Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε σήμερα, στις Βρυξέλλες, την Εκθεση για τη Διεύρυνση 2025, η οποία περιλαμβάνει την ετήσια αξιολόγηση της προόδου όλων των χωρών που επιδιώκουν την ένταξή τους στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Βάσει της Έκθεσης το προβάδισμα παίρνουν το Μαυροβούνιο, η Αλβανία, η Μολδαβία και η Ουκρανία, που κατέγραψαν τη μεγαλύτερη πρόοδο στις μεταρρυθμίσεις.
Σύμφωνα με την ανακοίνωση, η φετινή έκθεση «επιβεβαιώνει ότι η δυναμική της διεύρυνσης παραμένει ψηλά στην πολιτική ατζέντα της ΕΕ» και ότι «η προσχώρηση νέων κρατών-μελών είναι πλέον ορατή στον ορίζοντα».
«Είμαστε πιο αποφασισμένοι από ποτέ να μετατρέψουμε τη διεύρυνση σε πραγματικότητα. Μια μεγαλύτερη Ένωση σημαίνει μια ισχυρότερη Ευρώπη στη διεθνή σκηνή. Όμως η διαδικασία παραμένει βασισμένη στην αξία των μεταρρυθμίσεων και στην πολιτική βούληση των εταίρων μας» δήλωσε η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.
Η Επιτροπή αξιολογεί την πρόοδο δέκα χωρών: Μαυροβουνίου, Αλβανίας, Ουκρανίας, Μολδαβίας, Σερβίας, Βόρειας Μακεδονίας, Βοσνίας-Ερζεγοβίνης, Κοσόβου, Τουρκίας και Γεωργίας και τονίζει ότι «ο ρυθμός των μεταρρυθμίσεων, ειδικά στους τομείς της δημοκρατίας, του κράτους δικαίου και των θεμελιωδών δικαιωμάτων, καθορίζει άμεσα την ταχύτητα της ενταξιακής πορείας».
Προβάδισμα για Μαυροβούνιο και Αλβανία
Το Μαυροβούνιο θεωρείται η πιο προχωρημένη υποψήφια χώρα καθώς έχει σημειώσει ουσιαστική πρόοδο προς την ένταξη στην ΕΕ, έχοντας κλείσει τέσσερα κεφάλαια διαπραγμάτευσης το τελευταίο έτος. Η δέσμευση της χώρας να κλείσει και άλλα κεφάλαια προσωρινά έως το τέλος του 2025 αντικατοπτρίζει την προσήλωσή της στην ευρωπαϊκή ολοκλήρωση, σημειώνει η Κομισιόν και προσθέτει ότι η διατήρηση σταθερής προόδου στις μεταρρυθμίσεις και η εξασφάλιση ευρείας πολιτικής συναίνεσης θεωρούνται κρίσιμες προϋποθέσεις για την επίτευξη του στόχου ολοκλήρωση των ενταξιακών διαπραγματεύσεων έως το τέλος του 2026. Εφόσον συνεχιστεί ο τρέχων ρυθμός μεταρρυθμίσεων, η Κομισιόν θεωρεί το χρονοδιάγραμμα ρεαλιστικό και επιτεύξιμο.
Η Αλβανία έχει σημειώσει σημαντική πρόοδο, με τέσσερα θεματικά clusters να έχουν ανοίξει μέσα στο τελευταίο έτος. Οι προετοιμασίες για το άνοιγμα του τελευταίου cluster εντός του 2025 είναι προχωρημένες.
Ιδιαίτερη πρόοδος έχει καταγραφεί στα «θεμελιώδη» πεδία, ιδίως στη μεταρρύθμιση της δικαιοσύνης και στην καταπολέμηση του οργανωμένου εγκλήματος και της διαφθοράς.
Η Επιτροπή υπογραμμίζει ότι απαιτείται συνέχιση των προσπαθειών ώστε να επιτευχθούν οι ενδιάμεσοι στόχοι, ανοίγοντας τον δρόμο για το κλείσιμο διαπραγματευτικών κεφαλαίων όταν ολοκληρωθούν οι αναγκαίες τομεακές μεταρρυθμίσεις.
Ο στόχος για ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων έως το 2027 θεωρείται εφικτός, υπό την προϋπόθεση ότι η χώρα θα διατηρήσει τη μεταρρυθμιστική δυναμική και θα ενισχύσει τον πολιτικό διάλογο χωρίς αποκλεισμούς.
