Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ διέταξε τον αμερικανικό στρατό να επαναλάβει αμέσως τις δοκιμές με πυρηνικά όπλα για πρώτη φορά μετά από 33, λίγα λεπτά πριν την συνάντησή του με τον Κινέζο πρόεδρο Σι Τζινπίνγκ.
Τo Reuters εξηγεί πόσες δοκιμές πυρηνικών όπλων έχουν γίνει μέχρι σήμερα, γιατί σταμάτησαν και γιατί ο Τρμαπ θέλει να τις ξεκινήσει ξανά;
Η εποχή των πυρηνικών
Οι Ηνωμένες Πολιτείες ξεκίνησαν την εποχή των πυρηνικών όπλων τον Ιούλιο του 1945 με τη δοκιμή της ατομικής βόμβας 20 κιλοτόνων στο Αλαμογκόρντο του Νέου Μεξικού και στη συνέχεια έριξαν ατομικές βόμβες στις ιαπωνικές πόλεις Χιροσίμα και Ναγκασάκι τον Αύγουστο του 1945 για να αναγκάσουν την Ιαπωνία να παραδοθεί κατά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο.
Η Σοβιετική Ένωση σόκαρε τη Δύση πυροδοτώντας την πρώτη της πυρηνική βόμβα μόλις τέσσερα χρόνια αργότερα, τον Αύγουστο του 1949.
Στις πέντε δεκαετίες μεταξύ του 1945 και της Συνθήκης για την Πλήρη Απαγόρευση των Πυρηνικών Δοκιμών (CTBT) του 1996, πραγματοποιήθηκαν πάνω από 2.000 πυρηνικές δοκιμές, 1.032 από αυτές από τις Ηνωμένες Πολιτείες και 715 από τη Σοβιετική Ένωση, σύμφωνα με τα Ηνωμένα Έθνη.
Η Βρετανία πραγματοποίησε 45 δοκιμές, η Γαλλία 210 και η Κίνα 45.
Από την CTBT, έχουν πραγματοποιηθεί 10 πυρηνικές δοκιμές.
Η Ινδία διεξήγαγε δύο το 1998, το Πακιστάν επίσης δύο το 1998, και η Βόρεια Κορέα διεξήγαγε δοκιμές το 2006, το 2009, το 2013, το 2016 (δύο φορές) και το 2017, σύμφωνα με τα Ηνωμένα Έθνη.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες πραγματοποίησαν την τελευταία δοκιμή το 1992, η Κίνα και η Γαλλία το 1996 και η Σοβιετική Ένωση το 1990.
Η Ρωσία, η οποία κληρονόμησε το μεγαλύτερο μέρος του σοβιετικού πυρηνικού οπλοστασίου, δεν έχει επαναλάβει ποτέ τις δοκιμές. Ωστόσο πραγματοποίησε πυρηνικές ασκήσεις την περασμένη εβδομάδα και δοκίμασε έναν πυρηνοκίνητο πύραυλο κρουζ και μια πυρηνοκίνητη τορπίλη, αλλά δεν έχει δοκιμάσει πυρηνική κεφαλή.
Γιατί σταμάτησαν οι δοκιμές
Ένας από τους βασικούς λόγους που σταμάτησαν οι δοκιμές ήταν επειδή εντάθηκε η ανησυχία για τον αντίκτυπο αυτών – υπέργειων, υπόγειων και υποβρυχίων – στην ανθρώπινη υγεία και το περιβάλλον.
Ο αντίκτυπος των δοκιμών της Δύσης στον Ειρηνικό και των σοβιετικών δοκιμών στο Καζακστάν και την Αρκτική ήταν σημαντικός τόσο για το περιβάλλον όσο και για τους ανθρώπους.
Ακτιβιστές λένε ότι εκατομμύρια άνθρωποι τόσο στον Ειρηνικό όσο και στο Καζακστάν είχαν μολυνθεί από πυρηνικές δοκιμές και αντιμετωπίζουν προβλήματα υγείας εδώ και δεκαετίες.
