Συνοριακές συγκρούσεις το Σαββατοκύριακο μεταξύ Αφγανιστάν και Πακιστάν έχουν οδηγήσει σε δεκάδες θανάτους, στη σφοδρότερη αναμέτρηση μεταξύ των δύο χωρών από τότε που επανήλθαν στην εξουσία στο Αφγανιστάν οι Ταλιμπάν το 2021- μία κρίση η οποία τράβηξε την προσοχή του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ. Μέχρι τη Δευτέρα ωστόσο οι ανταλλαγές πυρών φαίνονταν να έχουν κοπάσει.
Τι συνέβη
Αργά το Σάββατο δυνάμεις των Ταλιμπάν επιτέθηκαν σε πακιστανικά φυλάκια κατά μήκος των 2.600 χλμ συνόρων, με τις πακιστανικές δυνάμεις να ανταποδίδουν αργότερα. Όπλα, πυροβολικό και μη επανδρωμένα αεροσκάφη αντάλλασσαν πυρά μέχρι τα ξημερώματα της Κυριακής. Σποραδικές συγκρούσεις συνεχίζονταν και την Κυριακή, με το Πακιστάν να λέει πως είχε 23 νεκρούς στρατιώτες και τους Ταλιμπάν να κάνουν λόγο για εννιά νεκρούς στη δική τους πλευρά. Και οι δύο πλευρές, ωστόσο, ισχυρίστηκαν ότι είχαν προκαλέσει μεγάλη ζημιά στον αντίπαλο.
Τι προκάλεσε τη σύγκρουση
Το Πακιστάν πραγματοποίησε αεροπορική επίθεση στην αφγανική πρωτεύουσα, Καμπούλ, την προηγούμενη εβδομάδα, που στόχευε τον επικεφαλής των Πακιστανών Ταλιμπάν, σύμφωνα με Πακιστανούς αξιωματούχους. Είναι άγνωστο αν επέζησε. Οι Ταλιμπάν είπαν πως η επίθεση του Σαββάτου ήταν απάντηση στην παραβίαση του αφγανικού εναερίου χώρου.
Ποιοι είναι οι Πακιστανοί Ταλιμπάν
Το 2007 ένας αριθμός τζιχαντιστικών ομάδων ενεργών στο βορειοδυτικό Πακιστάν από την εθνοτική ομάδα των Παστούν σχημάτισε τους Τεχρίκ-ε-Ταλιμπάν Πακιστάν, γνωστούς ως Πακιστανούς Ταλιμπάν. Ως μοντέλο είχαν τους Αφγανούς Ταλιμπάν, επίσης Παστούν, που τη δεκαετία του 1990 πήραν τον έλεγχο του Αφγανιστάν, μέχρι την ανατροπή τους από την αμερικανική εισβολή του 2001. Ωστόσο οι Πακιστανοί Ταλιμπάν ήταν πιο σκληροπυρηνικοί, αντλώντας την ιδεολογία τους από την αλ Κάιντα.
Τα επόμενα χρόνια οι Πακιστανοί Ταλιμπάν πραγματοποιούσαν επιθέσεις σε αγορές, τζαμιά, αεροδρόμια, στρατιωτικές βάσεις, αστυνομικά τμήματα και κατέλαβαν επίσης εδάφη, κυρίως στα σύνορα με το Αφγανιστάν, μα και βαθιά μέσα στο Πακιστάν, περιλαμβανομένης της κοιλάδας Σουάτ, όπου πυροβόλησαν και τη Μαλάλα Γιουσαφζάι.
Επίσης, πολέμησαν στο πλευρό των Αφγανών Ταλιμπάν στο Αφγανιστάν και παρείχαν καταφύγιο σε Αφγανούς μαχητές σε πακιστανικό έδαφος, σχηματίζοντας ισχυρούς δεσμούς. Το Πακιστάν εξαπέλυσε μια σειρά από στρατιωτικές επιχειρήσεις εναντίον των Πακιστανών Ταλιμπάν στο δικό του έδαφος, με περιορισμένη επιτυχία.
Το 2014 οι Πακιστανοί Ταλιμπάν επιτέθηκαν σε σχολείο στην Πεσαβάρ, σκοτώνοντας πάνω από 130 παιδιά. Ακολούθησε μια μεγάλη στρατιωτική επιχείρηση, που σε μεγάλο βαθμό τους απώθησε στο Αφγανιστάν.
Τι έγινε μετά την επιστροφή των Ταλιμπάν στο Αφγανιστάν
Το Πακιστάν καλωσόρισε την επάνοδο των Ταλιμπάν στο Αφγανιστάν το 2021, με τον τότε πρωθυπουργό Ιμράν Χαν να λέει πως οι Αφγανοί είχαν «σπάσει τα δεσμά της σκλαβιάς». Το Ισλαμαμπάντ ωστόσο σύντομα διαπίστωσε πως οι Ταλιμπάν είχαν άλλες προτεραιότητες, καθώς οι επιθέσεις των Πακιστανών Ταλιμπάν μέσα στο Πακιστάν αυξήθηκαν απότομα.
Το Ισλαμαμπάντ λέει πως η ηγεσία των Πακιστανών Ταλιμπάν και πολλοί μαχητές τους εδρεύουν στο Αφγανιστάν. Το Πακιστάν έχει επανειλημμένα καλέσει την κυβέρνηση των Ταλιμπάν να ελέγξει τους Πακιστανούς Ταλιμπάν, μα η Καμπούλ λέει πως η οργάνωση δεν έχει παρουσία στη χώρα. Το Ισλαμαμπάν είχε κατηγορηθεί πως υποστήριζε την 20ετή εξέγερση των Ταλιμπάν στο Αφγανιστάν εναντίον της υποστηριζόμενης από τις ΗΠΑ κυβέρνηση (κάτι που το ίδιο αρνείται) μα η όποια επιρροή είχε φαίνεται πως έχει εξαφανιστεί- όπως και η υπομονή του Πακιστάν.
Γιατί το Πακιστάν κατηγορεί και την Ινδία
Το Ισλαμαμπάντ λέει πως η Ινδία συνεργάζεται με το Αφγανιστάν για να υποστηρίξει τους Πακιστανούς Ταλιμπάν και άλλους αντάρτες εναντίον του Πακιστάν. Το Νέο Δελχί το αρνείται. Ο Αφγανός υπουργός Εξωτερικών Αμίρ Χαν Μουτακί πραγματοποιεί πολυήμερο ταξίδι στην Ινδία με σκοπό την αναβάθμιση των διμερών σχέσεων, κάτι που ανησυχεί το Πακιστάν.
Τι έχει πει ο Τραμπ
«Μαθαίνω ότι έχουμε τώρα έναν πόλεμο μεταξύ Πακιστάν και Αφγανιστάν» είπε ο Τραμπ την Κυριακή, κατευθυνόμενος προς τη Μέση Ανατολή. «Θα πρέπει να περιμένω μέχρι να γυρίσω. Ξέρετε, κάνω κάτι άλλο, γιατί είμαι καλός στο να τελειώνω πολέμους».
Με πληροφορίες από Reuters