Ουκρανία και Μολδαβία: πρόοδος παρά τις πιέσεις
Παρά τον πόλεμο και τις εξωτερικές απειλές, η Ουκρανία και η Μολδαβία παραμένουν ισχυρά προσηλωμένες στην ευρωπαϊκή τους πορεία. Και οι δύο ολοκλήρωσαν τη διαδικασία ελέγχου (screening) και ενέκριναν οδικούς χάρτες για το κράτος δικαίου, τη δημόσια διοίκηση και τη λειτουργία των δημοκρατικών θεσμών. Η Επιτροπή εκτιμά ότι πληρούν ήδη τις προϋποθέσεις για το άνοιγμα των περισσότερων θεματικών clusters, και θέτει ως στόχο την προσωρινή ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων έως το 2028.
Σερβία και Βοσνία-Ερζεγοβίνη: πολιτικές κρίσεις και στασιμότητα
Η Σερβία αντιμετωπίζει βαθιά πολιτική πόλωση και επιδείνωση της εμπιστοσύνης μεταξύ κυβέρνησης και κοινωνίας των πολιτών. Οι μαζικές διαδηλώσεις από το 2024 και οι καταγγελίες για υπερβολική χρήση βίας έχουν επιβραδύνει σημαντικά τις μεταρρυθμίσεις. Η Επιτροπή αναγνωρίζει κάποιες θετικές κινήσεις, όπως την επανεκκίνηση της διαδικασίας επιλογής του νέου Συμβουλίου του ρυθμιστικού φορέα ΜΜΕ, αλλά τονίζει ότι η πρόοδος παραμένει περιορισμένη.
Στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη, η πολιτική κρίση στη Republika Srpska και η διάλυση της κυβερνητικής συμμαχίας έχουν παγώσει τις μεταρρυθμίσεις. Παρότι η χώρα υπέβαλε νέα Reform Agenda, οι Βρυξέλλες ζητούν πρώτα την υιοθέτηση νόμων για τη δικαιοσύνη, σύμφωνα με τα ευρωπαϊκά πρότυπα.
Βόρεια Μακεδονία και Κόσοβο: ανάγκη συνέχειας
Η Βόρεια Μακεδονία καλείται να επιταχύνει τη συνταγματική αναθεώρηση για την ένταξη των Βουλγάρων πολιτών στο Σύνταγμα, όπως προβλέπεται από τα Συμπεράσματα του Συμβουλίου του 2022.
Το Κόσοβο, παρότι διατηρεί υψηλή φιλοευρωπαϊκή στήριξη, έχει καθυστερήσει λόγω των εκλογών του Φεβρουαρίου 2025. Η Επιτροπή υπογραμμίζει ότι «η ομαλοποίηση των σχέσεων με τη Σερβία και η εφαρμογή των δεσμεύσεων του Διαλόγου παραμένουν αναπόσπαστο μέρος της ευρωπαϊκής του προοπτικής».
Τουρκία: στάσιμη πορεία, ανησυχίες για τη δημοκρατία
Η Τουρκία, αναφέρει η Επιτροπή, «παραμένει υποψήφια χώρα και βασικός εταίρος για την ΕΕ». Ωστόσο, οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις παραμένουν σε αδιέξοδο από το 2018, λόγω της επιδείνωσης των δημοκρατικών προτύπων, της υπονόμευσης της ανεξαρτησίας της δικαιοσύνης και των συνεχιζόμενων διώξεων κατά της αντιπολίτευσης.
Η Κομισιόν αναγνωρίζει την πρόθεση για «επαναδραστηριοποίηση της συνεργασίας» και τη σημασία της επανέναρξης των συνομιλιών για το Κυπριακό, ωστόσο επισημαίνει ότι η επιστροφή στην ενταξιακή διαδικασία «προϋποθέτει σαφή δέσμευση στις δημοκρατικές αρχές».
Γεωργία: δημοκρατική οπισθοδρόμηση
Η Γεωργία καταγράφει τη μεγαλύτερη επιδείνωση μεταξύ των υποψήφιων χωρών, με την Κομισιόν να κάνει λόγο για «σοβαρό δημοκρατικό πισωγύρισμα». Το 2024, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο είχε ήδη κρίνει ότι η ενταξιακή της πορεία έχει de facto παγώσει, ενώ πλέον η Έκθεση του 2025 την χαρακτηρίζει «υποψήφια χώρα μόνο κατ’ όνομα».
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή τονίζει ότι η διαδικασία διεύρυνσης «παραμένει αυστηρή, δίκαιη και βασισμένη στην αξία των μεταρρυθμίσεων» και υπογραμμίζει πως «η σταδιακή ενσωμάτωση των υποψήφιων κρατών στην Ενιαία Αγορά θα ενισχύσει τους δεσμούς τους με την Ένωση ήδη πριν από την ένταξη».
