Η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να θωρακιστεί όχι μόνο στην ανατολική της πτέρυγα, αλλά και στα νότια σύνορά της, δήλωσε η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, μιλώντας στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στο Στρασβούργο.αναφερόμενη στο «τείχος προστασίας κατά των μη επανδρωμένων αεροσκαφών» (Drone Wall) δείχνοντας μετατόπιση από τις αρχικές της αναφορές που αφορούσαν μόνο την ανατολική πτέρυγα της Ενωσης.
Η ρητή αυτή αναφορά στην «360 μοιρών» προσέγγιση ασφάλειας έρχεται έπειτα από τις πιέσεις και παρεμβάσεις που είχαν προηγηθεί από τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη και την Ιταλίδα ομόλογό του Τζόρτζια Μελόνι στη Σύνοδο της Κοπεγχάγης, όπου ζήτησαν να μην αγνοηθεί το νότιο μέτωπο της Ευρώπης στη συζήτηση για την ενίσχυση της κοινής άμυνας και το λεγόμενο “Drone Wall”.
Μιλώντας στο Ευρωκοινοβούλιο, η πρόεδρος της Κομισιόν προειδοποίησε ότι η Ευρώπη βρίσκεται αντιμέτωπη με «μια νέα και επικίνδυνη πραγματικότητα», κάνοντας λόγο για ρωσικές παραβιάσεις εναέριου χώρου, κυβερνοεπιθέσεις και εκστρατείες παραπληροφόρησης που στοχεύουν στην αποσταθεροποίηση της Ένωσης.
«Αυτό που βλέπουμε δεν είναι τυχαία παρενόχληση…Είναι μια συντονισμένη και κλιμακούμενη εκστρατεία, μια μορφή υβριδικού πολέμου που απαιτεί ενιαία ευρωπαϊκή απάντηση.».
Το σχέδιο
Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν παρουσίασε τους βασικούς άξονες του ευρωπαϊκού οδικού χάρτη αποτροπής και ετοιμότητας έως το 2030, ο οποίος προβλέπει τη δημιουργία κοινής ευρωπαϊκής αμυντικής ικανότητας και τη στενότερη συνεργασία με το ΝΑΤΟ.
Το σχέδιο βασίζεται σε τρεις πυλώνες:
Πανευρωπαϊκή ασπίδα – “Drone Wall” και Eastern Flank Watch
Το πρώτο σκέλος αφορά την προστασία του εναέριου χώρου και των συνόρων της ΕΕ, με την υλοποίηση δύο εμβληματικών προγραμμάτων:
Το “Drone Wall”, ένα δίκτυο ανίχνευσης και εξουδετέρωσης μη επανδρωμένων αεροσκαφών σε όλη την Ευρώπη, που θα βασιστεί στην εμπειρία της Ουκρανίας.
«Δεν είναι βιώσιμο να καταρρίπτουμε φτηνά drones με πανάκριβα μαχητικά αεροσκάφη», είπε χαρακτηριστικά.
Το “Eastern Flank Watch”, για την παρακολούθηση και προστασία των ανατολικών συνόρων, με τη φον ντερ Λάιεν να τονίζει όμως ότι η ευρωπαϊκή ασφάλεια «πρέπει να έχει προσέγγιση 360 μοιρών, συμπεριλαμβάνοντας και το νότιο μέτωπο».
Το νέο αυτό δίκτυο θα επεκταθεί στη Μεσόγειο, με ρόλο στην επιτήρηση φυσικών καταστροφών, μεταναστευτικών ροών και υβριδικών απειλών.
