Μια ταινία που ανασυνθέτει την παραγνωρισμένη ιστορία της πρώτης γυναίκας Ιταλίδας σκηνοθέτιδας, με τίτλο «Elvira Notari: Beyond Silence», έκανε παγκόσμια πρεμιέρα στο Φεστιβάλ Βενετίας στις 31 Αυγούστου στην κατηγορία «Venice Classics – Documentaries on Cinema».
Το ντοκιμαντέρ, σε σκηνοθεσία του Valerio Ciriaci, συνδυάζει σπάνιες ταινίες και φωτογραφίες από τα αρχεία της Cineteca Nazionale και της Cineteca di Bologna -από τους σημαντικότερους φορείς παγκοσμίως για τη διάσωση κινηματογραφικού υλικού-, με τις μαρτυρίες σύγχρονων καλλιτεχνών και ακαδημαϊκών.
Η Elvira Notari, γεννημένη στο Σαλέρνο της Ιταλίας το 1875, έδειξε από πολύ νωρίς ενδιαφέρον για την τέχνη και τη γραφή. Μαζί με τον σύζυγό της, Nicolo Notari ίδρυσαν στη Νάπολη την εταιρεία Dora Film, με την οποία γύρισαν εκατοντάδες ταινίες, πολλές βασισμένες σε ναπολιτάνικα τραγούδια και λαϊκές ιστορίες. Η ίδια υπέγραφε ως σκηνοθέτις, σεναριογράφος και μερικές φορές ως παραγωγός, σε μια εποχή όπου οι γυναίκες σπάνια είχαν παρόμοια δυνατότητα. Οι ταινίες της χαρακτηρίζονταν από ρεαλισμό, έντονη συναισθηματικότητα και αφοσίωση στη ζωή των απλών ανθρώπων.
Μεταξύ 1906 και 1930, η Notari δημιούργησε περισσότερες από εξήντα μεγάλου μήκους ταινίες, υφαίνοντας τα πάθη του λαϊκού δράματος με ατρόμητες απεικονίσεις της αστικής ζωής, οι οποίες γοήτευσαν το κοινό από τη Νάπολη μέχρι τις κοινότητες της «Little Italy» στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Στη συνέχεια, και με την έλευση του ομιλούντος κινηματογράφου σε συνδυασμό με την πίεση που ασκούσε το φασιστικό καθεστώς του Μουσολίνι, όσον αφορά την λογοκρισία στην τέχνη, η Ναπολιτάνα σκηνοθέτις αποσύρθηκε από τον κινηματογράφο το 1930.
Σήμερα, έχουν διασωθεί μόνο τρεις ταινίες και ορισμένα αποσπάσματα από το έργο της. «Χάθηκε στη σιωπή και το μεγαλύτερο μέρος της δουλειάς της χάθηκε μαζί της», δηλώνει ο Ciriaci στο σημείωμα του σκηνοθέτη, προσθέτοντας: «Τώρα, 150 χρόνια μετά τη γέννησή της, η Elvira επιστρέφει στο προσκήνιο χάρη στις προσπάθειες των μελετητών που διεκδικούν τη θέση της στην ιστορία».
«Από τη Νάπολη προς τον κόσμο, η κληρονομιά της Elvira ως πρωτοπόρου του βωβού κινηματογράφου έχει μια επείγουσα διάσταση, η οποία αναδύεται μέσα από την καθημερινή ζωή, από φωνές οι οποίες κάποτε αγνοήθηκαν», δήλωσε μία εκ των παραγωγών του ντοκιμαντέρ, η Antonella Di Nocera.
«Αυτή η ταινία είναι ο τρόπος μας να την αποκαταστήσουμε στην ιστορία και να δείξουμε γιατί το όραμά της έχει σημασία σήμερα», πρόσθεσε.
Με πληροφορίες από Variety