Την ίδια ημέρα που η Ρωσία τιμούσε με στρατιωτική παρέλαση στο Κρεμλίνο τη λήξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, ένας συνασπισμός κρατών με πρωτοβουλία της ΕΕ ενέκριναν από το Λβιβ της Ουκρανίας την ίδρυση Ειδικού Δικαστηρίου για τη δίωξη της ρωσικής ηγεσίας συμπεριλαμβανομένου του προέδρους Πούτιν για το έγκλημα της επιθετικότητας κατά της Ουκρανίας.
«Με αφορμή την Ημέρα της Ευρώπης, η Επιτροπή, εκπροσωπούμενη από τον Επίτροπο ΜακΓκράθ , την Ύπατη Εκπρόσωπο Κάγια Κάλλας, το Συμβούλιο της Ευρώπης, τον Πρωθυπουργό της Ουκρανίας Denys Shmyhal και τους εκπροσώπους ενός διεθνούς συνασπισμού κρατών συγκεντρώθηκαν σήμερα στο Λβιβ για να υποστηρίξουν επίσημα τη σύσταση Ειδικού Δικαστηρίου για το έγκλημα της επίθεσης κατά της Ουκρανίας» αναφέρεται στην ανακοίνωση της Ενωσης.
Ο συνασπισμός των κρατών έδωσε την πολιτική έγκριση για το δικαστήριο, καλωσορίζοντας την ολοκλήρωση της τεχνικής εργασίας που απαιτείται για την ίδρυσή του. Το δικαστήριο θα συσταθεί στο πλαίσιο του Συμβουλίου της Ευρώπης — του κυριότερου οργανισμού προάσπισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην ήπειρο, ο οποίος ιδρύθηκε μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο για να διαφυλάξει τα δικαιώματα και το κράτος δικαίου.
Το Δικαστήριο θα έχει την εξουσία να ερευνήσει, να ασκήσει δίωξη και να δικάσει τους Ρώσους πολιτικούς και στρατιωτικούς ηγέτες, οι οποίοι φέρουν τη μεγαλύτερη ευθύνη για το έγκλημα της επίθεσης κατά της Ουκρανίας.
Εναπόκειται τώρα στο Συμβούλιο της Ευρώπης να δημιουργήσει το απαραίτητο πλαίσιο για τη σύσταση του Ειδικού Δικαστηρίου, η δικαιοδοσία του οποίου θα απορρέει από την Ουκρανία.
Μόλις συσταθεί το Ειδικό Δικαστήριο, οι ουκρανικές εθνικές αρχές θα μπορούν να παραπέμπουν τις εν εξελίξει εγχώριες έρευνες και διώξεις που σχετίζονται με το έγκλημα της επίθεσης στον εισαγγελέα του Ειδικού Δικαστηρίου.
Η επισημοποίηση της σύστασης του Ειδικού Δικαστηρίου θα γίνει στο Λουξεμβούργο στις 13 – 14 Μάιου στη συνεδρίαση της Επιτροπής Υπουργών του Συμβουλίου της Ευρώπης , σύμφωνα με την κοινή δήλωση που δημοσίευσε το υπουργείο Εξωτερικών της Ουκρανίας.
«Αυτό το δικαστήριο θα διασφαλίσει ότι όσοι έχουν τη μεγαλύτερη ευθύνη για την επιθετικότητα κατά της Ουκρανίας θα λογοδοτήσουν. Δεν αφήνει κανένα περιθώριο για ατιμωρησία. Η επιθετικότητα της Ρωσίας δεν θα μείνει ατιμώρητη», δήλωσε η Ύπατη Εκπρόσωπος της ΕΕ για την Εξωτερική Πολιτική, Κάγια Κάλας.
Στο ίδιο πνεύμα και οι δηλώσεις του Ευρωπαίου Επίτροπου για τη δικαιοσύνη και το Κράτος Δικαίου Μάικλ ΜακΓκράθ
«Η σημερινή ημέρα σηματοδοτεί μια καθοριστική στιγμή για τη δικαιοσύνη, το διεθνές δίκαιο και το μέλλον της Ουκρανίας. Προχωράμε μπροστά – όχι μόνο με λόγια, αλλά με συγκεκριμένα εργαλεία: υποστηρίζουμε το Ειδικό Δικαστήριο για το έγκλημα της επίθεσης κατά της Ουκρανίας. ..για να λογοδοτήσουν οι δράστες αυτού του παράνομου επιθετικού πολέμου και για να επιβεβαιώσουμε την ακλόνητη δέσμευσή μας να διασφαλίσουμε ότι η τάξη που βασίζεται σε κανόνες θα θριαμβεύσει επί της επιθετικότητας, της αυθαιρεσίας και της ατιμωρησίας».
Η εξέλιξη αυτή έρχεται στο πλαίσιο των προσπαθειών να ασκηθεί πίεση στη Ρωσία ώστε να αποδεχθεί την κατάπαυση πυρός των 30 ημερών που ενδεχομένως να οδηγήσει σε μια ειρηνευτική διαδικασία.
Το ειδικό δικαστήριο για τα «εγκλήματα επίθεσης» ―εισβολή, στρατιωτική κατοχή ή προσάρτηση με τη χρήση βίας και αποκλεισμός λιμανιών ή ακτών—θα εργάζεται παράλληλα με το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο (ΔΠΔ) το οποίο έχει ήδη εκδώσει διεθνή εντάλματα σύλληψης εναντίον του Πούτιν και άλλων Ρώσων αξιωματούχων.
Τα αποδεικτικά στοιχεία που συγκεντρώνονται στο πλαίσιο των εργασιών που διεξάγονται στο πλαίσιο του Διεθνούς Κέντρου για τη Δίωξη του Εγκλήματος της Επιθετικότητας (ICPA), θα διαβιβάζονται επίσης στον Εισαγγελέα του Ειδικού Δικαστηρίου, ανάλογα με την περίπτωση.
Ωστόσο το ΔΠΔ δεν μπορεί να δικάσει τη Ρωσία για «εγκλήματα επίθεσης» και για τον λόγο αυτό λίγο μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία δημιουργήθηκε η ιδέα για τη σύσταση ειδικού δικαστηρίου.
Οι εργασίες για τη σύσταση του εν λόγω δικαστηρίου επιταχύνθηκαν μετά την επιστροφή του Ντόναλντ Τραμπ στην προεδρία των ΗΠΑ και τις ανησυχίες ότι θα δοθεί αμνηστία στον Πούτιν σε περίπτωση ειρηνευτικής συμφωνίας.
