Πότε ακριβώς βασίλεψαν οι θρυλικοί φαραώ της αρχαίας Αιγύπτου; Συνέβησαν άραγε τα γεγονότα με τη χρονολογική σειρά που θεωρούμε σήμερα; Αυτά ήταν τα καίρια ερωτήματα στα οποία επιχείρησαν να απαντήσουν δύο ερευνητές, μέσα από μια μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Plos One και φωτίζει με μεγαλύτερη ακρίβεια τις πραγματικές περιόδους βασιλείας των Αιγύπτιων ηγεμόνων.
Ο Hendrik J. Bruins από το Πανεπιστήμιο Μπεν Γκουριόν στο Νεγκέβ και ο Johannes van der Plicht από το Πανεπιστήμιο του Γκρόνινγκεν, χρησιμοποίησαν την μέθοδο της ραδιοχρονολόγησης (ραδιομετρική μέθοδος χρονολόγησης με τη χρήση του ραδιενεργού άνθρακα-14), προκειμένου να προσδιορίσουν με τη μεγαλύτερη δυνατή ακρίβεια πότε βασίλεψε ο φαραώ Άμωσις ο Α’, ιδρυτής της 18ης Δυναστείας της Αιγύπτου, εγκαινιάζοντας την περίοδο του Νέου Βασιλείου.
Two scholars used radiocarbon dating to determine when Pharaoh Nebpehtire Ahmose reigned over Egypt, providing scholars with the ability to better understand events described in the Book of Exodus and a volcanic eruption in the Aegean Sea. https://t.co/W5x16MSS35
— Talking Pyramids💬 (@Bennu) December 1, 2025
Σύμφωνα με δημοσίευμα του ARTnews, κεντρικό στοιχείο της μελέτης αποτέλεσε μια πλίνθος από λάσπη, η οποία βρέθηκε σε ανασκαφές περίπου το 1900 από Βρετανούς αρχαιολόγους από έναν ναό στην αρχαία Αίγυπτο. Από την πλίνθο οι ερευνητές αφαίρεσαν ένα κομμάτι άχυρου, το οποίο είχε ενσωματωθεί στο υλικό κατά την κατασκευή. Η ραδιοχρονολόγηση έδειξε ότι οι πλίνθοι που χρησιμοποιήθηκαν για τον ναό και τοποθετούνται χρονικά γύρω στο 1517 ή 1502 π.Χ.
Στον ίδιο ναό απεικονίζονται οι μάχες του Άμωση Α΄ κατά των Υξώς, οι οποίοι είχαν κυριαρχήσει στο Κάτω Βασίλειο πριν την επανένωση της Αιγύπτου υπό τους φαραώ του Νέου Βασιλείου. Κάτι τέτοιο αποδεικνύει ότι το υλικό της πλίνθου τοποθετείται χρονικά μετά το τέλος του πολέμου και κατά τη διάρκεια της βασιλείας του Άμωση Α΄.
Όπως αναφέρεται και στο Plos One, εκτός από την πλίνθο, οι ερευνητές μελέτησαν και έξι ξύλινα «shabtis», δηλαδή αρχαία αιγυπτιακά κηδευτικά αγαλματίδια, τα οποία συνόδευαν τους νεκρούς ως μικρές αναπαραστάσεις μούμιας. Παράλληλα, πραγματοποίησαν ραδιοχρονολόγηση σε σπόρους και κλαδιά τα οποία είχαν απανθρακωθεί από την έκρηξη του ηφαιστείου της Σαντορίνης, προκειμένου να συγκρίνουν ευρήματα από διαφορετικές τοποθεσίες.
Η έκρηξη αυτή, η οποία ενέπνευσε αφηγήσεις όπως ο μύθος της Ατλαντίδας, είχε ισχυρό αντίκτυπο στην ανατολική Μεσόγειο. Αν και το ηφαίστειο βρίσκεται περίπου 75 μίλια βόρεια της Κρήτης, ελαφρόπετρα από την έκρηξη έχει εντοπιστεί και στην Αίγυπτο.
Σύμφωνα με τα αποτέλεσματα της έρευνας, ανατρέπονται χρονολογήσεις σπουδαίων ιστορικών γεγονότων της αρχαιότητας. Συγκεκριμένα, η έκρηξη του ηφαιστείου της Σαντορίνης φαίνεται να συνέβη 60 έως και 90 χρόνια νωρίτερα από ό,τι πιστεύεται. Επιπλέον, διαπιστώθηκε ότι η Στήλη της Τρικυμίας (Tempest Stele), ένα σημαντικό τεκμήριο από τη βασιλεία του Άμωση, δεν αναφέρεται στην έκρηξη του ηφαιστείου αλλά σε κάποιο άλλο κλιματικό φαινόμενο.
Στην πραγματικότητα, η μελέτη είναι η πρώτη επίσημη σύγκριση με τη μέθοδο της ραδιοχρονολόγησης η οποία συνδέει άμεσα τη βασιλεία του Άμωση με τον Μινωικό πολιτισμό, προσφέροντας νέες κρίσιμες πληροφορίες για την ιστορία της Ανατολικής Μεσογείου.
Με πληροφορίες από ARTnews, Plos One
