Με πολλές αραβικές χώρες να νιώθουν πλέον ότι απειλούνται όλο και περισσότερο από το Ισραήλ, το αμυντικό σύμφωνο που υπέγραψαν την προηγούμενη εβδομάδα η Σαουδική Αραβία και το Πακιστάν βάζει στην εξίσωση ασφαλείας της περιοχής έναν νέο παράγοντα: Την «ομπρέλα» του πυρηνικού οπλοστασίου του Πακιστάν.
Η «Στρατηγική Συμφωνία Αμοιβαίας Άμυνας» που υπέγραψαν οι δύο χώρες στην πράξη συνδυάζει τον πλούτο του Ριάντ με τη μεγάλη και οπλισμένη με πυρηνικά όπλα πολεμική μηχανή του Πακιστάν, υπογραμμίζουν αναλυτές, όπως σημειώνεται σε δημοσίευμα του Reuters.
Λίγα έχουν γίνει για τις λεπτομέρειες της συμφωνίας και το πυρηνικό δόγμα του Πακιστάν υπαγορεύει πως τα όπλα του είναι στραμμένα εξολοκλήρου εναντίον της Ινδίας. Ωστόσο το Ριάντ αφήνει να εννοηθεί πως, μέσω της συμφωνίας, αποκτά de facto μια πυρηνική «ομπρέλα» ενώ αναλυτές εκτιμούν πως το Ισραήλ- η μόνη πυρηνική δύναμη στη Μέση Ανατολή (αν και δεν το παραδέχεται επίσημα)- παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις.
Ο Πακιστανός υπουργός Άμυνας Χαβάτζα Μοχάμαντ Ασίφ είπε στο Reuters ότι τα πυρηνικά όπλα «δεν ήταν στο ραντάρ» του συμφώνου. Ο ίδιος είπε ότι η συμφωνία θα μπορούσε να επεκταθεί για να καλύψει και άλλες χώρες του Κόλπου.
«Δεν έχουμε σκοπό να χρησιμοποιήσουμε αυτό το σύμφωνο για οποιαδήποτε επιθετικότητα» είπε ο Ασίφ. «Μα αν απειληθούν τα μέλη, τότε προφανώς αυτός ο διακανονισμός θα τεθεί σε εφαρμογή».
Το Ριάντ ίσως βλέπει διαφορετικά το πυρηνικό ζήτημα: Αραβικές χώρες του Κόλπου δήλωσαν ότι το Ισραήλ έδειξε ότι αποτελεί απειλή μετά τα πλήγματα στο Κατάρ. Η Σαουδική Αραβία έχει πει επίσης πως αν το Ιράν αποκτήσει πυρηνικά όπλα, θα κάνει και αυτή το ίδιο. Ερωτηθείς αν το Πακιστάν θα ήταν υποχρεωμένο να παρέχει πυρηνική «ομπρέλα» στη Σαουδική Αραβία, υψηλόβαθμος Σαουδάραβας αξιωματούχος είπε στο Reuters πως «Αυτή είναι μια εκτενής αμυντική συμφωνία που περιλαμβάνει όλα τα στρατιωτικά μέσα».
Αναλυτές είπαν ότι η συμφωνία αυτή αντανακλά επίσης τη μειωμένη εμπιστοσύνη απέναντι στην ασφάλεια που παρέχουν οι ΗΠΑ στην περιοχή. «Από τη σαουδαραβική οπτική, προορίζεται να κλείσει το έλλειμμα στρατηγικής και συμβατικής αποτροπής απέναντι σε ένα οπλισμένο με πυρηνικά Ισραήλ» είπε ο Χασάν Αλχασάν, ερευνητής για θέματα πολιτικής Μέσης Ανατολής στο International Institute for Strategic Studies του Λονδίνου. Σε ανακοίνωση από τη Σαουδική Αραβία αναφέρεται πως το σύμφωνο έχει σκοπό να «αναπτύξει πτυχές αμυντικής συνεργασίας μεταξύ των δύο χωρών και να ενισχύσει την κοινή αποτροπή».
Το πυρηνικό οπλοστάσιο του Πακιστάν
Το Πακιστάν είναι η μόνη μουσουλμανική χώρα που διαθέτει πυρηνικά όπλα. Είναι μια από τις φτωχότερες χώρες της Ασίας, μα διατηρεί έναν στρατό 600.000 στρατιωτών απέναντι στον μεγάλο του αντίπαλο, την Ινδία, με την οποία είχε τρεις πολέμους και αρκετές πιο περιορισμένες συγκρούσεις- όπως μια τετραήμερη σύγκρουση τον Μάιο.
