Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα αρνήθηκε να λειτουργήσει ως μηχανισμός ασφαλείας («backstop») για το σχέδιο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να χορηγήσει δάνειο 140 δισ. ευρώ στην Ουκρανία, με εγγύηση τα παγωμένα ρωσικά περιουσιακά κεφάλαια, προκαλώντας σοβαρό πλήγμα στην πρόταση των Βρυξελλών, σύμφωνα με πληροφορίες που επικαλούνται οι Financial Times.
Όπως αναφέρει η ίδια πηγή η ΕΚΤ έκρινε ότι το σχέδιο θα παραβίαζε την εντολή της, καθώς ο ρόλος που της ζητήθηκε ισοδυναμούσε με έμμεση χρηματοδότηση κρατών-μελών, κάτι που απαγορεύουν οι Συνθήκες της Ε.Ε.
Η Επιτροπή είχε ζητήσει από την ΕΚΤ να λειτουργήσει ως δανειστής ύστατης καταφυγής για την Euroclear Bank, σε περίπτωση έλλειψης ρευστότητας, αίτημα που η ΕΚΤ απέρριψε κατηγορηματικά.
Μετά την άρνηση, οι Βρυξέλλες θα πρέπει να εξετάσουν πλέον εναλλακτικά σχήματα προσωρινής ρευστότητας, αναγνωρίζοντας ότι το δάνειο θεωρείται κρίσιμο για τη χρηματοδότηση της Ουκρανίας τα επόμενα δύο χρόνια, σε μια περίοδο νέας ρωσικής κλιμάκωσης και αβεβαιότητας γύρω από τις αμερικανικές προθέσεις.
Εν τω μεταξύ, μόλις προ ημερών, η ίδια η Euroclear προειδοποίησε σε επιστολή της προς την Κομισιόν ότι το σχέδιο αξιοποίησης των παγωμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων μπορεί να θεωρηθεί διεθνώς ως «κατάσχεση», κάτι που θα μπορούσε να τρομάξει επενδυτές, να προκαλέσει αναταράξεις στις αγορές ομολόγων και να αυξήσει το κόστος δανεισμού για όλα τα κράτη-μέλη. Η εταιρεία υπογραμμίζει επίσης ότι η διεθνής χρηματοπιστωτική κοινότητα, και ιδίως οι κεντρικές τράπεζες και τα κρατικά επενδυτικά ταμεία, μπορεί να θεωρήσουν την πρωτοβουλία παραβίαση της ασυλίας κρατικών αποθεματικών.
Οι ανησυχίες αυτές συμβαδίζουν με τη στάση του Βελγίου, όπου εδρεύει η Euroclear. Η κυβέρνηση του Μπαρτ ντε Βέβερ ζητά «νομικά δεσμευτικές, άνευ όρων και άμεσες» εγγυήσεις από όλα τα κράτη-μέλη, επισημαίνοντας ότι σε περίπτωση αλλαγής του διεθνούς πλαισίου ή μη ανανέωσης των κυρώσεων, το ρίσκο δεν μπορεί να πέσει μονομερώς στο Βέλγιο. Τα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία παραμένουν δεσμευμένα με κυρώσεις που ανανεώνονται ανά έξι μήνες και ομόφωνα, διαδικασία στην οποία η Ουγγαρία έχει κατ’ επανάληψη εκφράσει ενστάσεις.
Το κλίμα περιπλέκεται ακόμη περισσότερο από τη νέα ειρηνευτική πρωτοβουλία του προέδρου των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, καθώς και από εναλλακτικές αμερικανικές προτάσεις για τη χρήση των παγωμένων ρωσικών κεφαλαίων μέσω επενδυτικών ταμείων υπό αμερικανική ηγεσία προτάσεις που, σύμφωνα με ευρωπαϊκές πηγές, ωθούν την Ε.Ε. να επιταχύνει τις δικές της αποφάσεις, ώστε να μη διαμορφωθεί μονομερώς το πλαίσιο από την Ουάσιγκτον.
Μόλις χθες, η Ύπατη Εκπρόσωπος της Ε.Ε. Κάγια Κάλας προειδοποίησε ότι η Ευρώπη δεν έχει περιθώρια αναβολής όσον αφορά τη χρηματοδότηση της Ουκρανίας. Χαρακτήρισε την αξιοποίηση των παγωμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων «τη πιο αποτελεσματική και βιώσιμη επιλογή», προσθέτοντας ότι στη Σύνοδο Κορυφής της 18ης Δεκεμβρίου «δεν θα φύγουμε χωρίς απόφαση».
Σύμφωνα με την πρόταση της Επιτροπής, η Ουκρανία θα κληθεί να αποπληρώσει το δάνειο μόνο εφόσον η Ρωσία συμφωνήσει να καταβάλει πολεμικές επανορθώσεις μια πολιτικά και νομικά περίπλοκη προϋπόθεση, που καθιστά τη συμφωνία ακόμη πιο δύσκολη και τη συζήτηση στη Σύνοδο της 18ης Δεκεμβρίου καθοριστική με την Κάλας να δηλώνει ότι «δεν θα φύγουμε εάν δεν βρούμε λύση».
