική αρτιότητα είναι τόσο εντυπωσιακή, που δύσκολα πιστεύει κανείς πως περιορίστηκε σε έναν και μόνο πίνακα», δήλωσε η Monkhouse.
Η έκθεση «Double Vision: Vermeer at Kenwood» εγκαινιάστηκε την 1η Σεπτεμβρίου και θα διαρκέσει έως τις 11 Ιανουαρίου 2026 στο Kenwood του Λονδίνου.
Με πληρορφορίες από The Guardian