Η ανακοίνωση της Τετάρτης δεν είχε αναφορά σε πυρηνικά όπλα ή σε κάποια πληρωμή προς το Πακιστάν. «Η συμφωνία δηλώνει πως οποιαδήποτε επίθεση εναντίον οποιασδήποτε από τις δύο χώρες θα θεωρηθεί επίθεση εναντίον και των δύο» τόνισε το Πακιστάν.
Ο Πακιστανός πρωθυπουργός Σεχμπάζ Σαρίφ ευχαρίστησε τον Σαουδάραβα πρίγκιπα διάδοχο, Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν, για το «έντονο ενδιαφέρον του για την επέκταση των σαουδαραβικών επενδύσεων, του εμπορίου και των επιχειρηματικών δεσμών» σε δήλωσή του την Πέμπτη.
To Πακιστάν έχει αναπτύξει πυραύλους που μπορούν να πλήξουν στόχους βαθιά στην Ινδία, ωστόσο οι μεγαλύτερης εμβέλειας πύραυλοί του θεωρητικά θα μπορούσαν να φτάσουν στο Ισραήλ.
Ο Αντίλ Σουλτάν, πρώην στρατιωτικός που είχε εργαστεί στο Τμήμα Στρατηγικών Σχεδιασμών του Πακιστάν (που επιβλέπει το πυρηνικό οπλοστάσιο της χώρας) είπε ότι οι πύραυλοί του θα μπορούσαν να χτυπήσουν όλη την έκταση της Ινδίας.
«Το Ισραήλ ποτέ δεν ένιωσε άνετα όσον αφορά στα πυρηνικά όπλα του Πακιστάν» είπε ο Σουλτάν, που πλέον είναι στο Τμήμα Αεροδιαστημικών και Στρατηγικών Σπουδών στο Αεροπορικό Πανεπιστήμιο του Ισλαμαμπάντ. «Μα αυτή η δυνατότητα είναι πολύ περιορισμένη και είναι μόνο για την Ινδία».
Πέρυσι ανώτερος αξιωματούχος του Λευκού Οίκου είπε ότι το Πακιστάν ανέπτυσσε δυνατότητες βαλλιστικών πυραύλων μακράς εμβέλειας που θα μπορούσαν να του επιτρέψουν να χτυπά στόχους πέρα από τα όρια της νότιας Ασίας. Το Ισλαμαμπάντ το διέψευσε.
Στην παρούσα φάση το Πακιστάν διατηρεί μια μικρή στρατιωτική δύναμη στη Σαουδική Αραβία, μα η συμφωνία υποδεικνύει πως η εμπλοκή θα γίνει πολύ μεγαλύτερη. «Για το Πακιστάν η προβολή ισχύος στη Μέση Ανατολή είναι τεράστια υπόθεση, ακόμα και αν έχει μπει σε μια εύφλεκτη περιοχή» είπε η Μαλίχα Λόντχι, πρώην πρέσβης του Πακιστάν στις ΗΠΑ.
Ο Μουσαχίντ Χουσεΐν, πρώην πρόεδρος της επιτροπής άμυνας της γερουσίας του Πακιστάν, είπε ότι το όραμα του Πακιστάν ήταν πανισλαμικό από τότε που ιδρύθηκε ακόμα. «Το Πακιστάν έχει τη στρατιωτική δυνατότητα και, με αντάλλαγμα, αυτό που παίρνουμε είναι οικονομική ενίσχυση» σημείωσε ο Χουσεΐν. «Το Πακιστάν είναι η νέα στρατηγική επιλογή για αυτές τις χώρες του Κόλπου» πρόσθεσε.
Πρέπει να σημειωθεί πως το Πακιστάν δυσκολεύεται να ανταγωνιστεί τον ινδικό αμυντικό προϋπολογισμό- τουλάχιστον επταπλάσιο- οπότε ενδεχόμενα νέα σαουδαραβικά κεφάλαια θα βοηθούσαν κάπως. Η Σαουδική Αραβία βοηθά το Ισλαμαμπάντ οικονομικά εδώ και δεκαετίες- πιο πρόσφατα με ένα δάνειο τριών δισεκατομμυρίων δολαρίων.