Περιορίζοντας την άνθηση των πυρηνικών δοκιμών του Ψυχρού Πολέμου, ανέφεραν οι υποστηρικτές του τερματισμού τους, οι εντάσεις μεταξύ Μόσχας και Ουάσινγκτον θα μπορούσαν να μειωθούν.
Η CTBT απαγορεύει τις πυρηνικές εκρήξεις από όλες τις χώρες και σε οποιοδήποτε μέρος του πλανήτη.
Η συμφωνία υπογράφηκε από τη Ρωσία το 1996 και επικυρώθηκε το 2000. Οι Ηνωμένες Πολιτείες υπέγραψαν τη συνθήκη το 1996, αλλά δεν την έχουν επικυρώσει.
Το 2023, ο Πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν ανακάλεσε επίσημα την επικύρωση της CTBT από τη Ρωσία, ευθυγραμμίζοντας τη χώρα του με τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Γιατί να γίνουν ξανά δοκιμές πυρηνικών όπλων
Απώτεροι στόχοι είναι η συλλογή πληροφοριών ή/και η αποστολή μηνύματος προς άλλες χώρες.
Οι δοκιμές παρέχουν στοιχεία για το τι μπορεί να κάνει οποιοδήποτε νέο πυρηνικό όπλο αλλά και αν τα παλαιότερα όπλα εξακολουθούν να λειτουργούν.
Το 2020, η Washington Post ανέφερε ότι η κυβέρνηση του προέδρου των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, είχε συζητήσει το αν θα διεξαγάγει ή όχι πυρηνική δοκιμή.
Εκτός από την παροχή τεχνικών δεδομένων, μια τέτοια δοκιμή θα θεωρούνταν στη Ρωσία και την Κίνα ως μια σκόπιμη επιβεβαίωση της στρατηγικής ισχύος των ΗΠΑ.
Ο Πούτιν έχει επανειλημμένα προειδοποιήσει ότι εάν οι Ηνωμένες Πολιτείες άρχιζαν ξανά τις πυρηνικές δοκιμές, θα το έκανε και η Ρωσία.
Ο ρώσος πρόεδρος έχει πει πολλές φορές τα τελευταία χρόνια πως μια παγκόσμια κούρσα πυρηνικών εξοπλισμών βρίσκεται ήδη σε εξέλιξη.
Τι κάνουν οι μεγάλες δυνάμεις με τα πυρηνικά τους όπλα;
Ο ακριβής αριθμός των πυρηνικών κεφαλών που έχει κάθε χώρα είναι απόρρητος, αλλά η Ρωσία εκτιμάται ότι έχει συνολικά περίπου 5.459 κεφαλές, ενώ οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν περίπου 5.177, σύμφωνα με την Ομοσπονδία Αμερικανών Επιστημόνων.
Αυτός ο αριθμός περιλαμβάνει τις αναπτυγμένες, τις αποθηκευμένες και τις αποσυρμένες κεφαλές.
Ο Σύνδεσμος Ελέγχου Όπλων με έδρα την Ουάσινγκτον αναφέρει ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν ένα απόθεμα 5.225 πυρηνικών κεφαλών και η Ρωσία έχει 5.580.
Τα παγκόσμια αποθέματα πυρηνικών κεφαλών κορυφώθηκαν το 1986 με πάνω από 70.000 κεφαλές, οι περισσότερες στη Σοβιετική Ένωση και τις Ηνωμένες Πολιτείες, αλλά έκτοτε έχουν μειωθεί σε περίπου 12.000 ενώ οι περισσότερες εξακολουθούν να βρίσκονται στη Ρωσία και τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Η Κίνα είναι η τρίτη μεγαλύτερη πυρηνική δύναμη με 600 κεφαλές, η Γαλλία έχει 290, το Ηνωμένο Βασίλειο 225, η Ινδία 180, το Πακιστάν 170, το Ισραήλ 90 και η Βόρεια Κορέα 50, σύμφωνα με την Ομοσπονδία Αμερικανών Επιστημόνων.
Η Ρωσία, οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Κίνα προβαίνουν σε σημαντικούς εκσυγχρονισμούς των πυρηνικών τους οπλοστασίων.