«Το Drone Wall είναι η απάντησή μας στις πραγματικότητες του σύγχρονου πολέμου. Σκεφτείτε τι συνέβη στην Πολωνία. Έπρεπε να αναπτύξουμε πολύ ακριβά συστήματα – μαχητικά αεροσκάφη τελευταίας γενιάς – για να καταρρίψουμε σχετικά φθηνά, μαζικής παραγωγής drones. Αυτό δεν είναι απολύτως βιώσιμο. Χρειαζόμαστε ένα σύστημα που να είναι προσιτό και κατάλληλο για το σκοπό του. Για ταχεία ανίχνευση, ταχεία αναχαίτιση και, όταν χρειάζεται, ταχεία εξουδετέρωση. ..
360 μοίρες…
.«..To Drone Wall θα συμβάλει επίσης στην παρακολούθηση της ανατολικής πλευράς. Αυτό θα παρακολουθεί και θα προστατεύει τους ουρανούς, τις θάλασσες και το έδαφος των ανατολικών μελών μας. Αλλά δεν πρόκειται μόνο για τα ανατολικά μας σύνορα – αυτή τη στιγμή, είναι η προτεραιότητά μας. Αλλά αυτό που χρειαζόμαστε είναι μια προσέγγιση 360 μοιρών. Αυτό το σύστημα κατά των μη επανδρωμένων αεροσκαφών θα αποτελέσει ασπίδα για ολόκληρη την Ένωσή μας, συμπεριλαμβανομένης της νότιας πλευράς. Και θα πρέπει να σχεδιαστεί για να αντιμετωπίσει ένα ευρύ φάσμα προκλήσεων. Από την αντιμετώπιση φυσικών καταστροφών έως την αντιμετώπιση του διεθνούς οργανωμένου εγκλήματος. Από την παρακολούθηση της εργαλειοποιημένης μετανάστευσης έως τον έλεγχο του ρωσικού σκιώδους στόλου, και ο κατάλογος είναι μακρύς. Τα αυτόνομα συστήματα βρίσκονται στο επίκεντρο της ασφάλειας του 21ου αιώνα. Και η Ευρώπη πρέπει να βρίσκεται στην αιχμή του δόρατος» είπε η φον ντερ Λάιεν.
Συλλογικές αμυντικές ικανότητες – “Collective Capability Coalitions”
Το δεύτερο σκέλος προβλέπει τη δημιουργία εννέα κρίσιμων αμυντικών ικανοτήτων, από την αεράμυνα έως την κυβερνοασφάλεια, μέσα από ομάδες κρατών-μελών που θα συνεργάζονται για κοινές παραγγελίες και ανάπτυξη τεχνολογίας.
«Αυτό το μοντέλο είναι γρήγορο, αποδοτικό και, το σημαντικότερο, ευρωπαϊκό», σημείωσε η πρόεδρος, παραπέμποντας στο επιτυχημένο παράδειγμα Τσεχίας–Δανίας για την Ουκρανία.
Ενίσχυση της ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανίας
Το τρίτο σκέλος αφορά την οικονομική και βιομηχανική διάσταση της άμυνας.
Η πρόεδρος της Κομισιόν ανακοίνωσε ότι τουλάχιστον 65% των έργων που θα χρηματοδοτούνται μέσω του προγράμματος SAFE πρέπει να υλοποιούνται εντός της ΕΕ, ώστε οι ευρωπαϊκές επενδύσεις να δημιουργούν θέσεις εργασίας και τεχνογνωσία στην Ευρώπη.
«Η άμυνα δεν είναι μόνο θέμα ασφάλειας, είναι και θέμα ανταγωνιστικότητας», τόνισε και πρόσθεσε ότι «η βιομηχανική μας βάση είναι προϋπόθεση για τη στρατηγική μας αυτονομία.»
Ενίσχυση της ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανίας
Η πρόεδρος της Κομισιόν κάλεσε τα κράτη-μέλη να αντιμετωπίσουν με ενότητα και αποφασιστικότητα τη ρωσική στρατηγική αποσταθεροποίησης:
«Αν διστάσουμε, η “γκρίζα ζώνη” θα επεκταθεί. Πρέπει να αποτρέψουμε πριν χρειαστεί να αντιδράσουμε.»
