Εκτακτη συνεδρίαση της ΕΚΤ εν μέσω φόβων για έκρηξη του κόστους δανεισμου

Ο κίνδυνος "κατακερματισμού" και οι επιλογές της Τράπεζας τη στιγμή που οι επιδόσεις των ομολόγων των πιο υπερχρεωμένων χωρών αυξάνουν.
Ralph Orlowski via REUTERS

Το Διοικητικό Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας πραγματοποιεί σήμερα έκτακτη συνεδρίαση για να συζητήσει την αναταραχή στις αγορές ομολόγων, υπογραμμίζοντας την ανησυχία για την έκρηξη του κόστους δανεισμού για ορισμένες χώρες της ευρωζώνης.

Οι αποδόσεις των ομολόγων αυξήθηκαν απότομα από τότε που η ΕΚΤ υποσχέθηκε μια σειρά αυξήσεων επιτοκίων την περασμένη Πέμπτη και η διαφορά μεταξύ των αποδόσεων των γερμανικών ομολόγων και εκείνων των πιο υπερχρεωμένων χωρών του νότου, ιδιαίτερα της Ιταλίας, εκτινάχθηκε στο υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων δύο ετών.

«Το Διοικητικό Συμβούλιο θα έχει ad-hoc συνεδρίαση την Τετάρτη για να συζητήσει τις τρέχουσες συνθήκες της αγοράς», δήλωσε εκπρόσωπος της ΕΚΤ.

Η συνάντηση ήταν προγραμματισμένη για τις 12 το μεσημέρι (ώρα Ελλάδος), αλλά δεν ήταν ακόμη σαφές εάν θα υπάρξει σχετική ανακοίνωση.

Οι προσκλήσεις για τη συνάντηση εστάλησαν την Τρίτη και ορισμένοι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής, οι οποίοι αναμενόταν να συμμετάσχουν σε συνέδριο στο Μιλάνο την Τετάρτη, ακύρωσαν τις εμφανίσεις τους.

Την τελευταία φορά που η ΕΚΤ πραγματοποίησε μια μη προγραμματισμένη συνεδρίαση εν μέσω πίεσης της αγοράς, κυκλοφόρησε το Πρόγραμμα Έκτακτης Αγοράς Πανδημίας, ένα πρόγραμμα αγοράς ομολόγων 1,7 τρισεκατομμυρίων ευρώ (1,78 τρισεκατομμύρια δολάρια) που αποδείχθηκε το κύριο εργαλείο για την αντιμετώπιση της οικονομικών συνεπειών από την πανδημία COVID-19.

Οι επιλογές που έχει η ΕΚΤ για την καταπολέμηση του λεγόμενου κινδύνου κατακερματισμού - όταν ορισμένες χώρες αντιμετωπίζουν σημαντικά υψηλότερο κόστος δανεισμού από άλλες στο ίδιο νομισματικό μπλοκ - περιλαμβάνουν τη διοχέτευση επανεπενδύσεων από ομόλογα ωρίμανσης σε αγορές που αντιμετωπίζουν πιέσεις ή εισάγουν ένα νέο εργαλείο. Ορισμένοι αναλυτές έχουν προειδοποιήσει, ωστόσο, ότι οι επανεπενδύσεις από μόνες τους είναι απίθανο να είναι αρκετές.

Κ.Λαγκάρντ, πρόεδρος της ΕΚΤ
Κ.Λαγκάρντ, πρόεδρος της ΕΚΤ
NurPhoto via Getty Images

Η συζήτηση έρχεται την ίδια μέρα που στις Η.Π.Α. η Federal Reserve αναμένεται να αυξήσει τα επιτόκια, με τους επενδυτές να αυξάνουν δραματικά τα στοιχήματά τους για αύξηση 75 μονάδων βάσης, μια ταλάντευση στις προσδοκίες που τροφοδότησε ένα βίαιο sell-off στις παγκόσμιες αγορές.

Η είδηση της συνεδρίασης της ΕΚΤ οδήγησε το ευρώ σε άνοδο πάνω από 0,5% στο 1,0487 έναντι του δολαρίου ενώ οι ιταλικές αποδόσεις 10 ετών μειώθηκαν κατά 22 μονάδες βάσης και τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης ιταλικών μετοχών αυξήθηκαν απότομα.

Νωρίτερα, οι γερμανικές αποδόσεις 10 ετών, σημείο αναφοράς για τη νομισματική ένωση των 19 χωρών, είχαν φτάσει στο 1,77%, το υψηλότερο επίπεδό τους από τις αρχές του 2014, ενώ οι αντίστοιχες ιταλικές εκτινάχθηκαν 240 μονάδες βάσης υψηλότερα, τη μεγαλύτερη διαφορά από τις αρχές του 2020.

Το μέλος του διοικητικού συμβουλίου της ΕΚΤ, Ισαμπέλ Σνάμπελ, επικεφαλής των εργασιών αγοράς της τράπεζας, δήλωσε την Τρίτη ότι η ΕΚΤ παρακολουθεί «στενά» την κατάσταση και είναι έτοιμη να αναπτύξει τόσο υπάρχοντα όσο και νέα εργαλεία εάν διαπιστώσει ότι η ανατιμολόγηση της αγοράς ήταν «άτακτη».

«Δεν θα ανεχτούμε αλλαγές στις συνθήκες χρηματοδότησης που υπερβαίνουν θεμελιώδεις παράγοντες και απειλούν τη μετάδοση της νομισματικής πολιτικής», είπε η Σνάμπελ, προσθέτοντας ότι δεν υπάρχουν όρια στη δέσμευσή της να αποτρέψει τον κατακερματισμό.

Υποστηρίζει ότι ως πρώτη γραμμή άμυνας, η ΕΚΤ θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει μετρητά από ομόλογα που λήγουν σε πιεσμένες αγορές και εάν χρειαστεί, η τράπεζα θα μπορούσε να εισάγει ένα νέο εργαλείο.

Τάχθηκε ωστόσο κατά της προληπτικής ανακοίνωσης ενός νέου εργαλείου, καθώς θα έπρεπε να προσαρμοστεί σε μια συγκεκριμένη κατάσταση με όρους, όρια και διασφαλίσεις που τίθενται κατά περίπτωση.

«Τώρα συζητάμε. Απλώς μιλάμε, αλλά είναι μια αρχή»,, δήλωσε ο οικονομολόγος της Pictet Wealth Management, Φρέντρικ Ντουκροζε. «Θα πρέπει να λάβουμε μια δήλωση που να αντικατοπτρίζει την προθυμία να δράσουμε και τότε ίσως αναθέσουν επίσης σε επιτροπές να εργαστούν επί διάφορων επιλογών», πρόσθεσε.

Δημοφιλή