Ένας μύκητας που ο ΠΟΥ έχει χαρακτηρίσει «κρίσιμης σημασίας» φαίνεται να διαθέτει ένα μυστικό όπλο: έναν ιό που ζει μέσα του. Νέα έρευνα υποδεικνύει ότι η στόχευση αυτού του ιού μπορεί να ανοίξει τον δρόμο για καινοτόμες θεραπείες επικίνδυνων μυκητιακών λοιμώξεων.
Ο ιός, γνωστός ως AfuPmV-1M (A. fumigatus Polymycovirus-1), είχε εντοπιστεί παλαιότερα, αλλά η πρόσφατη μελέτη αποκάλυψε ότι προσφέρει στον μύκητα Aspergillus fumigatus σημαντικά πλεονεκτήματα επιβίωσης. Ο A. fumigatus μπορεί να μολύνει άτομα που εισπνέουν τα σπόριά του, προκαλώντας είτε βραχυπρόθεσμες πνευμονικές λοιμώξεις είτε σοβαρές ασθένειες που εξαπλώνονται πέρα από τους πνεύμονες. Αν και οι περισσότεροι άνθρωποι έρχονται καθημερινά σε επαφή με τα σπόρια, συνήθως νοσούν μόνο όσοι έχουν εξασθενημένο ανοσοποιητικό ή αναπνευστικά προβλήματα.
Ο μύκητας ευθύνεται για περίπου 2,1 εκατομμύρια περιπτώσεις επιθετικής ασπεργίλλωσης και 1,8 εκατομμύρια χρόνιες πνευμονικές λοιμώξεις κάθε χρόνο, συμβάλλοντας σε ένα συνολικό σύνολο 6,55 εκατομμυρίων διεισδυτικών μυκητιακών λοιμώξεων παγκοσμίως. Η θνησιμότητα από τη διεισδυτική μορφή κυμαίνεται μεταξύ 30% και 80%.
Στη μελέτη, που δημοσιεύθηκε στις 14 Αυγούστου στο Nature Microbiology, ερευνητές μόλυναν ποντίκια με A. fumigatus που έφερε τον ιό AfuPmV-1M – μια κατάσταση που η επικεφαλής συγγραφέας, Marina Campos Rocha, παρομοίασε με «Ρώσικη κούκλα». Όταν τα ποντίκια έλαβαν αντιιικά φάρμακα, παρουσίασαν υψηλότερα ποσοστά επιβίωσης, μικρότερο μυκητιακό φορτίο και χαμηλότερα επίπεδα του ιού, σε σύγκριση με την ομάδα ελέγχου.
Το εύρημα αυτό έρχεται σε αντίθεση με μια μελέτη του 2020 που είχε δείξει το αντίθετο αποτέλεσμα, πιθανόν λόγω διαφορών στις μεθοδολογίες. Ο ερευνητής Norman van Rhijn χαρακτήρισε τα νέα αποτελέσματα «πρωτοποριακά», τονίζοντας ότι ανοίγουν τον δρόμο για την κατανόηση και άλλων παθογόνων μικροοργανισμών.
Η Rocha διευκρίνισε ότι ο ιός δεν μπορεί να μολύνει θηλαστικά, καθώς απαιτεί υποδοχείς που απουσιάζουν από αυτά, και μολύνει αποκλειστικά τον A. fumigatus. Τα αντιιικά φάρμακα μείωσαν επίσης την αναπαραγωγική ικανότητα του μύκητα και την παραγωγή μελανίνης, ουσία που συνδέεται με την ανθεκτικότητα και τη λοιμογόνο δράση. Επιπλέον, τα ανθρώπινα ανοσοκύτταρα είχαν μεγαλύτερη δυσκολία να εξουδετερώσουν τους μολυσμένους από τον ιό μύκητες.
Αν τα αποτελέσματα αυτά επαληθευτούν και σε ανθρώπους, οι ερευνητές πιστεύουν ότι αντιιικές θεραπείες θα μπορούσαν να αποδυναμώνουν τον μύκητα, καθιστώντας τον πιο ευάλωτο στο ανοσοποιητικό σύστημα και στα υπάρχοντα αντιμυκητιακά φάρμακα. Η Rocha υποψιάζεται επίσης ότι και άλλοι παθογόνοι μύκητες ίσως φιλοξενούν παρόμοιους ιούς, γεγονός που διερευνά περαιτέρω με την ομάδα της.
«Το άρθρο μας είναι μόνο το πρώτο βήμα», υπογράμμισε. «Στόχος μας είναι να κατανοήσουμε σε βάθος τους μοριακούς μηχανισμούς που εμπλέκονται σε αυτή τη διαδικασία».
